Bruce Lee: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele app Bewerking via Android-app
Deeteeenz (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 22:
}}
 
'''Bruce Lee''' ([[Chinatown (San Francisco)]], [[27 november]] [[1940]] – [[Hongkong]], [[20 juli]] [[1973]]) ([[jiaxiang]]: [[Guangdong]], [[Foshan]], [[Shunde]], [[Jun'an (Guangdong)|Jun'an]]) was een [[Volksrepubliek China|Chinees]]-[[Verenigde Staten|Amerikaans]] vechtkunstenaar, acteur, regisseur, vechtkunstchoreograaf, kungfuleraar en een belezen liefhebber van filosofie. Hij wordt algemeen beschouwd als de grootste oosterse [[vechtkunst]]-[[acteur]] van de [[20e eeuw]]. Voor veel mensen was hij een inspiratiebron en een cultureel popicoon. Hij heeft in Amerikaanse en Hongkongse films en series gespeeld. Oorspronkelijk studeerde Bruce Lee de [[Wing chun]] stijl van [[kungfu]] onder leraar [[Yip Man]], maar bedacht hij bedacht later ook een eigen vechtkunst, genaamd [[jeet kune do]], welkedie bestond uit een combinatie van verschillende vechtstijlen.
 
== Eerste jaren ==
=== Geboorte en familie ===
Bruce Lee was een [[Chinezen in de Verenigde Staten|Chinese Amerikaan]] en werd geboren op 27 november 1940 in het jaar van de [[Draak (astrologie)|draak]] (volgens de [[Chinese astrologie]]), tussen 6 en 8 uur 's ochtends, het uur van de draak. Bruce Lee werd geboren in een ziekenhuis vanin het Amerikaanse [[San Francisco]]. Dit ziekenhuis lagstond in het [[Chinatown (San Francisco)|Chinatown]] gedeelte van San Francisco. De ouders van Bruce Lee waren opera-acteurs, die tijdens zijn geboorte op tournee waren in de Verenigde Staten en daar verschillende [[Kantonese opera]]-voorstellingen gaven, die voornamelijk bijgewoond werden door de Chinese gemeenschap vanin de Verenigde Staten. Zijn ouders noemden hem Lee Yun Fan. Echter, in zijn Amerikaanse geboorteakte had de verpleegster zijn naam als "Bruce Lee" genoteerd. Na drie maanden keerden zijn ouders met hem terug naar Hongkong, waar Lee zijn jeugd zou doorbrengen. Zijn moeder was bijgelovig en om Lee te beschermen tegen de invloed van [[Chinees volksgeloof|Chinese demonen]], gaf ze hem de meisjesnaam "Sai Fon" ("kleine feniks"). Zijn familie had al eerder een zoon verloren en ze gaven daarom aan hun pasgeboren zonen meisjesnamen, om zo de demonen in verwarring te brengen, zodat die niet de ziel van hun zoon konden stelen.
 
De vader van Bruce Lee heette Hoi Chuen en was in Hongkong bekend als zowel film- als opera-acteur. Zijn moeder Grace Ho was de geadopteerde dochter van Ho Kom Tong, die tot een van de rijkste clans van Hongkong behoorde. Zijn moeder had een half Europees half Chinees uiterlijk, maar het is niet precies bekend wie de biologische ouders van Bruce LeesLee's moeder waren.<ref name="ancestry">{{Citeer web | url= http://orientalsweetlips.wordpress.com/2011/01/16/kom-tong-hall-and-bruce-lees-eurasian-ancestry/ | title = Kom Tong Hall and Bruce Lee’s Ancestry}}</ref> Bruce Lee was de op een na jongste van vijf kinderen. Bruce Lee had twee zussen en twee broers: Phoebe, Agnes, oudere broer Peter en jongere broer Robert. Zijn broer Peter Lee werd kampioen schermen. Via zijn broer Peter maakte hij kennis met het [[schermen]], die hem de basis hiervan leerde. Zijn jongere broer Robert werd muzikant. Lee´'s eerste kennismaking met [[kungfu]] kwam via zijn vader, die hem op reedsnog jeugdige leeftijd de grondbeginselen van het [[Wu-stijl tai chi chuan]] bijbracht.
 
