Grand Theft Auto (computerspelserie): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door " " Labels: Vervangen Ongedaan gemaakt Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker |
k Wijzigingen door 77.165.43.79 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Giannidw2021 |
||
Regel 1:
{{Infobox computerspelserie
| naam = ''Grand Theft Auto''
| afbeelding = Grand Theft Auto logo series.svg
| onderschrift =
| ontwikkelaar = [[Rockstar Games]]<br />[[Rockstar North]]<br />[[Rockstar Leeds]]<br />[[Rockstar Toronto]]<br />[[Rockstar Lincoln]]
| uitgever = [[Rockstar Games]]
| muziek =
| platform =
| eerste = ''[[Grand Theft Auto (computerspel)|Grand Theft Auto]]''
| begin = Oktober 1997
| laatste = ''[[Grand Theft Auto V]]''
| einde = 17 september 2013
| genre = [[Action-adventure]], [[sandbox (spelgenre)|sandbox]]
| website = http://www.rockstargames.com/grandtheftauto/
| portaal =
}}
'''''Grand Theft Auto''''' (kortweg '''''GTA''''') is een serie van [[computerspel]]len. De spellen zijn een samensmelting van een computerspel en de popcultuur. De serie is gecreëerd door DMA Design, dat na ''[[Grand Theft Auto III|GTA III]]'' [[Rockstar North]] werd, en wordt gepubliceerd door [[Rockstar Games]].
==Spellen ==
De spellen kunnen niet gezien worden als opvolgers van elkaar, hoewel sommige spellen wel onderling verbonden zijn, zoals de ''Grand Theft Auto III''-serie waarin de spelen veel overeenkomsten met elkaar hebben. De spelen hebben wel [[criminaliteit]] als thema en de [[vrijheid (sociologie)|vrijheid]] om te doen wat de speler zelf wil als gemeenschappelijke factor. Het belangrijkste onderdeel om verder te geraken in het spel is het uitvoeren van missies, die verkregen kunnen worden van diverse opdrachtgevers. Zo kan men zich opwerken in de rangen van de plaatselijke misdaadscène. Deze opdrachtgevers waren overigens niet altijd zo aanwezig, in ''[[Grand Theft Auto (computerspel)|GTA I]]'' en ''[[Grand Theft Auto 2|GTA II]]'' kreeg de speler vooral telefonische opdrachten. De opdrachten volgen elkaar niet direct op, tussen de opdrachten heeft de speler een vrije keuze om te doen wat hij of zij wil. De speler kan dan in het reeds vrijgespeelde stuk stad lopen, rijden (met een gestolen auto, brommer of motor) of fietsen. De mogelijkheden zijn immens, er kunnen stunts uitgevoerd worden, men kan prostituees oppikken, chaos veroorzaken door op voetgangers of politiemannen te schieten, de metrosporen blokkeren, over de stad vliegen en nog zoveel meer. Sinds ''[[Grand Theft Auto: San Andreas|GTA: San Andreas]]'' is uitgebracht zijn er nog meer mogelijkheden. De speler kan nu basketballen, met [[monstertruck]]s rondrijden, auto's [[Tuning|tunen]], zwemmen, zijn of haar uiterlijk veranderen, [[Parachutespringen|skydiven]], gokken in een casino en nog veel meer. Ook is het mogelijk om geld bij te verdienen door een bijbaantje. Zo kan de speler taxichauffeur worden, pizzabezorger, ambulancebestuurder, politieagent ([[eigenrichting|vigilante]]) of brandweerman.
