Pueblo-volkeren: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
KafiRobot (overleg | bijdragen)
k →‎Woongebied en talen: Verwijdering Unicode-tekens met Wikipedia:Wikiproject/Check Wikipedia, removed: ​ (2) met AWB
Regel 3:
 
== Woongebied en talen ==
De Pueblo-volkeren leven in het noorden van [[Mexico (land)|Mexico]] en in de huidige staten [[Arizona (staat)|Arizona]] en [[New Mexico]], op het [[Coloradoplateau]] en aan de [[Rio Grande (Río Bravo)|Rio Grande]] en haar zijrivieren. Tegenwoordig worden er nog 30 nederzettingen bewoond.
 
De Pueblo-volkeren behoren tot verschillende [[Taalfamilie|taalfamiliestaalfamilie]]s, die op hun beurt zijn onderverdeeld in verschillende hoofdtalen. De grootste taalgroep hier is het [[Tano (taal)|Tano]], die tot de [[Kiowa-Tanotalen|Kiowa-Tano taalfamilie]] behoort. Het Tano omvat drie hoofdtalen, namelijk [[Tiwa]], [[Tewa]] en [[Towa]]. Tiwa wordt gesproken door de inwoners van [[Taos Pueblo]], [[Picuris Pueblo|Picuris]], [[Sandia (Texas)|Sandia]] en [[Isleta Village Proper|Isleta]]. Tewa is de taal in de pueblos [[Nambe]], [[Pojoaque]], [[San Ildefonso Pueblo|San Ildefonso]], [[San Juan (New Mexico)|San Juan]], [[Santa Clara Pueblo|Santa Clara]] en [[Tesuque]]. [[Jemez Pueblo|Jemez]] is de enige pueblo waar het Toba nog gesproken wordt.
 
Een andere taalgroep zijn de [[Kerestalen]], waarvan de sprekers verspreid leven onder de Tano-sprekers aan de Rio Grande en haar zijrivieren, in de pueblos van [[Cochiti]], [[Santo Domingo Pueblo|Santo Domingo]], [[San Felipe Pueblo|San Felipe]], [[Santa Ana Pueblo|Santa Ana]] en [[Zia Pueblo|Zia]], en verder naar het westen in [[Laguna (New Mexico)|Laguna]] en [[Acoma Pueblo|Acoma]]. Nog verder naar het westen ligt [[Zuni Pueblo]], waar het [[Zuni (taal)|Zuni]] wordt gesproken. In het noorden van Arizona, op drie mesa's van het Coloradoplateau, wonen de Hopi, die taalkundig tot de [[Shoshone (taal)|Shoshone]]-tak van de [[Uto-Azteekse talen|Uto-Azteekse taalfamilie]] behoren.
 
Ondanks de verschillende talen lijken de culturen in grote mate op elkaar. Vermoed wordt dat de taalkundige verscheidenheid teruggaat tot de introductie van de [[landbouw]]. De culturele overeenkomsten zijn enerzijds ontstaan ​​doordoor directe uitwisseling, anderzijds worden ze verklaard door gelijktijdige evolutionaire ontwikkelingen onder dezelfde of gelijkaardige omgevingsomstandigheden.
 
Op basis van de locatie van hun dorpen kan men de Pueblo in twee groepen verdelen. De oostelijke Pueblo (sprekers van Tano en Keres) leven aan de Rio Grande en haar zijrivieren en beschikken daarmee over een permanente waterbron waardoor irrigatielandbouw kan worden beoefend. De westelijke pueblo (Hopi, Zuñi, Acoma en Laguna) zijn afhankelijk van droge akkerbouw vanwege een gebrek aan constante watervoorziening.