Versie van 4 okt 2021 10:58 bewerken ExposeMyStupidity (overleg \| bijdragen) 15.247 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 9 okt 2021 10:07 bewerken ongedaan maken Linkin (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 47.454 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 40: '''Friedrich Engels''' ([[Barmen (Wuppertal)]], [[28 november]] [[1820]] - [[Londen]], [[5 augustus]] [[1895]]) was een [[Duitsers\|Duitse]] [[industrie]]el, [[Sociale wetenschappen\|sociaal wetenschapper]], [[auteur]] en [[filosofie\|filosoof]]. Als politiek ([[socialisme\|socialistisch]] theoreticus was hij in de 19e eeuw ten tijde van de [[Industriële Revolutie]] en het rijzen van het daardoor ontstane [[sociale vraagstuk]] omtrent het lot van de snel groeiende [[arbeidersklasse]] de stichter van de [[marxisme\|marxistische theorie]], samen met [[Karl Marx]]. In 1845 publiceerde hij ''De Toestand van de Arbeidersklasse in Engeland'', gebaseerd op persoonlijke waarnemingen en onderzoek. In het "revolutiejaar" [[1848]] was hij mede-auteur van ''[[Manifest van de Communistische Partij\|Het Communistisch Manifest]]'' samen met Karl Marx, en later steunde hij Marx financieel om onderzoek te doen en ''[[Het Kapitaal]]'' te schrijven. Na Marx' dood in 1883 bewerkte hij het tweede en derde deel. Bovendien organiseerde Engels Marx' nota's over de "Theorieën over de Meerwaarde" en dit door hem verzameld en geredigeerd materiaal werd later gepubliceerd als het "vierde deel" van ''Het Kapitaal''. == Biografie == Engels werd geboren in [[Barmen (Wuppertal)\|Barmen]] (het tegenwoordige Wuppertal) als de oudste zoon van een succesvolle Duitse textielbaron. Als jongeman werd hij door zijn vader naar [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland\|Engeland]] gestuurd om diens katoenfabriek in [[Manchester]] te helpen runnen. Gechoqueerd door de grootschalige [[armoede]] werkte hij na zijn terugkeer uit Engeland naar Duitsland ~~Deutschland~~ in november 1844 tot maart 1845 aan zijn verslag daarover, getiteld ''Die Lage der arbeitenden Klasse in England'' (De toestand van de arbeidersklasse in Engeland)''. Dit in 1845 verschenen werk was Engels’ eerste belangrijke eigen publicatie. In datzelfde jaar begon Engels artikelen te schrijven voor een krant genaamd ‘de Duits-Franse jaarboeken’ die gepubliceerd werd door Karl Marx in [[Parijs]]. Na hun eerste persoonlijke ontmoeting kwamen ze erachter dat ze dezelfde ideeën hadden over [[kapitalisme]] en ze besloten meer samen te gaan werken. De artikelen van Engels zetten Marx ertoe aan de economische theorieën te gaan bestuderen. Nadat Marx uit [[Julimonarchie\|Frankrijk]] werd verbannen in januari 1845 besloten de twee naar [[België]] te verhuizen, dat toentertijd toleranter tegenover de [[vrijheid van meningsuiting]] stond dan andere landen in [[Europa (continent)\|Europa]]. In juli 1845 nam Engels Marx mee naar Engeland. Daar ontmoette hij een Ierse arbeidster genaamd Mary Burns. Hij zou met haar samen zijn tot aan haar dood, hierna ging hij een relatie aan met haar zuster Lizzie. Deze vrouwen zouden hem met de Chartistenbeweging in contact hebben kunnen brengen, waarvan Engels verscheidene leiders ontmoette, onder wie [[George Harney]]. Engels en Marx keerden terug naar [[Brussel (stad)\|Brussel]] in januari [[1846]] waar ze het ‘Communistische Correspondentie-Comité’ oprichtten. Het idee was om [[socialisme\|socialistische]] leiders uit heel Europa te verenigen. Beïnvloed door Marx' ideeën hielden socialisten in Engeland een bijeenkomst waar ze een nieuwe organisatie genaamd de Bond der Communisten vormden. Engels trad hierbij op als vertegenwoordiger en had veel invloed op de ontwikkelde strategie van de bond. In [[1847]] begonnen Engels en Marx samen een pamflet te schrijven. Het was gebaseerd op Engels' ‘De beginselen van communisme’. Het pamflet van 12.000 woorden werd voltooid in zes weken en op zo'n manier geschreven om communisme voor een breed publiek begrijpelijk te maken. Het heette het '[[communistisch manifest]]’ en werd gepubliceerd in februari van het revolutiejaar [[1848]]. In maart werden zowel Engels als Marx uit België verbannen. Ze verhuisden naar [[Keulen (stad)\|Keulen]] en begonnen daar de radicale krant ‘De nieuw-Rijnse Krant’ (de Neue Rheinische Zeitung) uit te geven. Engels was een actieve deelnemer aan de opstand in [[Elberfeld]] tijdens de [[Revolutiejaar 1848\|Revolutie van 1848]]. Hij vocht in de Baden-campagne tegen de [[koninkrijk Pruisen\|Pruisen]] (juni/juli [[1849]]) als persoonlijk adjudant van [[August Willich]] die de leider was van een vrijkorps dat deelnam aan de opstand in [[Baden-Baden\|Baden]]. In 1849 werden wederom zowel Marx als Engels gedwongen [[Duitse Bond\|Duitsland]] te verlaten waarna ze verhuisden naar [[Londen]]. De Pruisische autoriteiten probeerden de Britse overheid over te halen om de twee mannen te verbannen, maar [[Premier (regeringsleider)\|premier]] [[Lord John Russell\|John Russell]] weigerde dit te doen. Met slechts het geld dat Engels kon werven leefde de familie Marx in extreme armoede. Om Marx van een inkomen te kunnen voorzien, keerde Engels terug naar de fabriek in Manchester om voor zijn vader te werken voordat hij in [[1870]] naar Londen verhuisde. Na Marx' [[dood]] in 1883 wijdde Engels een groot deel van de rest van zijn leven aan het vertalen en aanpassen van Marx' geschriften. Hij heeft echter ook veel bijgedragen aan het [[feminisme]] waarbij hij zegt dat het concept van een [[monogamie\|monogaam]] [[huwelijk]] te maken heeft met de economische omstandigheden van de menselijke ontwikkeling. In zijn boek "[[De oorsprong van het gezin, van de particuliere eigendom en van de staat]]" legt hij een verband tussen de economische en politieke ontwikkelingen en de organisatie van de opvoeding en de seksualiteit vanaf de oertijd tot aan de negentiende eeuw. Friedrich Engels overleed in Londen in 1895. == Bibliografie == Hier volgt een bibliografie van Engels' werken. Achter elk werk staat een link naar de website waar het werk op internet staat: Regel 75: === Samen met Karl Marx === * 1845-1846 – ''[[De Duitse Ideologie]]'' (~~posth.~~posthuum, 1932) * [[1848]] – [[Communistisch Manifest\|''Manifest van de Communistische Partij'']]<ref>[http://www.marxists.org/nederlands/marx-engels/1848/manifest/index.htm Manifest van de Communistische Partij]</ref> == Zie ook == * [[Karl Marx]] * [[Marxisme]]

Friedrich Engels: verschil tussen versies