Tot nu toe zijn de volgende spelen verschenen (in era's):
===''Grand Theft Auto''===
* ''[[Grand Theft Auto (computerspel)|Grand Theft Auto]]'' (1997: [[MS-DOS]], [[Microsoft Windows|Windows]], [[PlayStation (spelcomputer)|PlayStation]]; 1999: [[Game Boy Color]])
** ''[[Grand Theft Auto: London, 1969]]'' (1999, ''[[Uitbreidingspakket|uitbreiding]]'')
*** ''[[Grand Theft Auto: London, 1961]]'' (1999, ''uitbreiding op twee bovenstaande, alleen verkrijgbaar in [[Downloadbare inhoud|downloadbare vorm]]'')
===''Grand Theft Auto 2''===
* ''[[Grand Theft Auto 2]]'' (1999: Windows, PlayStation; 2000: [[Dreamcast]], Game Boy Color)
===''Grand Theft Auto III''===
* ''[[Grand Theft Auto III]]'' (2001: [[PlayStation 2]]; 2002: Windows; 2003: [[Xbox]]; 2010: [[MacOS|OS X]]; 2011: [[iOS (Apple)|iOS]], [[Android (besturingssysteem)|Android]]; 2012: [[PlayStation 3]]; 2015: [[PlayStation 4]])
* ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]'' (2002: PlayStation 2; 2003: Windows, Xbox; 2010: OS X; 2012: iOS, Android; 2013: PlayStation 3; 2015: PlayStation 4)
* ''[[Grand Theft Auto: San Andreas]]'' (2004: PlayStation 2; 2005: Windows, Xbox; 2008: [[Xbox 360]]; 2010: OS X; 2012: PlayStation 3; 2013: iOS, Android; 2014: [[Windows Phone]]; 2015: PlayStation 4)
* ''[[Grand Theft Auto Advance]]'' (2004: [[Game Boy Advance]])
* ''[[Grand Theft Auto: Liberty City Stories]]'' (2005: [[PlayStation Portable]]; 2006: PlayStation 2; 2013: PlayStation 3; 2015: iOS; 2016: Android)
* ''[[Grand Theft Auto: Vice City Stories]]'' (2006: PlayStation Portable; 2007: PlayStation 2; 2013: PlayStation 3)
===''Grand Theft Auto IV''===
* ''[[Grand Theft Auto IV]]'' (2008: Xbox 360, PlayStation 3, Windows)
** ''[[Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned]]'' (2009, ''uitbreiding'')
** ''[[Grand Theft Auto IV: The Ballad of Gay Tony]]'' (2009, ''uitbreiding'')
* ''[[Grand Theft Auto: Chinatown Wars]]'' (2009: [[Nintendo DS]], PlayStation Portable; 2010: iOS; 2014: Android)
=== ''Grand Theft Auto V'' ===
* ''[[Grand Theft Auto V]]'' (2013: [[PlayStation 3]], [[Xbox 360]]; 2014: [[PlayStation 4]], [[Xbox One]]; 2015: [[Windows]]; 2021: [[PlayStation 5]], [[Xbox Series|Xbox series x/s]])
== Locaties ==
=== Fictieve locaties ===
* [[Liberty City (fictieve stad)|Liberty City]] – Een stad die gebaseerd is op [[New York (stad)|New York]]. Liberty City kent drie weergaven en wordt gebruikt in: ''Grand Theft Auto'', ''Grand Theft Auto III'', ''Grand Theft Auto Advance'', ''Grand Theft Auto: Liberty City Stories'', ''Grand Theft Auto IV'', ''Grand Theft Auto: Chinatown Wars'' en in een van de missies van ''Grand Theft Auto: San Andreas''.
* [[Vice City]] – Een stad die gebaseerd is op [[Fort Lauderdale]] ([[Miami]]). Vice City kent twee weergaven en wordt gebruikt in ''Grand Theft Auto'', ''Grand Theft Auto: Vice City'' en in ''Grand Theft Auto: Vice City Stories''.
* [[San Andreas (fictieve staat)|San Andreas]] – Een staat die gebaseerd is op de [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] westkust. San Andreas kent twee weergaven, in ''Grand Theft Auto: San Andreas'' is de staat gebaseerd op [[Californië]] en [[Nevada (staat)|Nevada]], met de drie hoofdsteden:
**[[Los Santos (fictieve stad)|Los Santos]], gebaseerd op [[Los Angeles]]
**[[San Fierro]], gebaseerd op [[San Francisco]]
**[[Las Venturas]], gebaseerd op [[Las Vegas (Nevada)|Las Vegas]]
::''[[Grand Theft Auto V]]'' speelt zich ook af in de staat San Andreas en is daar gebaseerd op [[Zuid-Californië]].