=== Tienerjaren ===
[[Bestand:Before 18 years old Bruce Lee.jpg|links|thumb|Al in zijn jeugd speelde Bruce Lee in Chinese films]]
Vanwege de connecties van zijn vader met de filmwereld van Hongkong, kreeg Lee als kind al de gelegenheid om in enkele Chinese films te verschijnen. De eerste film waar Bruce Lee in verscheen was ''[[Golden Gate Girl]]'' van 1941. Hij was toen nog maar een baby. Naarmate hij opgroeide zou hij in meerdere films spelen. Als negenjarige speelde hij in 1950 samen met zijn vader in ''[[Kid Cheung]]'' in 1950, dat was gebaseerd op een stripfiguur> enHet diewas zijn eerste hoofdrol was. Op 18-jarige leeftijd had hij al in een twintigtal Chinese films gespeeld. Geen daarvan was een [[martialartsfilm]].
 
Na het bijwonenvolgen van de Tak Sun School, ging Lee op 12-jarige leeftijd naar de prestigieuze katholieke La Salle College, waar de voertaal tijdens de lessen Engels was. De stad Hongkong, waar Lee opgroeide, was destijds een [[Kolonie (staatkundig)|kolonie]] van het [[Verenigd Koninkrijk]]. Hongkong was een heel drukke stad en werd regelmatig geteisterd door straatbendes. Om zich hiertegen te weren vormde Lee met zijn vrienden een eigen straatbende. Ze noemden zichzelf The Tigers of Junction Street. Op een dag in 1953 ging het goed mis. Hij werd door een andere straatbende in elkaar geslagen. Hierna besloot Lee kungfulessen te nemen.
 
[[Bestand:The age of 18 Bruce Lee and Ye Wen.jpg|thumb|Leraar Yip Man en Bruce Lee beoefenen [[Wing Chun]] [[kungfu]], 1958]]
Zijn vriend [[William Cheung]] stelde hem op 15-jarige leeftijd voor zijn meester [[Yip Man]], die de [[wing chun]]-stijl van het kungfu onderwees. Yip Man weigerde eerst hem als leerling aan te nemen, wegens de lang bestaande regel om Chinese vechtkunsten niet aan buitenlanders te onderwijzen. Van moederskant was Lee namelijk kwart Europees. William Cheung wist Yip Man echter over te halen en aldus ging Lee trainen onder begeleiding van Yip Man. Yip Man probeerde zijn studenten ervan te weerhouden te vechten in de straatbendes van Hong Kong door hen aan te moedigen mee te vechten in georganiseerde competities. Bruce Lee werd een fanatiek beoefenaar, die al snel vorderingen maakte en beter werd dan de meeste seniorleerlingen. Toen de medeleerlingen van Lee van diens gemengde afkomst af kwamen te weten, weigerden de meesten daarna om nog met hem samen te trainen. Yip Man gaf daarna privéles aan hem en William Cheung. Van 1954 tot 1958 trainde hij eerst onder meester Yip Man. Daarna zette hij zijn training verder onder Yip Mans senior-student Wong Shun-leung. Hij trainde anderhalf jaar met Wong Shun-leung. Zijn lessen waren zeer realistisch, daar Wong Shun-leung veel ervaring had met echte gevechten en buiten Wing Chun ook getraind had in het boksen. Lee had ook contact met leerlingen van andere kungfuscholen en wisselde vaak vechttechnieken met hen uit.
 
In 1956 werd hij wegens slechte schoolprestaties en mogelijk slecht gedrag overgeplaatst naar St. Francis Xavier's College, waar hij zou worden begeleid door broeder Edward, een leraar en coach van het boksteam van de school. Hier maakte hij kennis met het [[boksen|westers boksen]] en hij begon hierin te trainen. In 1957 werd hij kampioen van de Hongkong amateur- bokskampioenschappen. Lee hield ook veel van dansen en hij was een zeer getalenteerd [[chachacha]]-danser. Bij een in 1958 gehouden wedstrijd stijldansen in Hongkong werd hij kampioen chachacha-danser.
 
