Incarnatie: verschil tussen versies

Christenen geloven namelijk van oudsher dat Jezus aan het kruis stierf, en dat deed voor de zonden van de mensen. Op die manier werd God rechtgedaan, en werd de schuld van de mensheid aan God ingelost. Die schuld was zo groot dat geen mens hem zou kunnen inlossen omdat dit alleen gedaan kon worden door iemand die nog nooit gezondigd had. Daarom deed God dat zelf, in menselijke gestalte.<ref>Dat God zelf zou hebben geleden aan het kruis, wordt door de orthodoxie in de regel afgewezen als strijdig zijnde met de natuur van God (Hij is onveranderlijk, onbewogen; hij kan niet lichamelijk lijden, want Hij heeft geen lichaam, God is Geest). De opvatting dat God 'mee heeft geleden' met Jezus (d.w.z. een vorm van niet-lichamelijk medelijden) is echter niet uitgesloten, verg. A. van Selms: ''Licht uit Licht'', Ploegsma, A'dam 1948, pp. 99-102; V. Storr: ''The Problem of the Cross'', John Murray Publisher, Londen 1919, pp. 100-127; J. Denney: ''The Death of Christ, Hodder and Stoughton'', Londen 1911, passim</ref> Maar het was niet een schijnmens die aan het kruis stierf; het was een volledig, rechtvaardig mens. Als het immers een schijnmens was, dan zou God zich met een schijnmens verzoend hebben, zou het een één-tweetje tussen God en zichzelf geweest zijn, en zou de mens er niets aan hebben. De incarnatie wordt verder uitgewerkt in de [[christologie]] en [[soteriologie]].

In het [[Oost-Romeinse Rijk]] werd de incarnatie ook gezien als het aannemen van een menselijke gestalte door God, maar dan minder nadruk op de verlossing van de [[Zonde (christendom)|zonde]] door het op zich nemen van een schuld. De orthodoxe kerk keek, en kijkt, vooral naar de opstanding. God heeft in Jezus menselijke gestalte aangenomen, en Jezus is na zijn dood opgenomen in het Goddelijke licht. Dat houdt een belofte in voor alle mensen. In de Oosterse Kerk werd vanaf het begin meer gehecht aan spirituele ervaringen, wonderen en "heelmaken".<ref>Voor Jezus als heelmeester, zie Mt. 9; Mc. 2 en Lc. 5.</ref> Dankzij Jezus' incarnatie en zijn trouw aan zijn goddelijke zending tot aan het kruis aan toe heeft Jezus de kloof die is ontstaan tussen men en God weer overbrugd en kan de mens deel krijgen aan het goddelijke leven. Dit deelkrijgen aan het goddelijke leven wordt in de oosterse kerken uitgedrukt met het woord ''[[theosis]]''. Dit betekent overigens niet dat de mens "goddelijk" wordt; hij blijft gewoon mens, ''hij krijgt deel aan het goddelijk leven van de Drie-eenheid''.<ref>Verg. [[Irenaeus van Lyon]]: ''"Jezus Christus, in zijn oneindige liefde, is geworden wat wij zijn, opdat hij ons volledig mag maken (d.i. omvormen) zoals hij is."''</ref>

De incarnatietheologie was in de Oosterse kerk een belangrijke factor in de [[iconoclasme|iconenstrijd]]. Als God immers een menselijke gestalte was geworden, had hij daarmee een beeld van zichzelf aan de wereld gegeven. Dat betekende ook dat mensen beelden van hem mochten maken; Hij had zelf materie aangenomen, dus met afbeeldingen van materie zou je Hem niet ontheiligen.<ref>Op het afbeelden van God de Vader, de Schepper, rust daarentegen binnen de oosterse orthodoxie een taboe.</ref>