* [[Anywhere City]] – Wordt gebruikt voor ''Grand Theft Auto 2''.
* [[Carcer City]] – De locatie waar ''[[Manhunt (computerspel)|Manhunt]]'' & ''[[Manhunt 2]]'' zich afspelen. Deze fictieve stad heeft een bijrolletje in een aantal ''GTA''-spelen.
*[[North Yankton]] – Een staat die gebaseerd is op [[North Dakota]]. North Yankton kent één weergave en wordt gebruikt in twee van de missies van ''Grand Theft Auto V'', met het kleine dorp Ludendorff.
=== Niet-fictieve locaties ===
* [[Londen]] – Wordt gebruikt in ''Grand Theft Auto: London, 1969'' en ''Grand Theft Auto: London, 1961''.
* [[Manchester]] – Wordt gebruikt als uitbreiding voor ''Grand Theft Auto: London, 1961''.
* [[Salford (Greater Manchester)|Salford]] – Wordt gebruikt in de introfilm ''The Introduction'' die bij ''GTA: San Andreas'' hoort.
== Personages ==
=== Protagonisten ===
* [[Claude (Grand Theft Auto)|Claude Speed]] – ''Grand Theft Auto 2'' (mogelijk), ''Grand Theft Auto III''. Komt ook even voor in ''Grand Theft Auto: San Andreas''. Claude is hoogstwaarschijnlijk Amerikaans of Brits.
* [[Tommy Vercetti]] – ''Grand Theft Auto: Vice City''. Tommy heeft een Amerikaanse nationaliteit, maar aan zijn naam te zien lijkt hij Italiaanse komaf te hebben.
* [[Carl Johnson]] – ''Grand Theft Auto: San Andreas''. Carl Johnson is een Afro-Amerikaan met Amerikaanse nationaliteit.
* Mike – ''Grand Theft Auto Advance''. Hij is waarschijnlijk Brits of Amerikaans.
* [[Toni Cipriani]] – ''Grand Theft Auto: Liberty City Stories''. Komt ook voor in ''GTA III''. Toni is waarschijnlijk Italiaans, of deels Italiaans.
* [[Victor Vance]] – ''Grand Theft Auto: Vice City Stories''. Komt ook even voor in ''GTA: Vice City''. Hij is half Dominicaan, half Amerikaan.
* [[Niko Bellic]] – ''Grand Theft Auto IV''. Niko is geboren in het voormalige Joegoslavië, in de Servische republiek van Bosnië en Herzegovina.
* [[Johnny Klebitz|Jonathan "Johnny" Klebitz]] – ''Grand Theft Auto IV: The Lost and Damned''. Komt ook even voor in ''GTA V''. Hij is een Joodse Amerikaan.
* [[Luis Fernando Lopez (personage)|Luis Fernando Lopez]] – ''Grand Theft Auto IV: Ballad of Gay Tony''. Luis is een Dominicaan.
* [[Huang Lee]] – ''Grand Theft Auto: Chinatown Wars''. Huang Lee is een Chinees.
* [[Michael De Santa]] – ''Grand Theft Auto V'', Amerikaans.
* [[Franklin Clinton]] – ''Grand Theft Auto V'', Afro-Amerikaans.
* [[Trevor Philips]] – ''Grand Theft Auto V'', Canadees.
