Versie van 13 nov 2021 22:24 bewerken Karmakolle (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 44.004 bewerkingen →‎Ruanda-Urundi ← Oudere bewerking		Versie van 27 nov 2021 18:57 bewerken ongedaan maken Wikiwerner (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers, Terugdraaiers 150.220 bewerkingen k Sjabloonfix, redactie Nieuwere bewerking →
Regel 27: \| Nationale feestdag = [[Nationale feestdag van België\|21 juli]] \| Volkslied = [[Brabançonne (volkslied)\|Brabançonne]] \| Talen = [[Frans (hoofdbetekenis)\|Frans]] \| Religie = [[Rooms-Katholieke Kerk\|Rooms-katholiek]] \| Regeringsvorm = \| Staatshoofd = [[Koning der Belgen]] Regel 42: == Vóór de onafhankelijkheid == [[België (hoofdbetekenis)\|België]] was een van de weinige landen in [[West-Europa]] zonder [[Kolonie (staatkundig)\|koloniën]] in [[1800]]. Reden hiervoor was dat [[België]] in de tijd van de vroege kolonisatie geen onafhankelijk land was, maar een deel van [[Eerste Franse Keizerrijk]] en daarna van het [[Verenigd Koninkrijk der Nederlanden]] en voordien geregeerd werd door [[Spaanse Nederlanden\|Spaanse]] en [[Oostenrijkse Nederlanden\|Oostenrijkse]] en vorsten. Toch waren er al voor de onafhankelijkheid van het land kolonisatiebewegingen actief. Ook hadden Vlamingen en Walen diverse rollen in de [[Lijst van Nederlandse koloniën\|Nederlandse koloniën]]. Zo werd in 1826 onder de herenigde Nederlanden [[Leonard du Bus de Gisignies]] benoemd tot [[lijst van gouverneurs-generaal van Nederlands-Indië\|gouverneur-generaal van Nederlands-Indië]], hetgeen wees op een groeiende ''koloniale invloed'' uit de Zuidelijke provincies. In de middeleeuwen lieten verschillende heersers onontgonnen streken in cultuur brengen door kolonisten. Zo streken er in de 12e eeuw Vlamingen en Walen neer in [[Transsylvanië]]. In 1451 trokken [[Spaanse Nederlanden\|~~'Vlamingen'~~‘Vlamingen’]] in dienst van Portugal naar de [[Azoren]] (''de Vlaamse eilanden'') en de [[Canarische Eilanden]] ([[Vlaamse Canarische Natie]]).<ref>{{aut\|Maselis Patrick}}, ''Van de Azoren tot de Zuidpool'', paginanummer onbekend.</ref> Hun sporen zijn terug te vinden bij de huizen en straten met Vlaamse namen. Ook voor de oprichting van [[Nieuw-Nederland]] waren veel mensen uit de Zuidelijke Nederlanden betrokken, die bij de [[migratiestroom in de Nederlanden]] naar het noorden waren verhuisd. [[Pierre Minuit]], die in 1626 [[Manhattan (New York)\|Manhattan]] kocht, was een [[Waalse kerk\|Waals gereformeerde]] wiens ouders van [[Doornik]] naar [[Wesel (stad)\|Wesel]] waren verhuisd. In de 18e eeuw werden [[Oostenrijkse koloniën]] opgericht door de [[Oostendse Compagnie]]. Vanuit handelsposten in [[India]] en [[China]] werd een zeer succesvolle handel werd opgezet, vooral in [[Thee (drank)\|thee]], maar ook in [[Slavernij\|slaven]]. De activiteiten van de Compagnie werden definitief opgedoekt in [[1778]]. Regel 61: === Kleinere gebiedsdelen van de Belgische Staat === [[File:Belgian concession.jpg\|thumb\|130px\|Belgische concessie in Tianjin]] * Van [[1902]] tot [[1931]] had België ook zijn [[concessie (gebied)\|concessie]] in de Chinese havenstad [[Tianjin]] (zie: [[Belgische concessie in Tianjin]]). Het op sterven na dode [[Chinees Keizerrijk\|Chinese ~~keizerrijk~~Keizerrijk]] onder de [[Qing-dynastie]] had aan het eind van de 19e en het begin 20e eeuw immers vele concessies verleend over zijn gebieden aan een aantal Europese landen, de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)\|VS]], [[Keizerrijk Rusland\|Rusland]] en [[Japans Keizerrijk\|Japan]], die deze gebieden als koloniën bestuurden. De Belgen legden in [[Belgische concessie in Tianjin\|hun