Wapen van Groningen (stad): verschil tussen versies

[[Bestand:Groninger stadswapen 1556.svg|thumb|Wapen uit 1556]]

[[Bestand:J.P. Menger en J.P.M. Menger - Groningen constant (1872) - vz.jpg|thumb|Tweemaal het stadswapen (op het vaandel van de stedenmaagd en op de sokkel) op de herdenkingsmunt ''[[Groningen constant]]'' (1872)]]

Het '''wapen van de stad Groningen''' werd officieel vastgesteld in 1819, het wordt echter al sinds de 15e eeuw gebruikt.<ref>Schuitema Meijer, A.T. en Veen, W.K. van der (1965) ''Zegel, wapen en vlag van de stad Groningen.'' Groningen': Wolters.</ref> Het wapen is per 1 januari 2019 formeel vervallen.

 

Het wapen moet her en der te zien zijn geweest. Een windwijzer met een zwarte rijksadelaar, bekroond met een verguld kruis, behoorde tot de trofeeën die de Saksische troepen in 1500 buit maakten toen zij Groningen belegerden. De jonge hertog [[Hendrik van Saksen (1473-1541)|Hendrik van Saksen]] beweerde later dat 'de Friezen' een speciale ketting hadden laten smeden, waaraan zij hem wilden ophangen. De windwijzer moest daarna zijn galg sieren. De ijzeren ketting belandde als souvenir in de hertogelijke slaapkamer; de windwijzer kwam terecht bij de postrijder van de hertog, die hem op zijn huis in Dresden plaatste. In 1567 belandde het voorwerp alsnog in hertogelijke verzameling, waar men de adelaar later kenschetste als "het oude Friese wapen". Hij ging in de Tweede Wereldoorlog verloren.<ref>Het ging om een windvaan ''mit einem schwarzen Adler mit vergulten leisten vnnd einem verguldenn Kreuz so sie vf den Galchen sezen wollen''. Jutta Baumel, '"Heinrich war aber ein Mann des Schwertes…" Zum 450. Todestag Heinrichs des Frommen (1473-1541)', in: ''Dresdener Kunstblätter'' 35 (1991), p. 103-110, hier p. 106.</ref>

 

Het wapendiploma van de [[Hoge Raad van Adel|Hoge Raad]] (1819) omschrijft het wapen als volgt: "een schild van goud beladen met een dubbelden zwarten arend, met uitgespreide vleugelen en pooten hebbende op deszelfs borst een schildje van zilver, beladen met een groene dwarsbalk, het schild gedekt met eene gouden kroon en ter wederzyde vastgehouden door een zwarten arend."<ref>{{citeer web |url=http://www.therightproductions.nl/hogeraadvanadel/index.php?id=109&wapen=176 |titel=Wapen: Gemeente Groningen |uitgever=Hoge Raad van Adel |datum= |bezochtdatum=17 augustus 2015}}</ref>

 

Vanaf 1958 werd bij de gemeente en gemeentelijke instanties een ontwerp van de graveur [[Nico Bulder]] gebruikt. In 1989 werd het wapen op de gemeentelijke uitingen vervangen door een [[Beeldmerk|logo]]. De hiervoor verantwoordelijke wethouder wilde af van de Groninger adelaar, die hij "een groene roofvogel" noemde.<ref>[http://www.maxbruinsma.nl/index1.html?politie.htm Een civiel beeldmerk]</ref>

 

Het wapen van de stad werd na de [[Reductie van Groningen|Reductie]] in 1594 samengevoegd met het wapen van de [[Ommelanden (Groningen)|Ommelanden]] tot het [[Wapen van Groningen (provincie)|wapen van de provincie]]. Het wapen wordt bovendien in een vrijkwartier afgebeeld in de wapens van de gemeente [[Haren (Groningen)|Haren]] en de voormalige gemeentes [[Muntendam]] en [[Termunten]]. De [[Rijksuniversiteit Groningen]] voert sinds 1615 een variant op het provinciaal wapen.<ref>[http://www.rug.nl/about-us/how-to-find-us/huisstijl/basiselementen/logo/universiteitswapen Toelichting op het wapen van de Rijksuniversiteit Groningen]</ref>

 

==Galerij==