=== Overige personages ===
* [[Lijst van bendes uit Grand Theft Auto]]
* [[Lijst van personages uit Grand Theft Auto III]]
* [[Lijst van personages uit Grand Theft Auto: Vice City]]
* [[Lijst van personages uit Grand Theft Auto: San Andreas]]
== Soundtrack ==
De [[soundtrack]] van ''Grand Theft Auto'' heeft al vanaf het begin een grote rol gespeeld. In de originele ''GTA'' was in totaal 60 minuten aan muziek te horen, maar dat is later uitgebreid naar ongeveer 60 minuten per radiostation. Er zijn in ''GTA: San Andreas'' 11 radiostations beschikbaar, onder verschillende soorten zenders: praatradio's, zenders met [[Disco (muziekgenre)|disco]], [[Popmuziek|pop]], [[rock]], [[Countrymuziek|country]], enzovoort. Ook nieuw in ''GTA: San Andreas'' is dat de speler soms over zichzelf hoort spreken op de radio (als de speler bijvoorbeeld net een missie heeft volbracht) wat het idee van een levende stad nog groter maakt. Op de [[Personal computer|pc]]-versie van zowel ''GTA III'', ''GTA: Vice City'', ''GTA: San Andreas'' als ''GTA IV'' is het mogelijk eigen [[MP3|MP3's]] in een radiostation te zetten. Het is op de PlayStation Portable (PSP) ook mogelijk om eigen muziek te luisteren in ''GTA: Liberty City Stories'' en ''GTA: Vice City Stories'', al werkt dit alleen in combinatie met een speciaal programma dat een audio-bestand omzet in het goede [[bestandsformaat]].
== Graphics ==
''GTA 1'' en ''2'' speelden zich af in een [[top-downperspectief]], een vogelperspectief, waarin de speler de hele stad van boven zag. Vanaf ''GTA III'' is het spel volledig in [[Driedimensionaal|3D]] te spelen. Velen dachten dat het niet mogelijk zou zijn het immense gevoel van vrijheid te creëren uit de vorige delen vanwege het feit dat de 3D-technieken nog niet ver genoeg gevorderd waren. Dat liep echter helemaal anders: de stad uit ''GTA III'' was levendiger dan eender welke stad uit een ander computerspel in die tijd. In ''GTA III'' was het nog steeds mogelijk om in vogelperspectief te spelen, dit is in de latere spelen niet meer mogelijk gemaakt. In ''Grand Theft Auto IV'' is voor het eerst gewerkt met de Rockstar Advanced Gaming Engine (RAGE), die nog veel meer realisme toeliet.
De eerste spellen (op ''GTA 1'' na) speelden zich altijd af in één stad, maar met de komst van ''GTA: San Andreas'' veranderde dat. Dit spel introduceerde een nagemaakte staat, met daarin drie steden en een aantal kleine dorpen. Dit betekende een vier keer zo grote kaart als in ''GTA: Vice City'', waardoor de speler minutenlang kon rondrijden zonder ook maar andere mensen of auto's tegen te komen. In ''GTA IV'' is dit weer een grote stad geworden, maar met verschillende eilanden.
== Geschiedenis ==
Het eerste spel is hoogstwaarschijnlijk gebaseerd op de [[Grand Theft Auto (film)|gelijknamige film]] van [[Ron Howard]]. ''GTA III'' vertoont weer veel overeenkomsten met de films ''[[Goodfellas]]'' en ''[[The Godfather]]''. Bij ''GTA: Vice City'' waren er duidelijk invloeden van ''[[Scarface (1983)|Scarface]]'' en ''[[Miami Vice (televisieserie)|Miami Vice]]'' zichtbaar en van ''GTA: San Andreas'' komt de inspiratie van ''[[Boyz n the Hood]]'' en ''[[Menace II Society]]''.
Vanaf ''GTA III'' was er een deal gesloten met [[Sony Corporation|Sony]] waarbij de spelen het eerst op de [[PlayStation 2]] werden uitgebracht, en later pas op [[Personal computer|pc]] en [[Xbox]]. Deze deal liep af na het uitbrengen van ''GTA: San Andreas'', en ''GTA IV'' is tegelijkertijd op de [[Xbox 360]] en de [[PlayStation 3]] verschenen.
