Wilhelmus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 12:
}}
[[Bestand:WilliamOfOrange1580.jpg|thumb|150px| Willem van Oranje in 1580]]
Het '''''Wilhelmus''''' is sinds 1932 officieel het [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederlandse]] [[volkslied (nationaal symbool)|volkslied]]. De tekst is omstreeks 1570 aan het begin van de [[Tachtigjarige Oorlog]] geschreven op een bestaande melodie. De huidige variant van die melodie dateert uit het begin van de 17e eeuw. Het Wilhelmus wordt beschouwd als een van de oudste volksliederen ter wereld, al is de tekst van het [[Kimigayo|Japanse volkslied]] ouder.<ref>{{Citeer web|url=http://www.national-anthems.org/facts.htm|titel=Facts About National Anthems|taal=en|bezochtdatum=14 maart 2017}}</ref> De tekst van het lied is in de mond gelegd van [[Willem van Oranje]], alsof hij die zelf uitgesproken heeft. De tekst weerspiegelt Willem van Oranjes tweestrijd inzake de opstand in de Nederlanden: enerzijds probeert hij als vertegenwoordiger van het staatsgezag trouw te zijn aan de Spaanse koning, anderzijds volgt hij zijn geweten dat hem voorschrijft in de eerste plaats God en het Nederlandse volk te dienen. Het lied was populair als militaire mars en betekende een ondersteuning in de strijd van de Nederlanden tegen de Spaanse overheerser. Gedurende de gehele Tachtigjarige Oorlog is het lied populair gebleven,<ref>Martine de Bruin, Het Wilhelmus tijdens de Republiek, 1998, https://www.dbnl.org/tekst/brui020wilh01_01/brui020wilh01_01_0001.php,geraadpleegd 10-3-2021</ref>
==Opbouw==
Regel 20:
==Inhoud==
De tekst is geschreven in de tijd dat Willem van Oranje uit moest wijken naar zijn stamslot [[Slot Dillenburg|Dillenburg]] in het graafschap [[Graafschap Nassau|Nassau]]. Dit is vlak na 1568, waarin de hertog van Alva orde op zaken moest stellen in de Nederlandse provinciën. Het lied geeft aan hoezeer Willem van Oranje worstelt met de vraag hoe hij de koning van Spanje kan blijven eren, maar toch de tirannie van de hertog van Alva kan bestrijden. Het lied is door en door christelijk.<ref>https://www.nu.nl/muziek/6047419/wat-zingen-we-nu-eigenlijk-tijdens-het-wilhelmus.html, nu.nl in gesprek met Els Stronks, geraadpleegd op 10-3-2021</ref>
In de eerste strofe geeft Willem aan dat hij zijn vaderland trouw wil zijn. Willem was de belangrijkste van de edelen van de Nederlanden en stadhouder van 3 gewesten, Zeeland, Holland en Utrecht. Alva had inmiddels de stadhouder van Egmond en Hoorne de doodstraf gegeven. Ook Willem van Oranje stond op de dodenlijst, maar die was gevlucht. Daardoor werd Willem van Oranje ook belangrijk voor de andere gewesten. Zodoende werd het Vaderland uit de eerste strofe niet nader omschreven in het lied. Willem van Oranje geeft aan van Duits bloed te zijn. Dit heeft betrekking op de gebieden van het [[Heilige Roomse Rijk]] te zijn, waar in de 16e eeuw de gebieden van het huidige Duitsland en de Nederlanden onder vielen.
Regel 32:
In strofe 8 wordt het verhaal van [[Saul en David]] aangehaald. Dit komt uit de Bijbel en vertelt hoe Saul als tiran probeert David te doden. David blijft echter loyaal aan Saul en uiteindelijk zal Saul sterven, niet door de hand van David, maar op het slagveld. Daarna wordt David de koning van [[Israël]]. Hij wordt gezien als de grootste joodse koning uit de geschiedenis. In feite hoopt Willem van Oranje op een dergelijke ontwikkeling in de Nederlanden<ref>Sabine Waasdorp, Het Wilhelmus: niet onze Nederlandse identiteit, maar een edelman in nood, Geschiedenis actueel, https://overdemuur.org/het-wilhelmus-niet-onze-nederlandse-identiteit-maar-een-edelman-in-nood/, geraadpleegd op 10-3-2021</ref> .
In de 15e strofe wordt nog eens aangegeven dat Willem de Spaanse koning niet wil afvallen, maar dat zijn strijd gericht is tegen misstanden in de Nederlanden.<ref>dr. Richter Roegholt, Het Wilhelmus. Een woord van troost, gericht tot alle Nederlanders, in: Neerlandia, jaargang 82, 1978, pag. 42-
==Ontstaan==
Regel 87:
De Oostenrijkse componist [[Eduard Kremser]] bewerkte het ''Wilhelmus'' en andere Valeriusliederen tot de [[Liederencyclus|cyclus]] ''Sechs Altniederländische Volkslieder'' die in 1877 in première ging in [[Wenen]] en zes Valeriusliederen bevatte, die hij aan elkaar had herschreven tot een [[Romantiek (stroming)|romantisch]]-heroïstisch programma, dat aldaar zeer goed werd ontvangen. Kremsers bewerking kreeg ook in Nederland veel waardering en ook prinses [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]] was gecharmeerd van het stuk. Toen zij in 1898 de troon besteeg werd niet ''Wien Neêrlands bloed'' gespeeld; buiten werd ''De Prinsenmars'' gespeeld en binnen Kremsers versie van het ''Wilhelmus''.
Op 10 mei 1932, tijdens de voorbereiding van Wilhelmina's 25-jarig regeringsjubileum, werd de versie van Kremser door de ministerraad van het conservatieve [[kabinet-Ruijs de Beerenbrouck III]] als het nieuwe volkslied ingesteld, hoewel niet bij [[Wet in formele zin|wet]] of [[algemeen verbindend voorschrift]] maar slechts bij een besluit dat openbaar werd gemaakt.<ref>[https://www.parlement.com/id/vh8lnhrogvv8/ministerraad Ministerraad] op ''parlement.com'': besluiten van de ministerrad kunnen bindend zijn sinds de [[Grondwetsherziening van 1848|grondwetswijziging van 1848]].</ref>
Met name in [[Sociaal-Democratische Arbeiderspartij|socialistische]] kringen bestond aanvankelijk veel weerstand tegen het lied. Het ''Wilhelmus'' groeide pas tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] uit tot nationaal symbool van verzet tegen de Duitse Bezetting. Vooral het zesde couplet was populair vanwege de vrome verzetsgeest die de tekst uitdroeg. De zin 'de tirannie verdrijven', uit het zesde couplet werd in de jaren 1940-1945 geassocieerd met de nazi's die verdreven moesten worden. (Oorspronkelijk werden de Habsburgers bedoeld.)<ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2017/08/16/wat-weet-u-van-het-wilhelmus-12550845-a1570121 Wat weet jij van het Wilhelmus?] NRC</ref>
Regel 99:
== De tekst ==
[[Bestand:Antonio Moro - Willem I van Nassau.jpg|thumb
{|
! |
| |||