concessie in Tianjin]] (en later ook in de rest van de stad) het elektriciteitsnetwerk en tramlijnen aan, maar daarbuiten werd er weinig werk gestoken in dit gebied. * Wel ontdekt, benoemd en verkend, maar niet gekoloniseerd of opgeëist, zijn de Antarctische eilanden zoals het [[Antwerpeneiland]], het [[Brabanteiland]], het [[Genteiland]] en het [[Luikeiland]] die de bemanning van de [[Belgica (schip, 1884)\|Belgica]] onder leiding van [[Adrien de Gerlache]] aandeden tijdens de [[Belgische Antarctische expeditie]] van [[1897]] tot [[1899]]. Dit in tegenstelling tot vele andere landen, die wel claims legden op locaties in [[Antarctica]]. * Het [[Isola Comacina]], in het [[Italië\|Italiaanse]] [[Comomeer]], hoorde van 1919 tot 1920 bij België. === Onafhankelijke Congostaat en Belgisch Congo === [[Bestand:Map-belgian-congo.jpg\|230px\|miniatuur\|[[Belgisch-Congo]].]] De tweede koning der Belgen, [[Leopold II van België\|Leopold II]], achtte het zeer belangrijk om België een koloniaal imperium te geven. Dat zou het land veel meer aanzien geven in het buitenland. Tevergeefs trachtte hij om zo’n vijftig gebieden bij zijn koninkrijk te voegen, waaronder [[Kreta]], [[Cuba (land)\|Cuba]], Noord-[[Borneo (hoofdbetekenis)\|Borneo]], de Filipijnen, [[Nieuw-Guinea]] en [[Fiji]]. Ook vatte Leopold het plan op om Nederland binnen te vallen en zo dat hele land, inclusief koloniën, te annexeren. Van dit weinig realistische plan kwam niets terecht. ~~Tenslotte~~Ten slotte richtte hij zich op [[Afrika (hoofdbetekenis)\|Afrika]]. In 1876 organiseerde hij de [[Geografische conferentie van Brussel]] in het [[Koninklijk Paleis van Brussel]] en richtte hij de [[Association internationale africaine]] op. Een doorbraak kwam er pas met de omstreden [[Henry Morton Stanley]], die [[Jules Greindl]], samen met een andere rechterhand van Leopold II, [[Henry Shelton Sanford]], opwachtte in [[Marseille]] op 13 januari 1878 na zijn terugkeer uit [[Afrika]]. Stanley hoopte eerst zijn pionierswerk in Afrika verder te kunnen zetten onder [[Britse rijk\|Britse]] vlag. Maar noch de ‘[[Foreign Secretary\|Foreign Office]]’ noch [[Edward VIII van het Verenigd Koninkrijk\|Edward]], de [[prins van Wales]], voelde zich geroepen om Stanley te ontvangen na de vele geruchten van diens plunder- en moordpartijen in de binnenlanden van het Afrikaanse continent. Leopold II wreef in zijn handen toen hij een ontgoochelde Stanley kon ontvangen op zijn paleis in juni 1878, en met hem een contract kon ondertekenen.<ref>{{Citeer boek\|titel=‘All the ~~King’s~~King's Men’ Een zoektocht naar de koloniale ideeën van enkele adviseurs en “handlangers” van Leopold II (1853-1892), 8. De korte koloniale carrières van Jules Greindl, Eugène père Beyens, Eugène Napoléon Beyens en Maximilien Strauch. Een sceptische Jules Greindl (1835-1917)\|auteurlink=\|auteur= Hannes Vanhauwaert\|medeauteurs=\|~~taalNederlands~~taal=Nederlands\|http://www.ethesis.net/leopold_II/leopold_II.htm\|~~uitgeverKatholieke~~uitgever=Katholieke Universiteit Leuven\|plaats=België\|datum=2004-2005\|pagina's=}}</ref> Uiteindelijk slaagde Leopold erin om met ~~Stanley's~~Stanleys werk via de [[Koloniale Conferentie van Berlijn]] de [[Congo-Vrijstaat]] in handen te krijgen. Van 1885 tot 1908 werd het hele gebied onder de [[Absolute monarchie\|persoonlijke heerschappij]] van koning Leopold II geplaatst. De koning zette de expansie van zijn kolonie nog verder door ook de [[Lado]]-enclave (met de belangrijke havenstad [[Rejaf]]) aan te hechten, om zo Congo te ontsluiten via de [[Nijl]]. Ook wist hij de [[Sultan (rang)\|sultans]] van [[Sultanaat Rafai\|Rafai]], [[Sultanaat Zémio\|Zémio]] en [[Sultanaat Bangassou\|Bangassou]] over te halen om hun gebied als protectoraten over te dragen aan de Congo-Vrijstaat. In ruil kregen deze inlandse stamhoofden Belgische vuurwapens geleverd. Regel 82: De machtsovername ging gepaard met de Rumanura-hongersnood en grote epidemieën.