== Invloed ==
De ''GTA''-spelen hadden al vanaf deel 1 invloed op de [[computerspelindustrie|spelindustrie]], maar pas toen deel 3 verscheen werden er veel ideeën uit de ''GTA''-reeks in andere spelen gebruikt. De volledig in 3D weergegeven stad was nieuw voor die tijd en de vrijheid te gaan en staan waar je wilt, het zogeheten [[Sandbox (spelgenre)|sandbox-genre]], kende veel succes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel andere spelontwikkelaars aspecten van de ''GTA''-reeks in hun spel gingen verwerken. In veel spelen is de speler nu ook minder afhankelijk van de missies, in andere spelen kan die ook voertuigen stelen en vrij rondlopen. Zo heeft Nintendo in 2013 voor de [[Wii U]] het spel ''[[LEGO City Undercover]]'' uitgebracht, een op ''GTA'' geïnspireerd spel met [[LEGO]].
=== Kritiek ===
Advocaat Jack Thompson heeft aan [[Microsoft]] gevraagd om ''GTA'' niet op de Xbox 360 uit te brengen, omdat het te gewelddadig zou zijn.<ref>[https://web.archive.org/web/20150105014345/http://www.xgn.nl/nieuws/4346/jack-thompson-wil-gta-4-op-x360-verbieden Jack Thompson wil GTA 4 op X360 verbieden], XGN.nl, 29 april 2008</ref> Uiteindelijk heeft Microsoft besloten om het spel toch op de markt te brengen voor zijn spelconsole.
== Modificaties ==
Verschillende gemeenschappen hebben zich opgericht rondom ''GTA'', die aanpassingen ([[Mod (computerspel)|mods]]) aanbieden voor het originele spel, zoals nieuwe uiterlijken van personages (skins), nieuwe voertuigen, een uitbreiding of zelfs een geheel vernieuwde spelwereld, nieuwe wapens, nieuwe missies en zelfs zijn er mogelijkheden om ''GTA'' [[online]] te gaan spelen, zoals bijvoorbeeld ''[[Multi Theft Auto]]'' en ''SA-MP'' (voor ''GTA: San Andreas''). Ook zijn er diverse hulpprogramma's, waarmee iemand zelf aanpassingen kan maken.
== Trivia ==
* ''Grand Theft Auto'' wordt gebruikt als grap in een reclame van [[Coca-Cola]] uit 2007. Het reclamefilmpje is in ''GTA''-stijl en de persoon in het filmpje, die iedereen juist probeert te helpen, vertoont veel overeenkomsten met een hoofdpersoon uit ''GTA''.
* In de ''[[The Simpsons Movie]]'' kan men [[Homer Simpson|Homer]] ''Grand Theft Walrus'' zien spelen, wat bedoeld is als [[parodie]] op ''GTA''. De speler kan een parodie op ''GTA'' spelen in ''[[The Simpsons Game]]'', in het [[level]] genaamd ''Grand Theft Scratchy''.
* In de parodiefilm ''[[Meet The Spartans]]'' lijkt het even of Leonidas een personage uit de ''GTA''-serie is.
=== Soundtracks ===
* [[Grand Theft Auto III (soundtrack)]]
* [[Grand Theft Auto: Vice City (soundtrack)]]
* [[Grand Theft Auto: San Andreas (album)]]
* [[Grand Theft Auto: Liberty City Stories (soundtrack)]]
* [[Grand Theft Auto: Vice City Stories (soundtrack)]]
* [[Grand Theft Auto IV (soundtrack)]]
== Externe links ==
* {{en}}[http://www.rockstargames.com/grandtheftauto/ Officiële website]
* {{en}}[http://www.rockstargames.com/ Officiële website van Rockstar Games]
* {{en}}[http://www.rockstarnorth.com/ Officiële website van Rockstar North]
{{appendix}}
{{Navigatie Grand Theft Auto}}
{{Navigatie Rockstar Games}}
{{Commonscat}}
[[Categorie:Grand Theft Auto| ]]
| |||