Melbourne: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Tekst vervangen door "{{Zie dp}} {{Infobox plaats in Australië | naam = Melbourne | soort = Stad | gesticht = 30 augustus 1835 | lga = Melbourne (LGA)|Melbourne City Council..." Labels: Vervangen Ongedaan gemaakt Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker |
k Wijzigingen door 84.27.34.250 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door WoodenSpoon |
||
Regel 19:
| caption =
}}
'''Melbourne''' (uitspraak: Melburn) is de hoofdstad van de [[Australië (land)|Australische]] deelstaat [[Victoria (Australië)|Victoria]], gesticht in 1835 door een groep [[pionier|kolonisten]] uit [[Tasmanië]]. In 1842 werd de nederzetting een [[stad (hoofdbetekenis)|stad]]. Melbourne is naar inwonertal de tweede stad van Australië, alsmede de tweede stad van [[Oceanië]], na [[Sydney]]. Het is ook de grootste stad in Victoria, met een inwoneraantal van 4.963.349 (2018).<ref>{{Citeer web|url=https://itt.abs.gov.au/itt/r.jsp?RegionSummary®ion=2GMEL&dataset=ABS_REGIONAL_ASGS2016&geoconcept=ASGS_2016&datasetASGS=ABS_REGIONAL_ASGS2016&datasetLGA=ABS_REGIONAL_LGA2018®ionLGA=LGA_2018®ionASGS=ASGS_2016|titel=Greater Melbourne : Region Data Summary|bezochtdatum=2020-02-06|werk=itt.abs.gov.au}}</ref> Tevens is Melbourne de zuidelijkste stad ter wereld met meer dan 1 miljoen inwoners.
== Geschiedenis ==
Melbourne is genoemd naar de Engelse staatsman [[William Lamb|Lord Melbourne]], die ten tijde van de stichting van de stad (in 1835) net aan zijn 2<sup>e</sup> regeringsperiode als minister-president van Groot-Brittannië was begonnen en geboren was in het Engelse plaatsje [[Melbourne (Derbyshire)|Melbourne]] in [[Derbyshire]].
Van 1901 tot 1927 fungeerde Melbourne als zetel van het Australische parlement en federale regering.
== Geografie en klimaat==
Melbourne ligt aan de zuidoostkust van Australië, ongeveer 800 kilometer ten zuidwesten van Sydney. De stad ligt aan de [[Port Phillip Bay]] en is gebouwd rondom de rivier de [[Yarra (rivier)|Yarra]].
{{Tabel weergemiddelden
| locatie = Melbourne
| bron = Bureau of Meteorology (Australië)<ref>{{cite web
|url=http://www.bom.gov.au/climate/averages/tables/cw_086071_All.shtml
|title=Melbourne Regional Office
|work=Climate statistics for Australian locations
|publisher= Bureau of Meteorology (Australië)
|accessdate=14 oktober 2014}}</ref>
|jan_a_max = 45.6
|feb_a_max = 46.4
|mrt_a_max = 41.7
|apr_a_max = 34.9
|mei_a_max = 28.7
|jun_a_max = 22.4
|jul_a_max = 23.3
|aug_a_max = 26.5
|sep_a_max = 31.4
|okt_a_max = 36.9
|nov_a_max = 40.9
|dec_a_max = 43.7
|jaar_a_max = 46.4
|jan_gem_max = 25.9
|feb_gem_max = 25.8
|mrt_gem_max = 23.9
|apr_gem_max = 20.3
|mei_gem_max = 16.7
|jun_gem_max = 14.1
|jul_gem_max = 13.5
|aug_gem_max = 15.0
|sep_gem_max = 17.2
|okt_gem_max = 19.7
|nov_gem_max = 22.0
|dec_gem_max = 24.2
|jaar_gem_max = 19.9
|jan_gem_min = 14.3
|feb_gem_min = 14.6
|mrt_gem_min = 13.2
|apr_gem_min = 10.8
|mei_gem_min = 8.6
|jun_gem_min = 6.9
|jul_gem_min = 6.0
|aug_gem_min = 6.7
|sep_gem_min = 8.0
|okt_gem_min = 9.5
|nov_gem_min = 11.2
|dec_gem_min = 12.9
|jaar_gem_min = 10.2
|jan_a_min = 5.5
|feb_a_min = 4.5
|mrt_a_min = 2.8