<ref>Alison Des Forges, ''Defeat Is the Only Bad News. Rwanda under Musinga, 1896–1931'', 2011, p. 137</ref> Vóór de effectieve heerschappij van de Europeanen in 1899 waren deze zaken ook al aanwezig in het gebied, maar door de koloniale ontwrichting namen ze ongeziene proporties aan.<ref>Roger Botte, "Rwanda and Burundi, 1889-1930: Chronology of a Slow Assassination, Part 1", in: ''The International Journal of African Historical Studies'', 1985, nr. 1, p. 55</ref> Na de oorlog streefde België op grond van zijn veroveringen op Afrikaanse bodem naar aanzienlijke gebiedsuitbreiding in Centraal-Afrika. De hoofdeis was het verbreden van de Atlantische toegang door de inlijving van de Portugese [[Cabinda (provincie)\|Cabinda-enclave]], maar de Britten hadden eigen ambities en waren in Oost-Afrika slechts bereid economische rechten toe te kennen, naast de provincies Ruanda en Urundi.<ref>[[Rik Coolsaet]], ''België en zijn buitenlandse politiek, 1830-2000'', 2001, p. 229, 626</ref> Deze arme gebieden werden door België gezien als een troostprijs. De overdracht als mandaat werd overeengekomen in het Orts-Milnerakkoord van 30 mei 1919, dat vervolgens als [[codicil]] bij het [[Vrede van Versailles (1919)\|Verdrag van Versailles]] werd gevoegd.<ref>Beslissing van 21 augustus 1919 van de Opperste Raad van de Geallieerde en Geassocieerde Mogendheden</ref> De [[Volkenbond]] gaf hieraan uitvoering door Ruanda-Urundi in 1922 als [[mandaatgebied]] type B onder Belgisch bestuur te plaatsen.<ref>Mandaat bekrachtigd door de Raad van de Volkenbond op 20 juli 1922 en goedgekeurd bij wet van 20 oktober 1924</ref> Administratief werd Ruandi-Urundi bij [[Belgisch-Congo]] gevoegd als een vice-gouvernement-generaal, maar staatkundig en financieel stond het apart.<ref>Louis De Clerck, "L'Administration coloniale belge sur le terrain au Congo (1908-1960) et au Ruanda-Urundi (1925-1962)", in: ''Annuaire d'Histoire administrative européenne'',‎ 2006, p. 207</ref><ref>Wet van 21 augustus 1925 op het Gouvernement van Ruanda-Urundi</ref> De hoofdplaats was [[Usumbura]], terwijl in [[Kigali (stad)\|Kigali]] en [[Kitega]] de zetels waren gevestigd van de respectievelijke residenties Ruanda en Urundi. In de praktijk werd het gebied bestuurd als een kolonie, door tussenplaatsing van ''chefs'' (indirecte heerschappij). Sociale categorieën – die vooral door het hof als etnisch-patrilineaal werden gezien maar die ~~hoedanook~~hoe dan ook fluïde bleven – werden vereenvoudigd en verhard op basis van de [[Hamieten\|Hamitische rassentheorie]]. De [[Tutsi]]'s werden beschouwd als een geïmmigreerde superieure groep, de [[Hutu]]'s en de [[Twa]] als fysiek en intellectueel minderwaardig. In deze rigide zienswijze hielden de 'blanke' Tutsi's zich bezig met veeteelt, waren de Hutu's landbouwers van het [[negroïde]] ras en de Twa pottenbakkers en jager-verzamelaars van het [[Pygmeeën\|pygmoïde]] ras. Op instigatie van Mgr. Classe voerde de Ruandese resident Georges Mortehan een hervorming door die de macht voorbehield aan de Tutsi-aristocratie. In de vernieuwde chefferie waren bijna alle benoemingen weggelegd voor gedoopte Tutsi's. De traditionele ''ubureetwa'', een systeem van [[herendienst]]en, werd wettelijk hertekend om de Tutsi's vrij te stellen. In 1924 werd de recent ingevoerde ''akazi'', een vorm van [[dwangarbeid]], gereorganiseerd en uitgebreid.