Bidsprinkhanen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website Misbruikfilter: Experimenteren
k Wijzigingen door 212.78.199.26 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Bitbotje
Regel 2:
|afbeelding=Mantid August 2007-2.jpg
|afbeeldingtekst=[[Europese bidsprinkhaan]] (''Mantis religiosa'')
|fossiel=[[Krijt (periode)|Krijt]]<ref>{{citeer boek|auteur=Martill, D.M., Bechly, G., Loveridge R.F.|title=The Crato Fossil Beds of Brazil: Window into an Ancient World|url=https://books.google.com/books?id=5ZBh_-QvX2MC&pg=PA236|year=2007|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-139-46776-6|pages=236–238|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210423172139/https://books.google.com/books?id=5ZBh_-QvX2MC&pg=PA236|archiefdatumdgnkejngjrvh gryrfb uyrfbcuyerbcuyrfbcuyrrbcuyrbfuvybrfuycbrfuycbrfycuryfbuffeybcueybcyefbcuyefbcuywevduweiuhdeiuegceieugcerucnerkucgekrugdergdugeriudgewiugdwekugdweiugdweiugdeuiwgdhuweiudgewukudgweuhdwehiuduewhitdweuhdehwiudweuhdewkudwhwiueiweuhduehwarchiefdatum=2021-04-23|dodeurl=nee}}</ref>—[[holoceen|heden]]
| onderklasse = [[Gevleugelde insecten|Pterygota]] (Gevleugelde insecten)
|superorde=[[Exopterygota]]
|taxon=[[Orde (biologie)|Orde]]
|w-naam=Mantodea
|auteur=[[Hermann Burmeister|Burmeister]]
2|datum=1838
}}
'''Bidsprinkhanen''' (Mantodea) zijn een [[orde (biologie)|orde]] van grote, roofzuchtige [[insecten]] met een kenmerkende, opgeheven lichaamshouding. Bidsprinkhanen komen wereldwijd voor. De meeste soorten leven in [[tropisch klimaat|tropische]] streken, maar sommige vertegenwoordigers zijn ook in meer [[gematigd klimaat|gematigde]] gebieden te vinden.
 
Alle bidsprinkhanen hebben een slanke, langwerpige lichaamsvorm en kenmerkende kvoorpotenvoorpoten die geëvolueerd zijn tot grote en krachtige, sterk gespecialiseerde vangpoten. Bidsprinkhanen hebben de typische gewoonte om dit voorste potenpaar in rust voor zich uit te houden, waarbij de [[femur (geleedpotige)|dij]] en de [[tibia (geleedpotige)|scheen]] duidelijk zijn samengeklapt. Hieraan is het eerste deel van de Nederlandstalige naam ''bid''sprinkhanen te danken en ook de wetenschappelijke naam ''Mantis religiosa'' (gelovige sprinkhaan) voor de bekendste Europese soort is hiervan afgeleid. Deze benaming is misleidend, want het zijn geen echte sprinkhanen. Ze zijn nauwer verwant aan de [[kakkerlakken]] (Blattodea) dan aan de [[rechtvleugeligen]] (Orthoptera), waartoe de sprinkhanen behoren. Bidsprinkhanen onderscheiden zich van de rechtvleugeligen doordat ze zonder uitzondering [[carnivoor]] zijn; ze staan bekend als vraatzuchtig en [[kannibalisme|kannibalistisch]]. Bidsprinkhanen hebben ook een wezenlijk andere [[morfologie (biologie)|morfologie]]; alle soorten hebben altijd een opgerichte lichaamshouding en nooit een kruipende, zoals bij sprinkhanen, kakkerlakken en krekels het geval is.
 
Bidsprinkhanen grijpen alles wat ze fysiek aankunnen, waaronder prooien groter dan zijzelf. Vergeleken met andere insecten zijn bidsprinkhanen relatief groot, maar door hun vaak goede [[camouflage]] vallen ze nauwelijks op. De voornaamste vijanden van de bidsprinkhaan zijn [[hagedissen]] en [[vogels]]. Bidsprinkhanen worden vertegenwoordigd door ongeveer 2300 verschillende soorten, waarmee ze een relatief kleine orde binnen de insecten zijn.<ref name="TOL">{{Citeer web | url = http://tolweb.org/Mantodea | titel = Mantodea | auteur = Tree of Life|archiefurl=https://web.archive.org/web/20210427172040/http://tolweb.org/Mantodea|archiefdatum=2021-04-27|dodeurl=nee}}</ref> In tegenstelling tot de meeste andere insecten is het tevens een vrij uniforme groep.