|apr_a_min = 1.5
|mei_a_min = −1.1
|jun_a_min = −2.2
|jul_a_min = −2.8
|aug_a_min = −2.1
|sep_a_min = −0.5
|okt_a_min = 0.1
|nov_a_min = 2.5
|dec_a_min = 4.4
|jaar_a_min = −2.8
|rain colour = green
|jan_gem_ns = 47.3
|feb_gem_ns = 48.1
|mrt_gem_ns = 50.4
|apr_gem_ns = 57.3
|mei_gem_ns = 56.0
|jun_gem_ns = 49.2
|jul_gem_ns = 47.6
|aug_gem_ns = 50.1
|sep_gem_ns = 58.0
|okt_gem_ns = 66.2
|nov_gem_ns = 60.3
|dec_gem_ns = 59.3
|jaar_gem_ns = 649.6
|rdjan = 8.4
|rdfeb = 7.5
|rdmrt = 9.4
|rdapr = 11.8
|rdmei = 14.6
|rdjun = 15.4
|rdjul = 16.1
|rdaug = 16.1
|rdsep = 14.9
|rdokt = 14.2
|rdnov = 11.8
|rddec = 10.4
|rdjaar = 150.6
|unit = 0.2mm
|humidity colour=green
|lvjan = 47
|lvfeb = 48
|lvmrt = 49
|lvapr = 52
|lvmei = 59
|lvjun = 63
|lvjul = 61
|lvaug = 56
|lvsep = 53
|lvokt = 50
|lvnov = 49
|lvdec = 47
|lvjaar = 53
|zdjan = 279.0
|zdfeb = 234.9
|zdmrt = 210.8
|zdapr = 168.0
|zdmei = 120.9
|zdjun = 108.0
|zdjul = 114.7
|zdaug = 145.7
|zdsep = 171.0
|zdokt = 195.3
|zdnov = 210.0
|zddec = 232.5
|zdjaar =
|bron 1 = <small>Bureau of Meteorology"<ref name="Bureau"/></small>
|date=December 2011}}
== Demografie ==
Melbourne wordt beschouwd als de [[cultuur|culturele]] en [[mode]]hoofdstad van Australië. De stad is bijzonder [[multiculturalisme|multicultureel]] (ongeveer een derde van de bevolking is niet in Australië geboren). Zo zijn er Griekse, Italiaanse, Turkse, Chinese en Vietnamese wijken. De stad beschikt over vele goede [[restaurant]]s.
== Bestuurlijke indeling ==
Het stedelijk gebied van Melbourne omvat 31 gemeenten met als centrum de gemeente Melbourne (City of Melbourne).<ref>{{Citeer web|url=https://liveinmelbourne.vic.gov.au/discover/melbourne-victoria/metropolitan-melbourne|titel=Metropolitan Melbourne|bezochtdatum=2020-02-06|auteur=Jobs ; corporateName=Department of Economic Development|werk=liveinmelbourne.vic.gov.au|taal=en}}</ref> Daarnaast is Melbourne ook opgedeeld in stadsdelen of wijken (suburbs). Sommige stadsdelen behoren tot meer dan één gemeente.
=== Lijst van gemeenten ===
Deze lijst bevat de 31 gemeenten die tot het stedelijk gebied van Melbourne behoren.<ref>{{Citeer web |url=https://www.abs.gov.au/AUSSTATS/abs@.nsf/DetailsPage/3218.02017-18 |titel=3218.0 - Regional Population Growth, Australia, 2017-18 |bezochtdatum=2020-02-07 |auteur= |achternaam= |voornaam= |datum= |uitgever= |taal=en}}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.onlymelbourne.com.au/c-2040/melbourne-municipal-councils |titel=Municipal Councils {{!}} Melbourne Government Around Melbourne |bezochtdatum=2020-02-07 |werk=www.onlymelbourne.com.au |taal=en}}</ref>
{| class="wikitable sortable mw-collapsible mw-collapsed"
|+
!Gemeente
!Inwonertal (2018)
!Oppervlakte (km<sup>2</sup>)
!Dichtheid
|-
|Melbourne
|169.961
|37,4
|4.550,3
|-
|Port Phillip
|113.200
|20,7
|5.466,2
|-
|[[Stonnington City|Stonnington]]
|116.207
|25,7
|4.530,2
|-
|[[Fairfield (Victoria)|Yarra]]
|98.521
|19,5
|5.041,4
|-
|Banyule
|130.237
|62,5
|2.083,5
|-
|Bayside
|105.718
|37,2
|2.841,0
|-
|Boroondara
|181.289
|60,2
|3.012,6
|-
|[[Fairfield (Victoria)|Darebin]]
|161.609
|53,5
|3.022,4
|-
|Glen Eira
|153.858
|38,7
|3.976,6
|-
|Hobsons Bay
|96.470
|64,2
|1.501,7
