Vrijzinnigheid: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 212.123.15.240 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Strepulah
Labels: Vervangen Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker
Regel 1:
*
'''Vrijzinnigheid''' is een tolerante houding waarbij vrijheid van mening en zingeving centraal staan.
 
Gedurende de 19e eeuw kreeg het begrip “vrijzinnigheid” politieke inhoud. Het woord kreeg de betekenis van “vrij denken”, tegenover het “bevangen denken” van de toenmalige [[Confessionalisme|confessionelen]]. De vrijzinnigheid zette zich af tegen een feodale, strak [[Hiërarchie|hiërarchische]] en [[Theocratie|theocratische]] samenleving die de [[absolute monarchie]] in enkele Europese landen (Frankrijk, Spanje) in de 15e en 16e eeuw kenmerkte.
 
== Traditionele duidingen van vrijzinnigheid ==
Vrijzinnigheid kan als volgt geduid worden:
* Het begrip kan toegepast worden als kenmerk van een bepaalde [[ideologie]] of stroming. In zo'n geval betekent het dat de aangeduide persoon of groep niet (of in ieder geval: veel minder) wenst vast te houden aan de “rechtzinnige” traditie(s) van de eerder genoemde stroming. In deze betekenis staat het in tegenstelling tot de [[orthodoxie]].
* "Vrijzinnigheid" zonder meer duidt op een afstandelijke houding tegenover [[dogma (algemeen)|dogma]]'s van het traditionele [[christendom]]. Dit kan variëren van [[vrijzinnig protestantisme]] (kerkelijke rekkelijkheid) en [[religieus humanisme]] tot zuiver [[atheïsme]]. Dit gedachtegoed wordt aangetroffen bij de ''Freireligiöse Gemeinden'' in het Duitse taalgebied en in de Angelsaksische wereld bij de [[Unitarisme (theologie)|unitariërs]]. In [[België]], waar nauwelijks een protestantse geloofsgemeenschap bestaat, wordt vrijzinnigheid bijna uitsluitend geassocieerd met [[atheïsme]] of [[agnosticisme]], minstens met een houding die volledig buiten de [[Rooms-katholieke Kerk|Katholieke kerk]] staat.
* Vrijzinnigheid wordt ook gebruikt als een [[liberaal]] principe van vrijheid van denken. Vanuit die vrijheidsgedachte komen ook ándere vrijheidsidealen voort: vrijheid van uiting, vrijheid van godsdienst etc. De "vrijzinnige mens" is dus een [[vrijdenker]] die zich niet laat voorschrijven hoe hij of zij over een bepaalde kwestie hoort te denken. Deze vrijzinnigheid maakt de mens dan ook geneigd tot onconventioneel of zelfs rebels denken en spreken. Voorbeeld is [[Aletta Jacobs]], die zich vrijzinnig noemde, en gezien kan worden als een voorloopster van de [[vrouwenemancipatie]].
 
== Moderne duidingen van vrijzinnigheid ==
Hoe sterker het begrip een politieke lading krijgt, hoe meer het een liberale grondhouding aanduidt: vrijzinnigheid krijgt de betekenis van vrijheid tot spreken, handelen, zich uiten. Het begrip is gaan staan voor een onafhankelijke, vrije geest. In die zin werd en wordt de vrijzinnigheid een progressieve levenshouding, ook in politiek opzicht.
 
* Een aantal politieke partijen, die zich als "vrijzinnig" definieert: de voormalige Nederlandse [[Vrijzinnig Democratische Bond]], de voormalige [[Deutsche Freisinnige Partei]] en de huidige Zwitserse [[Freisinnig-Demokratische Partei]].
* In een artikel in [[De Helling]] (2004) heeft [[Femke Halsema]] [[GroenLinks]] bestempeld als een vrijzinnig-linkse partij. Het congres van GroenLinks heeft op 3 maart 2013 zich officieel uitgesproken als groene, linkse én vrijzinnige partij.
* [[Menno van der Land]], politicoloog en initiatiefnemer van het [[Vrijzinnig-Democratisch Forum]] noemt [[Democraten 66|D66]] een vrijzinnige partij.
* Ook voormalig D66-kamerlid [[Boris van der Ham]] noemt zich vrijzinnig. Op zijn website houdt hij lezingen over vrijzinnige schrijvers.
* In oktober [[2010]] verscheen het boek ''De Vrijzinnigen hebben de toekomst'' van [[Meerten B. ter Borg]], hoogleraar niet-institutionele religie aan de [[Universiteit Leiden]] (Uitgeverij Meinema).
* In 2014 richtte (oud-50+) Kamerlid [[Norbert Klein]] de [[Vrijzinnige Partij]] op.
 
== Zie ook ==
* [[Unie Vrijzinnige Verenigingen]] (België)
 
== Externe links ==
* [http://www.h-vv.be/ Vrijzinnig Humanisme in Vlaanderen]
* [http://www.demens.nu/nl/ Unie Vrijzinnige Verenigingen), Vlaamse koepelorganisatie]
* [http://www.laicite.be Le Centre d'Action Laïque (CAL) (voor de Franstalige gemeenschap in België)]
* [http://www.vrijzinnigen.nl/ Vrijzinnigen Nederland]
 
[[Categorie:Vrijzinnigheid| ]]