Renkum (plaats): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
verbeteren typo's en tekst corrigeren
Regel 41:
Vanaf 1858 kent het dorp een [[korenmolen]], een [[stellingmolen]] die sinds 2013 weer in bedrijf is [http://www.renkumsemolen.nl/]. Door middel van het Renkumse veer was er een goede verbinding met de Betuwe, gelegen aan de andere kant van de rivier. In de 20e eeuw moderniseert het dorp snel. Velen vinden emplooi bij de ovens of in de papierindustrie. Hotels en sanatoria mogen zich in veel belangstelling verheugen. Koning Willem III koopt het landgoed “Kortenberg” (1881) voor zijn vrouw Koningin Emma. Het wordt hernoemd als “[[Oranje Nassau's Oord]]” (O.N.O.) en rond 1900 door [[Emma van Waldeck-Pyrmont|Koningin Emma]] aan de bevolking geschonken als sanatorium voor longpatiënten. Tegenwoordig is het een verpleeghuis<ref>https://www.zinzia.nl/locaties-landgoed/oranje-nassaus-oord</ref>.
 
In de meidagen van 1940 is Renkum kort het toneel van gevechten. In de vroege ochtend van 10 mei wordt een aantal bruggetjes opgeblazen door het Nederlandse leger, 's middags vindt een vuurgevecht plaats in het Renkums Beekdal meteen ten noorden van de Bokkedijk. Het 5e Eskadron Huzaren-wielrijders (commandant [[Martinus Nijhoff|Kapitein der Wielrijders M. Nijhoff]]) heeft zich o.m. op het "Jansbergje" ingegraven om de Duitsers te vertragen. Het gevecht duurt tot omstreeks 18:00 uur<ref>https://www.archieven.nl. Gevechtsverslagen</ref>. Op 17 september 1944 vinden grote luchtlandingen plaats op de Renkumsche Heide, oost en west van de Telefoonweg. Britse troepen zijn slechts korte tijd aanwezig, het doel van de operatie ligt in Arnhem. Tijdens de oorlog moet de Renkumse bevolking gedwongen evacueren (1 oktober 1944) en het dorp staat leeg. In de nacht van 22 op 23 oktober vindt de [[Operatie Pegasus|ontsnappingsoperatie Pegasus 1]] plaats in het beekdal. Zeven maanden lang wordt Renkum blootgesteld aan artilleriebeschietingen en plunderingen door Duitse soldaten<ref>Th. A. Boeree, oorspr. 1949, Kroniek van Ede gedurende bezettingstijd, uitg. Gijsbers & Van Loon</ref>. Na de oorlog begint de herbouw en verrijzen veel panden in de zgzgn. [[Delftse School]]stijl in het dorp.
 
== Dorp en omgeving ==
Regel 63:
De voormalige '''Gereformeerde kerk aan de Molenweg''' bestaat uit een eenvoudige kerk met houten gewelven en werd in 1889 gebouwd. De gereformeerde kerk heeft dit gebouw in gebruik gehad tot 1928, waarna de bestemming wijzigde in 'timmermanswerkplaats'. Het vervallen gebouw is gerestaureerd en dient nu als opslagplaats.
 
De '''[[Onze Lieve Vrouw Ten Hemelopnemingkerk (Renkum)|R.K. Kerk Onze Lieve VrouweVrouw ten Hemelopneming]]''' werd ontworpen rond 1918 en de bouw werd uitgevoerd in 1922-1923. Het neogotisceneogotische ontwerp is van de hand van [[Joseph Cuypers|Jos Cuypers]]. Bouwpastoor was pastoor M.J.H. Wolters. Het gebouw herbergt een laat 14e-eeuws houten beeld van Maria met Kind. Het beeld was vanaf de middeleeuwen al in Renkum en kwam, nadat het na de reformatie naar Utrecht ging, in 1928 weer terug. Tot 1966 was de kerk een bedevaartsoord. De driebeukige kruiskerk is nog steeds in gebruik als R.K. kerkgebouw.
De driebeukige kruiskerk is nog steeds in gebruik als R.K. kerkgebouw.
 
De '''hervormde kerk aan de Kerkstraat''' verving een kerkgebouw uit 1863. De voorganger werd door oorlogshandelingen in 1944 verwoest. Het huidige gebouw werd eind jaren veertig opgetrokken. Architect H. Roodenburg tekende voor het gebouw, wat in baksteen werd gebouwd. Het gebouw ademt de na-oorlogsenaoorlogse bouwstijl en is nog steeds in gebruik.
 
== Van industrie naar natuur ==