<ref>Verordening nr. 25 van 7 november 1924</ref> Akazi werd ingezet voor de aanleg van wegen en [[Terrasbouw\|terrassen]], maar ook voor de teelt van [[Handelsgewas\|exportgewassen]] en klussen voor katholieke missionarissen, voornamelijk de [[Witte Paters]]. Zij organiseerden het katholieke onderwijs, dat ook discrimineerde tussen Hutu's en Tutsi's. Volgens de richtlijnen die Mgr. Classe in 1928 uitvaardigde, moesten Tutsi's met aanvullende studieprogramma's opgeleid worden tot lagere leidinggevenden en voor assisterende taken, terwijl de Hutu's, voorbestemd voor fysieke arbeid, daarvan werden uitgesloten. Het staatsonderwijs volgde dezelfde filosofie en voerde in 1932 een minimumlengte in als toegangseis, in de verwachting daarmee Hutu's en Twa uit te sluiten. Dit alles entte zich bovenop de 'klassieke' [[Rassensegregatie\|segregatie]] tussen zwart en blank. Vanaf 1926 begonnen Belgische investeerders de weg te vinden naar Ruanda-Urundi. Er werd grond in concessie gegeven voor [[koffieplantage\|koffie]]-, [[Theeplant\|thee]]- en [[katoen]]plantages en er werden [[Tin (element)\|tinmijnen]] geopend. Droogte, bodemuitputting en koloniale ontwrichting leidde in 1927-1929 tot de Rwakayihura-hongersnood, die de helft van de Rwandese bevolking het leven kostte of deed vluchten.<ref>Alison Des Forges, ''Defeat Is the Only Bad News. Rwanda under Musinga, 1896–1931'', 2011, p. xxix</ref> In 1930 articuleerde vice-gouverneur-generaal Voisin een twaalfpuntenplan voor het herstructureren van Ruanda-Urundi en deed hij koning Musinga aftreden ten voordele van zijn zoon [[Mutara III van Rwanda\|Rudahigwa]]. De hervorming kreeg haar beslag in 1933.<ref>Wet van 5 december 1933 betreffende de inlandsche omschrijvingen</ref> Op de nieuwe "eenzelvigheidsbewijzen" werd het etnisch toebehoren vermeld als een vast gegeven, dat niet meer zoals voorheen onderhevig was aan sociale mobiliteit.<ref>Rosamunde Van Brakel en Xavier Van Kerckhoven, "The Emergence of the Identity Card in Belgium and Its Colonies", in: ''Histories of State Surveillance in Europe and Beyond'', eds. Kees Boersma e.a., 2014, p. 170-185</ref> De individuele toewijzing werd mogelijk gemaakt door de volkstelling van 1934-1935, die de Ruandese bevolking op 1,8 miljoen stelde.<ref>Célestin Muyombano, ''Die historischen Ursachen Des Bürgerkrieges'', 1995, p. 27</ref> Lang is gedacht dat de etnische classificatie puur op basis van de tienkoeienregel gebeurde: huishoudens met meer dan tien stuks vee werden onder de Tutsi's ingedeeld, een tot tien koeien maakte van iemand een Hutu en zonder veebezit werd men Twa. De totale veestapel was echter veel te klein om zo tot 250.000 à 300.000 Tutsi's te komen. Er werd bijkomend gebruikgemaakt van gegevens over de etniciteit die door de kerk waren verzameld.<ref>Mahmood Mamdani, ''When Victims Become Killers. Colonialism, Nativism, and the Genocide in Rwanda'', 2002, p. 98-99</ref> Regel 93: == Belgische kolonie in Botucatu == [[File:SaoPaulo Municip Botucatu.svg\|thumb\|Locatie van Botucatu]] Op 30 juni 1960, met de onafhankelijkheid van [[Belgisch -Congo]], werd de regering van [[België (hoofdbetekenis)\|België]] gedwongen een oplossing te zoeken voor 89.000 kolonisten die zich in nog in Congo bevonden. Een terugkeer naar België stuitte op veel protesten bij de kolonisten. In dit kader werd er oplossingen gezocht om de families elders te vestigen. Twee landen werden studieobject: Brazilië en Australië. Al vroeg werd Australië afgedankt vanwege de strenge immigratieregels. De aandacht van de Belgische regering ging uit naar Brazilië.