|-
|Kingston
|164.431
|91,4
|1.788,7
|-
|Manningham
|125.508
|113,3
|1.107,3
|-
|[[Braybrook|Maribyrnong]]
|91.387
|31,2
|2.926,7
|-
|Monash
|200.077
|81,5
|2.455,4
|-
|Monee Valley
|127.883
|43,1
|2.964,5
|-
|Moreland
|181.725
|51,0
|3.566,6
|-
|Whitehorse
|176.196
|64,3
|2.741,1
|-
|Brimbank
|208.714
|123,4
|1.691,4
|-
|Cardinia
|107.120
|1.282,6
|83,5
|-
|Casey
|340.419
|409,4
|831,4
|-
|Frankston
|141.845
|129,6
|1.094,5
|-
|Greater Dandenong
|166.094
|129,5
|1.282,1
|-
|Hume
|224.394
|503,9
|445,4
|-
|Knox
|163.203
|113,9
|1.432,7
|-
|Maroondah
|117.498
|61,4
|1.913,3
|-
|Melton
|156.713
|527,5
|297,1
|-
|Mornington Peninsula
|165.822
|724,2
|229,0
|-
|[[Eltham (Australië)|Nillumbik]]
|64.941
|432,3
|150,2
|-
|Whittlesea
|223.322
|489,7
|456,0
|-
|Wyndham
|255.322
|542,1
|471,0
|-
|Yarra Ranges
|158.173
|2.468,2
|64.1
|}
== Bezienswaardigheden ==
[[Bestand:Melbourne3213165.jpg|thumb|Wolkenkrabbers in Melbourne]]
De [[Royal Botanic Gardens (Melbourne)|Royal Botanic Gardens]] zijn na de [[Kew Gardens]] in [[Londen (hoofdbetekenis)|Londen]] de grootste [[botanische tuin]]en ter wereld. De stad wordt ook wel de 'Garden City' genoemd vanwege de vele parken en ander groen die in de zeer uitgestrekte stad te vinden zijn.
Een bekend plein in Melbourne is [[Federation Square]], naast het knooppunt [[Flinders Street Station]]. Hier tegenover bevindt zich [[St. Paul's Cathedral (Melbourne)|St. Paul's Cathedral]] en aan Federation Square bevindt zich ook het [[Australian Centre for the Moving Image]].
In de stad staat ook de [[Staatsbibliotheek van Victoria]].
In de [[Melbourne Zoo]] zijn Australische dieren te bekijken en in het [[Melbourne Aquarium]] zijn onder andere pinguïns, roggen en vele vissensoorten te vinden.
== Cultuur ==
=== Muziek ===
* [[Little River Band]], dicht bij de stad [[Geelong]] opgerichte pop- rockband.
* [[Melbourne Shuffle]], een dansstijl
* [[The Eternal]]
=== Musea en beeldenparken ===
Enkele musea in Melbourne zijn:
* [[Museum Victoria]]
** [[Immigration Museum]] ([[Flinders Street]])
* [[National Gallery of Victoria]] ([[Southbank]])
* [[Ian Potter Museum of Art]] in de Universiteit van Melbourne
* [[Australian Centre for Contemporary Art]] ([[Southbank]])
* [[Australian Centre for the Moving Image]] ([[Federation Square]])
* [[Heide Museum of Modern Art]] ([[Bulleen (Victoria)|Bulleen]])
* [[Grainger Museum]] over Australische muziek en de musicus [[Percy Aldridge Grainger]]
Drie belangrijke [[beeldenpark]]en bevinden zich in en rond Melbourne:
* Beeldenpark van het [[Heide Museum of Modern Art]], ([[Bulleen (Victoria)|Bulleen]])
* [[La Trobe University Sculpture Park]], ([[Bundoora (Victoria)|Bundoora]])
* [[McClelland Gallery and Sculpture Park]], ([[Langwarring (Victoria)|Langwarrin]])
=== literatuurstad ===
Melbourne is een [[City of Literature (Literatuurstad)| UNESCO City of Literature]].
== Verkeer en vervoer ==
[[Bestand:Melbourne passenger railways map.svg|thumb|Overzicht van spoorlijnen in Melbourne. (2019) ]]
Het stratenplan van het stadscentrum heeft de vorm van een rooster, en de straten van het zakencentrum staan haaks op elkaar. Dit stratenplan wordt het [[Hoddle Grid]] genoemd.
