Gebruiker:TheBartgry/Kladblok: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 11:
Tot de jaren 1960 was het mechanisme van oxidatieve fosforylering een van de meest verbijsterende puzzels in de biochemie. Dankzij de inzichten en de experimentele creativiteit van de Britse biochemicus [[Peter Mitchell (biochemicus)|Peter Mitchell]] (1920-1992) – en het daaropvolgende werk van vele andere onderzoekers – is een groot deel van de puzzel inmiddels opgelost. Oxidatieve fosforylering is gebaseerd op een ''[[protonengradiënt|gradiënt van protonen]]'' (H<sup>+</sup>-ionen) over het mitochondriale membraan en de daaropvolgende gebruikmaking van de in dat gradiënt opgeslagen energie om ATP te vormen.
 
In levende cellen worden grote organische verbindingen uit voedsel, zoals [[koolhydraten]] en [[vetten]], door middel van gespecialiseerde stofwisselingsroutes afgebroken ([[celademhaling|verbrand]]). Tijdens deze verbrandingsprocessen, waarvan de [[citroenzuurcyclus]] veruit het hoogste rendement heeft, worden de energierijke elektronendragers [[Nicotinamide-adenine-dinucleotide|NADH]] en [[Flavine-adenine-dinucleotide|FADH]] gevormd. Dit zijn zeer sterke reductoren die hun elektronen zullen afstaan aan de mitochondriale elektronentransportketen. Als dat gebeurt, zullen de elektronen van eiwitcomplex naar eiwitcomplex worden doorgeven. Bij iedere doorgeefstap komt een beetje energie vrij ([[exergone reactie|exergoon proces]]). Deze energie wordt gebruikt om protonen (H<sup>+</sup>-ionen) over het membraan te transporteren. Hierdoor is de intermembraanruimte zuurder dan de mitochondriale matrix (Δ[[pH]]).
 
De elektronentransportketen zorgt voor een [[elektrochemische gradiënt]] van protonen over het membraan. Deze gradiënt wordt ook wel een ''proton-motive-force'' genoemd. De protonen hebben de 'neiging' terug te diffunderen naar de matrix; terug naar een evenwichtige situatie. Dit is de essentie van [[chemiosmose]], voorgesteld door Mitchell in 1961.<ref>{{citeer journal | auteur = Mitchell P, Moyle J | title = Chemiosmotic hypothesis of oxidative phosphorylation | journal = Nature | volume = 213 | issue = 5072 | pages = 137–9 | year = 1967 | pmid = 4291593 | doi = 10.1038/213137a0 | taal = en }}</ref> Alleen via [[ATP-synthase]] kan die terugstroom plaatsvinden. Wanneer drie protonen het ATP-synthase passeren, zal dit eiwitcomplex een fosfaatgroep koppelen aan ADP, zodat ATP wordt gevormd. Het gehele proces – de elektronenoverdracht en chemiosmose – noemt men ''oxidatieve fosforylering''. Meer dan 90% van alle ATP in het menselijk lichaam wordt via dit ingenieuze mechanisme geproduceerd.