<ref>{{Citeer boek\|titel=De Belgen -– De immigratie van de Belgen naar Botucatu\|auteurlink=\|auteur=Professor José Celso Soares Vieira\|medeauteurs=\|taal=Portugees\|http://www.armandomoraesdelmanto.com.br/?area=artigos&id=17&pagina=3\|uitgever=Botucatuense Academy of Letters\|plaats=Brazilië\|datum=14.14.2004\|pagina's=}}</ref> Op 22 september 1961 werd hiervoor de Sociedade Cooperativa Agropecuária Belgo-Brasileira (SCABB) opgericht. De Belgische regering kocht land in [[~~Botucatu_~~Botucatu (gemeente)\|Botucatu]]. Vervolgens kwamen ze aan in een onbekend land, met een onbekende taal en zonder de volledige steun van de Belgische regering, wat natuurlijk voor veel onvrede zorgde bij de immigrantenfamilies. Als er onder de coöperatieleden boeren waren, was een groot deel niet gelieerd aan de lokale landbouw en wisten ze niet hoe ze het land moesten bewerken. Gezien de weinige resultaten met de landbouw, koos SCABB uiteindelijk voor de veehouderij en de productie van zuivelproducten. Met nieuwe faciliteiten en een machine geïmporteerd uit Frankrijk, was Laticínio Belco (Belco: Belgisch Congo) de eerste in [[Brazilië]] die melk produceerde die verpakt was in een plastic zak. Jaren later werd de zuivelfabriek opgeslorpt door het toenmalige bedrijf "Leite Paulista". Later, in het begin van de jaren tachtig, produceerde Cervejaria Belco uitstekend bier, dat werd overgenomen door Destilaria Schincariol. Deze werd in 1985 overgedragen aan de stad São Manoel, vanwege meningsverschillen met de gemeente Botucatu. Regel 106: Jacques Robert Leconte, ''Les Tentatives d'expansion coloniale sous le règne de Léopold Ier'', 1946 René Charles Alltmont, ''Belgian overseas expansion during the nineteenth century'', PhD Thesis, University of Delaware, 1969 Patrick Maselis, ''Van de Azoren tot de Zuidpool. Alle Belgische koloniën in de zes continenten, 1451-1916. Het ontstaan, het verhaal, de communicatie'', 2005. {{ISBN \|9789054669517}} Robert Raymond Ansiaux, ''[https://issuu.com/alexriehl/docs/ansiaux_dissertation Early Belgian colonial efforts. The long and fateful shadow of Leopold I]'', PhD Thesis, The University of Texas, 2006 Matthew G. Stanard, ''Selling the Congo. A History of European Pro-Empire Propaganda and the Making of Belgian Imperialism'', 2012. {{ISBN \|9780803237773}} Patricia Van Schuylenbergh, Catherine Lanneau en Pierre-Luc Plasman (eds.), ''L'Afrique belge aux XIXe et XXe siècles. Nouvelles recherches et perspectives en histoire coloniale'', 2014. {{ISBN \|9782875741110}} Amandine Lauro, Guy Vanthemsche en Idesbald Goddeeris (eds.), ''Koloniaal Congo. Een geschiedenis in vragen'', 2020. ISBN 9789463105224 == Externe links == {{fr}}[https://www.brepolsonline.net/action/showBook?doi=10.1484%2FM.STMCH-EB.5.127294& Belgique, Congo, Rwanda et Burundi: Guide des sources de l'histoire de la colonisation (19e-20e siècle)] (archiefgids) * {{en}}[https://www.youtube.com/watch?v=A4FrSLw885A Verapaz -– de eerste Belgische kolonie], ~~(Documentaire~~documentaire over de Belgische kolonie in Santo Tomás)] * {{nl}}[http://books.google.be/books?id=t90g_E6yCI8C&pg=PA132&lpg=PA132&dq=belgische+kolonisatie+mexico&source=bl&ots=FYJf_plB9u&sig=chIri2TpFKq3nS7GQdR-ipoiOGY&hl=nl&ei=KoX-TK2bNsKEOs3UucUM&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDkQ6AEwAw#v=onepage&q=belgische%20kolonisatie%20mexico&f=false Over de Belgische kolonie in Mexico] * {{nl}}[http://www.mo.be/artikel/guatemala-belgie-het-gras-altijd-groener Over de Belgische kolonie in Guatemala] Regel 121: {{Appendix}} {{Authority control}}▼ {{Navigatie koloniën België}} {{Navigatie kolonialisme}} ▲{{Authority control}} [[Categorie:Voormalige kolonie van België]]

Belgische koloniën: verschil tussen versies