Yitzhak Zuckerman: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele app Bewerking via Android-app |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Infobox verzetsstrijder|naam=Yitzhak Zuckerman|afbeelding=Yitzhak_Zukermann,_during_his_testimony_at_the_trial_of_Nazi_war_criminal_Adolf_Eichmann_D408-073.jpg|onderschrift=Yitzhak Zuckerman (1961)|volledige naam=|geboren=[[13 december]] [[1915]]|geboorteplaats=[[Vilnius]]|overleden=[[17 juni]] [[1981]]|overlijdensplaats=[[Tel Aviv]]|land=[[Bestand:Flag_of_Poland.svg|24px]] [[Polen]]|beter-bekend-als=Antek|jaren-actief=[[1939]] - [[1945]]|periode=|code-erelijst=|groep=[[Bestand:Bandera_%C5%BBOB.png|24px]] [[Żydowska Organizacja Bojowa]]|portaal=Tweede Wereldoorlog|portaal2=}}
'''Yitzhak Zuckerman''' ([[Vilnius]], [[13 december]] [[1915]] - [[Tel Aviv]], [[17 juni]] [[1981]]), ook wel '''Yitzhak Cukierman''', was tijdens de [[Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog|Tweede Wereldoorlog]] een leider van het [[Joods verzet tegen de nazi's|Joodse verzet]] in het [[getto van Warschau]]. Hij was medeoprichter en lid van het centraal commando van de gewapende verzetsgroep [[Żydowska Organizacja Bojowa]] of ŻOB (de Joodse Gevechtsorganisatie). Nadat de [[opstand in het getto van Warschau]] in mei 1943 door de Duitsers was neergeslagen, leidde hij een Joodse [[Partizaan|partizanengroep]] en nam deel aan de [[Opstand van Warschau (1944)|opstand van Warschau]] in 1944. Na de Tweede Wereldoorlog vestigde hij zich in [[Israël]]. Hij was een van de getuigen in het proces tegen [[Adolf Eichmann]] in 1961.
==
Zuckerman werd al jong lid van de [[Zionisme|zionistische]] beweging [[HeHalutz]] (Jonge Pionier). Na zijn middelbare schooltijd sloot hij zich aan bij een [[kibboets]] en stichtte zijn eigen Halutz-gemeenschap. In 1936 ging hij naar Warschau, sloot zich aan bij een [[Commune (woongemeenschap)|commune]] en werkte op een boerderij in [[Grochów (Łódź)|Grochów]]. In 1938 was hij algemeen secretaris van de gecombineerde organisaties [[Haboniem-Dror|Dror]] en
== Begin tweede wereldoorlog ==
Toen in 1939 de
Hij was een van de eerste voorstanders van gewapend verzet en besefte net als de latere verzetsleiders [[Abba Kovner]] en [[Mordechaj Anielewicz]] dat de Duitsers bezig waren met de [[Holocaust|systematische vernietiging van de Europese Joden]]. Een poging om tijdens een bijeenkomst van zionistische groeperingen in het getto in maart 1942 een gewapende verzetsorganisatie te vormen kreeg nog te weinig steun; sommige partijen waren bang dat verzet alleen maar meer Duits geweld zou uitlokken.
== Oprichting ZOB == Op 28 juli 1942, toen de Duitsers waren begonnen met het op grote schaal deporteren van Joden uit het getto van Warschau naar het [[vernietigingskamp]] [[Treblinka (concentratiekamp)|Treblinka]], kregen Zuckermans plannen wel steun. De leiders van Joodse (jongeren)organisaties in het getto richtten de Joodse Gevechtsorganisatie op ([[Żydowska Organizacja Bojowa]]; ŻOB). Zuckerman was lid van het centrale commando van de ZOB, en was ook actief in de politieke arm, het Joods Nationaal Comité (Żydowski Komitet Narodowy).<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://www.britannica.com/biography/Yitzhak-Zuckerman|titel=Yitzhak Zuckerman {{!}} Polish hero|bezochtdatum=2021-10-21|werk=Encyclopedia Britannica|taal=en}}</ref> De ZOB had drie regionale commandanten in het getto. Zuckerman voerde het bevel over de buurt rond de werkplaatsen en fabrieken (o.a. de textielfabriek van [[Walter Többens|Többens]] &Schultz), en onderhield contacten met ondergrondse verzetsgroepen buiten het getto. Hij smokkelde wapens en berichten het getto binnen via de riolen van Warschau. Toen [[Arie Wilner]], de ZOB contactpersoon met de Poolse verzetsbeweging [[Armia Krajowa]] (AK - thuisleger), op 6 maart 1943 door de [[Gestapo]] werd opgepakt verliet Zuckerman het getto om de nieuwe ZOB vertegenwoordiger bij de AK te worden.<ref name=":0">{{Citeer tijdschrift|achternaam=Dreifuss|voornaam=Havi|taal=en|titel=The Leadership of the Jewish Combat Organization during the Warsaw Ghetto Uprising: A Reassessment|jaargang=31|tijdschrift=Holocaust and Genocide Studies|datum=2017|nummer=1|pagina's=24-60}}</ref>
== Opstand ==
Op 19 april 1943 brak de [[opstand in het getto van Warschau]] uit
== Leven in Israël ==
Na de oorlog was Zuckermann betrokken bij het organiseren van illegale emigratie naar het [[mandaatgebied Palestina]], waar hij in 1947 zelf ook ging wonen. Hij trouwde met [[Zivia Lubetkin]], die
Zuckerman, Lubetkin en andere Joodse strijders stichtten gezamenlijk de [[kibboets]] ''Lohamei HaGeta'ot'' (de kibboets van de gettostrijders), en het daar gevestigde museum ''Huis van de gettostrijders''. Zuckerman woonde tot zijn dood in deze kibboets. Hij was in 1961 getuige bij het proces tegen de Duitse oorlogsmisdadiger [[Adolf Eichmann]].<ref name=":1" /><ref>{{Citeer web|url=https://collections.ushmm.org/search/catalog/irn1001556|titel=Eichmann Trial -- Sessions 25 and 26 -- Testimony of Z. Lubetkin, Y. Zuckerman, A. Berman, R. Kuper.|bezochtdatum=21 oktober 2021|uitgever=United States Holocaust Memorial Museum.}}</ref>
|