Menstruatie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Na bewerkingsconflict: in referentie stond al een 'gender-disclaimer'; ook enkele dubbele wikilinks verwijderd en tekst hier en daar versimpeld.
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Withdrawal bleeding on sanitary napkin 01.jpg|miniatuur|Menstruatiebloed op maandverband]]
De '''menstruatie''' (afkomstig van ''mensis'', [[Latijn]] voor maand), ook wel '''ongesteldheid''' of vroeger '''maanstonde''' genoemd, is de (ongeveer) maandelijkse periode van (ongeveer) een week waarin een geslachtsrijpe vrouw<ref name="disclaimer-gender">dit geldt ook voor anderen die menstrueren, zoals mensen die biologisch vrouw zijn maar zich niet zo identificeren (bijvoorbeeld [[transgender]] vrouwen), mensen met een [[intersekse]]conditie die zich niet identificeren als vrouw en wel menstrueren en mensen met het 'persisterende-gang-van-Müller-syndroom' (zie [[:en:Persistent Müllerian duct syndrome|Engelstalige Wikipedia]])</ref> bloed en slijm verliest via de [[vagina]] doordat het baarmoederslijmvlies ([[endometrium]]) deels wordt afgestoten. Na ongeveer een maand wordt deeen persoonvrouw opnieuw ongesteld als dezezij niet [[zwangerschap|zwanger]] is geworden. Aan het begin van de [[menstruatiecyclus]] wordt het endometrium opgebouwd, waardoor een bevruchte eicel ([[embryo]]) zich kan innestelen. Er vindt een eisprong ([[ovulatie]]) plaats, en als de eicel niet bevrucht wordt, wordt een deel van het endometrium afgestoten. Na de menstruatie wordt het endometrium weer opgebouwd voor de volgende eisprong.
 
==Bloeding==
De menstruatie uit zich als een bloeding die bij de meeste mensenvrouwen twee tot tien dagen duurt. Bij sommige mensensommigen duurt de menstruatie langer. Er kan dan sprake zijn van [[menorragie]], waardoor o.a. [[bloedarmoede]] kan ontstaan.<ref>{{Citeer web|url=http://www.hevigbloedverlies.nl/hevig-bloedverlies/symptomen/langdurige-menstruatie|titel=Langdurige menstruatie|bezochtdatum=2016-10-09|werk=www.hevigbloedverlies.nl}}</ref> De tweede dag is het bloedverlies meestal het sterkst. Gemiddeld verliest men tijdens een menstruatie ongeveer 50 milliliter bloed. Het bloed stolt niet doordat de baarmoederwand een [[enzym]] met de naam [[plasmine]] bevat dat [[bloedstolsel]]s afbreekt. Het bloed uit de baarmoeder kan gewoon het lichaam uit langs het zogeheten [[maagdenvlies]]; dit weefsel sluit de vagina namelijk niet geheel af.
 
=== Menstruatieproducten ===
Tijdens de menstruatie gebruikt men meestal menstruatieproducten zoals [[maandverband]], [[Tampon (menstruatie)|tampons]], een [[menstruatiecup]], [[menstruatie-onderbroek]] of een [[inlegkruisje]] om het bloed op te vangen. Sommige mensenvrouwen hebben zoveel bloedverlies dat ze meerdere producten (bijvoorbeeld een tampon en maandverband) tegelijk gebruiken. Alle menstruatieproducten moeten regelmatig vervangen worden tijdens de menstruatie. Wanneer dit niet op tijd gebeurt kan er sprake zijn van 'doorlekken'. Bij doorlekken is het menstruatiebloed zichtbaar in de kleding die gedragen wordt, bijvoorbeeld in de onderbroek of de rok, jurk of broek die tijdens de menstruatie wordt gedragen. Ook wanneerWanneer er bewust geen menstruatieproducten worden gebruikt, spreekt men van het zogenaamde '[[free bleeding]]'. Hierbij is een grote kans op zichtbaar menstruatiebloed in de kleding of op bijvoorbeeld de benen.
* Maandverband wordt buiten het lichaam gedragen door het zelfklevende verband in de onderbroek vast te plakken; bij sommige soorten maandverband zijn hiervoor ook extra zogenaamde 'vleugels' aanwezig. Een maandverband kan maar een beperkte hoeveelheid bloed opvangen en moet meerdere malen per dag (bijvoorbeeld iedere twee tot vier uur) vervangen worden. Bij te lang gebruik wanneer er sprake is van aanzienlijk bloedverlies kan een maandverband aan de onderkant doorlekken. Ook kan door het verschuiven van het maandverband bloed aan de zijkant van het maandverband doorlekken. Sommige mensen gebruiken tijdens de nacht dikker maandverband, vooral als de menstruatie zwaar is en er veel bloedverlies optreedt. Tijdens de laatste dagen van de menstruatie is het bloedverlies minder en kan ook een [[inlegkruisje]] gebruikt worden in plaats van het dikkere maandverband.
[[Bestand:Elements of a tampon with applicator.jpg|miniatuur|Tampon, in dit geval verwijderd uit de inbrenghuls. Er zijn ook tampons zonder inbrenghuls in de handel verkrijgbaar.]]