Gaandeweg raakte Lee steeds vaker betrokken bij straatgevechten, waaronder het in elkaar slaan van de zoon van een gevreesde [[Triade (misdaad)|Triadefamilie]]. In die tijd bestond er een traditie bij de Hongkongse kungfuscholen om gevechten te organiseren op de platte daken van Hongkong om zo elkaars kungfustijl met elkaar te kunnen meten. Eigenlijk waren deze gevechten illegaal, maar dat weerhield de kungfuscholen er niet ervanvan om ze te houden. In 1958 daagden de studenten van de [[Choy Li Fut]]-school, een rivaliserende kungfuschool, de Wing Chun-school van Lee uit om een gevecht op het dak. Lee nam toen ook deel aan die gevechten, waarbij Wong Shun-leung optrad als scheidsrechter. Bij een gevecht gaf een andere jongen hem een oneerlijke stoot. Als reactie daarop sloeg Lee hem zo erg, dat hij een tand bij hem eruit sloeg, wat leidde tot een klacht van de ouders van de jongen bij de politie. De moeder van Lee moest toen op het politiebureau komen om een document te ondertekenen, waarin stond dat ze de volledige verantwoordelijkheid zou nemen voor de acties van haar zoon. De politie waarschuwde zijn moeder, dat als zijn zoon niet stopte met de gevechten, ze hem in de gevangenis moesten gooien. Zijn moeder hield dit incident verborgen voor zijn vader, die niet op de hoogte was van het hele gebeuren. Om hem af te houden van de straatgevechten besloten zijn ouders, dat hij naar vrienden van de familie in de Verenigde Staten moest gaan om te studeren. Zijn zus Agnes en broer Peter waren hem met studiebeurzen reedsal voorgegaan.
 
== Verenigde Staten ==
Regel 93:
=== Dood ===
[[Bestand:Lees grave.JPG|thumb|De graven van Lee en zoon Brandon]]
Op 10 mei 1973, tijdens het opnemen van het geluid voor de film ''Enter the Dragon'', viel Lee plotseling neer. Hij werd in bewusteloze toestand overgebracht naar het Hong Kong Baptist ziekenhuis. In het ziekenhuis constateerde zijn behandelend arts dat Lee last had van een zwelling in de hersenen en hij gaf hem hiervoor medicatie. Ook werd er een kleine hoeveelheid van de drug [[cannabis (drug)|cannabis]] uit zijn maag verwijderd. De volgende dag toen Lee bijgekomen was in het ziekenhuis, vroeg zijn dokter of hij drugs gebruikte. Lee bevestigde dat hij soms op cannabis van Nepal kauwde en dat hij op de dag dat hij flauwviel op cannabis gekauwd had. Zijn dokter gaf hem daarop een waarschuwing om hiermee te stoppen.
 
Later, nadat de verfilming van ''Enter the Dragon'' voltooid was, wilde Lee weer verdergaan met de opnames voor zijn volgende film ''Game of Death''. Op 20 juli 1973 zou hij samen met filmproducer Raymond Chow in Hongkong een ontmoeting hebben met enkele medeacteurs voor deze film. Eerst een ontmoeting in het huis van actrice [[Betty Ting Pei]] en later op de dag een diner met acteur [[George Lazenby]]. Tijdens zijn bezoek aan Pei kreeg Lee last van hoofdpijn. Hij kreeg hiertegen een [[pijnstiller]] aangeboden door Pei. Na het nemen van de pil, ging hij even liggen om wat uit te rusten. Chow vertrok eerder om in een restaurant het diner met Lazenby te regelen. Toen Chow samen met Lazenby bij het restaurant zat te wachten en Lee maar niet kwam opdagen, besloot hij Pei te bellen. Van Pei kreeg hij te horen dat ze Lee niet wakker kon maken. Daarop haastte Chow zich naar Peis huis. Het lukte Chow ook niet om Lee wakker te krijgen. Er werd een dokter bij geroepen. Lee bleek in een [[coma (geneeskunde)|coma]] te zijn. De dokter adviseerde om Lee met een ambulance over te laten brengen naar het Queen Elizabeth Hospital te Hongkong. Aangekomen bij het ziekenhuis bleek Bruce Lee reeds te zijn overleden.