Eigendom: verschil tussen versies

Een eigenaar mag binnen bepaalde grenzen alles met zijn of haar zaak doen. Het houdt in de regel zelfs het recht in om de zaak te vernietigen. Echter, het staat de eigenaar niet vrij om een zaak te gebruiken op een wijze die strijdig is met de wet, met de rechten van anderen of op een wijze die "misbruik[[Misbruik van bevoegdheid"recht|rechtsmisbruik]] oplevert.

Een eigenaar is meestal ook de bezitter van de zaak, maar dat hoeft niet. Als de zaak namelijk is gestolen of op andere wijze uit het bezit van de eigenaar is ontvallen blijft het eigendomsrecht overeind. De eigenaar is te allen tijde bevoegd om de zaak van iemand die haar zonder recht houdt op te eisen (art. 5:2 Nederlands BW). In een aantal gevallen kun je echter als eigenaar toch het nakijken hebben. Indien een dief de zaak namelijk verkoopt aan een derde die [[goede trouw|te goeder trouw]] is, beschermt de wet in bepaalde gevallen de nieuwe eigenaar en vergaat het eigendomsrecht van de originele eigenaar (zogenaamde derdenbeschermende bepalingen; zie ook: [[overdracht (recht)|overdracht]]).

Eigendom kan op twee manieren worden verkregen: originair en derivatief. In het eerste geval had niemand tevoren de eigendom, zoals bij een ''res nullinullius'', een onbeheerde zaak waarvan de vorige eigenaar de eigendom welbewust heeft prijsgegeven (denk aan de inhoud van een vuilnisbak), of een zaak die zelfs nog nooit een eigenaar had. Nog een ander voorbeeld is een zaak die tevoren niet eens bestond, bij [[zaaksvorming]]. Bij "derivatieve" eigendomsverkrijging wordt het eigendomsrecht van de oude op de nieuwe eigenaar [[overdracht (recht)|overgedragen]]. Meestal gebeurt dit in het kader van een [[overeenkomst (contract)|overeenkomst]], zoals [[koopovereenkomst|koop/verkoop]], [[schenking]] of inbreng in een [[vennootschap]]. Ook een [[Huwelijkse voorwaarden|huwelijkscontract]] is een overeenkomst waarbij eigendom overgedragen kan worden aan de [[huwelijksgemeenschap]] of aan de partner. Een eigendomsrecht kan ook overgedragen worden als onderdeel van een [[erfenis]], door [[verjaring]] of door [[natrekking]].

Met betrekking tot eigendomsoverdracht kennen zowel het Belgisch recht als het Nederlands recht een ''causaal stelsel'' waarin de contractuele oorzaak (''causa'') een constitutief vereiste voor geldige titel tot overdracht is. Geen geldige titel zorgt voor geen eigendomsoverdracht. Het Belgisch recht kent het consensuele stelsel, d.w.z. de louter verbintenisscheppende overeenkomst bewerkstelligt de overdracht (art. 1138 Belgisch BW). Juridisch word je bij een koop(-overeenkomst) dus eigenaar. Anderzijds heeft het Nederlands recht een leveringsstelsel. Juridisch wordt er verschil gemaakt tussen de "geldige titel" van een eigendomsoverdracht(''titulus'') en de eigendomsoverdracht[[Levering zelf(Nederlands recht)|levering]] (''modus''). Bij een verbintenisscheppende [[overeenkomst (contract)|overeenkomst]] (of andere [[verbintenis]]) kan slechts een ''verplichting'' ontstaan tot eigendomsoverdracht, maar die vindt in het algemeen pas plaats bij ''bezitsverschaffing''. JuridischDe wordoverdracht jevereist bijdus een koop(-overeenkomst)levering dusopgebouwd noguit geeneen eigenaargoederenrechtelijke overeenkomst en een leveringshandeling (naarwaarin Nederlandsedeze overeenkomst wordt opvattingenuitgewerkt)!. Andere landen (bijv. Duitsland, Zuid-Afrika en Brazilië) kennen eenhet andere''abstracte systematiekleveringsstelsel'' volgens welke als er geen geldige titel is, is er wel een eigendomsoverdracht.