=== Openbaar Vervoer ===
Het openbaar vervoer in Melbourne en de rest van Victoria wordt beheerd door Public Transport Victoria. Melbourne heeft een [[voorstadspoorweg]] bestaande uit 16 spoorlijnen die samen komen in het centrum in de deels ondergrondse City Loop. De belangrijkste stations zijn [[Flinders Street Station]] en Southern Cross Station. Vanuit dit laatste station vertrekken [[intercity]] treinen naar andere steden in Victoria, en naar [[Sydney]] en [[Adelaide (Australië)|Adelaide]].
Daarnaast heeft Melbourne het grootste [[Tram van Melbourne|tramnetwerk]] ter wereld met een totale lengte van 250 km (dubbel) spoor.<ref>{{Citeer web|url=https://yarratrams.com.au/facts-figures|titel=Facts & figures - Yarra Trams|bezochtdatum=2020-02-06|werk=yarratrams.com.au}}</ref> Trams in het centrum zijn gratis (Free Tram Zone).<ref>{{Citeer web|url=https://www.ptv.vic.gov.au/assets/PDFs/Maps/Network-maps/5b4a3efe80/PTV-Free-Tram-Zone-Map.pdf|titel=Melbourne's Free Tram Zone|bezochtdatum=6 februari 2020|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref> In het Central Business District rijdt de [[City Circle Tram]] rond langs alle bekende plekken. Deze tramlijn is gericht op het vervoeren van toeristen.
Vanuit [[Port Melbourne]] vertrekt vanuit de haven ook de [[Spirit of Tasmania]], de veerboot naar [[Devonport (Tasmanië)|Devonport]] op [[Tasmanie]].
== Sport ==
Melbourne staat bekend om zijn [[Formule 1]]-circuit genaamd [[Albert Park]], waar jaarlijks de [[Grand Prix Formule 1 van Australië|Grote Prijs van Australië]] wordt verreden.
In 1956 werden de [[Olympische Zomerspelen 1956|Olympische Spelen]] in Melbourne georganiseerd. Het succes van de Australische zwemmers tijdens deze Spelen heeft bijgedragen aan de populariteit van de [[Melbourne City Baths]].
Daarnaast vindt er jaarlijks, op Melbourne Park in januari, de [[Australian Open (tennis)|Australian Open]], een van de vier [[grandslamtoernooi]]en in het [[tennis]], plaats.
In tegenstelling tot Sydney en [[Brisbane (hoofdbetekenis)|Brisbane]], waar [[Rugby (balspel)|rugby]] erg populair is, wordt in Melbourne meer aandacht geschonken aan [[Australisch voetbal|Australian Football]]. In sommige parken in Melbourne bevinden zich ook velden waarop het gespeeld kan worden, zoals in [[Princes Park]] en [[Fawkner Park]].
In de [[paardensport]] is de [[Melbourne Cup]] een begrip.
Melbourne heeft ook twee professionele voetbalclubs. [[Melbourne Victory]] en [[Melbourne City]] spelen allebei in de [[A-League (Australië)|A-League]].
Ten slotte is het [[Melbourne Cricket Ground]] een belangrijk centrum voor [[cricket]].
In 2010 organiseerde Melbourne het [[Wereldkampioenschap wielrennen 2010|wereldkampioenschap wielrennen]].<ref>[http://www.nu.nl/news/1248879/45/WK_wielrennen_in_2010_in_Melbourne.html WK wielrennen in 2010 in Melbourne] Nu.nl, 25 september 2007</ref>
== Stedenbanden ==
* {{US-VLAG}} [[Boston (hoofdbetekenis)|Boston]] (Verenigde Staten), sinds 1985
* {{US-VLAG}} [[Los Angeles (hoofdbetekenis)|Los Angeles]] (Verenigde Staten)
* {{IT-VLAG}} [[Milaan (stad)|Milaan]] (Italië), sinds 2004
* {{JP-VLAG}} [[Osaka (stad)|Osaka]] (Japan), sinds 1978
* {{RU-VLAG}} [[Sint-Petersburg]] (Rusland), sinds 1989
* {{GR-VLAG}} [[Thessaloniki (stad)|Thessaloniki]] (Griekenland), sinds 1984
* {{CN-VLAG}} [[Tianjin]] (China), sinds 1980
== Bekende inwoners van Melbourne ==
=== Geboren ===
{{Zie artikel|[[Lijst van personen uit Melbourne]]}}
=== