Antisemitisme: verschil tussen versies

Ofschoon de grote Romeinse wijsgeer en staatsman [[Lucius Annaeus Seneca]] (4 v.Chr. - 65 n.Chr.) de joden neerzette als een "vervloekt ras" hebben de Romeinen het antisemitisme niet uitgevonden. Er zijn verslagen van de verdrijving van ongewenste joden uit het oude Egypte. Ook zijn er verslagen van vijandige bejegening van joden door Grieken (onder wie [[Diodoros van Sicilië|Diodorus Siculus]] (ca. 90 - 30 v.Chr.).

Met het [[Edict van Milaan]] (313) werd de christelijke religie in het [[Romeinse Rijk]] voortaan toegelaten als "religio licita". Deze werd zelfs de staatsgodsdienst. Voor de christenen kwam een einde aan perioden van geloofsvervolging. Het joodse geloof werd nu van toegelaten religie een "schandelijke sekte". Allerlei wetten werden uitgevaardigd die het de joodse gemeenschap maatschappelijk en godsdienstig moeilijk maakten.<ref>{{Citeer boek|titel=De laatste drie pausen en de joden|auteur=Pinchas Lapide|taal=Nednl|uitgever=W. de Haan, Hilversum, 1967|pagina's=44-46}}</ref>.

Volgens enkele [[Kerkvader|kerkvaders]] waren de overgebleven joden die geen christenen waren geworden "blind", omdat ze [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus]] niet als de christus ([[messias]]) wilden erkennen. Daarnaast kwam de notie van "godsmoord" ("deicide") op: de joden hadden Jezus [[Kruisiging|gekruisigd]] en dus [[God (christendom)|God]] vermoord (uitgaande dat Jezus God is volgens de leer van de [[drie-eenheid]]). De Kerk had met Christus voor God [[Vervangingstheologie|de plaats van het Joodse Volk ingenomen]] . Het Nieuwe Testament (Verbond) had het Oude Testament (Verbond) afgelost. Deze theologische stellingname wordt antijudaïsme genoemd. Van vele kerkvaders zijn wel antijudaïstische teksten te vinden in hun werken (zo bv bij Ambrosius, Hilarius van Poitiers, Eusebius van Caesarea, Johannes Chrysostomus). Hun leer werd gemeengoed bij een groot deel van de [[Clerus (stand)|clerus]] .<ref> Pinchas Lapide, o.c. blz. 41-42</ref>.

Een ander fenomeen was het [[bloedsprookje]] . Als een kind werd vermist of dood gevonden werden joden beschuldigd het om het bloed gedood te hebben nodig voor hun rituelen. De op wraak uit zijnde menigte kwam dan in een joodse wijk verhaal halen, "Hep" schreeuwend (Hierosolyma est perdita! Jeruzalem is verloren!). Vanaf 1144 (Norwich) tot het eind van de 15e eeuw werden alleen al door deze praktijk 50 joodse gemeenschappen in Europa uitgeroeid.<ref> Pinchas Lapide, o.c. blz. 72-76</ref>.

Tijdens de Middeleeuwen (en erna) moesten de joden in Europa spitsroeden lopen, waren zij eigenlijk vogelvrij. De pausen van Rome - hoewel kinderen van hun tijd - boden door hun "constitutiones pro judaeis" weliswaar formele bescherming: het recht op godsdienstvrijheid en het recht op leven (bv [[Calixtus II]] (zijn meer dan 20 maal herbevestigde [[bul]] [[Sicut Judaeis]] (geen geweld tegen joden, geen gedwongen doopsels) en [[Clemens VI]]). Maar dit waren juridische teksten, waarvan de opvolging door clerus en volk door hun vele bijkomende bepalingen zeer gehinderd werd. Zij moesten dan ook vaak herhaald worden. Rome was ver weg...Ook waren er pausen die anti-joodse maatregelen namen (bv [[Paus Johannes XII|Johannes XII]] , [[Honorius III]] , [[Gregorius IX]] en [[Paulus IV]] ).<ref>Pinchas Lapide, o.c. blz.72-81</ref>.

wat de Rooms Katholieke kerk betreft zou het tot 28 oktober 1965 duren tot het tot een door paus Paulus VI ondertekende Concilieverklaring ( [[Nostra Aetate]] van het [[Tweede Vaticaans Concilie]] ) zou komen die theologisch een eind maakte aan het antijudaïsme. Sindsdien{{wanneerWanneer?||2021|12|04}} is een dialoog en samenwerking op gang gekomen tussen deze kerk en vertegenwoordigers van het jodendom (bv de [[International Catholic-Jewish Liaison Committee]] (sinds 1971)).

De discriminatie van Joden breidde zich tijdens de Duitse bezetting van een groot aantal Europese landen en een deel van de [[Sovjet-Unie]] ook tot die gebieden uit.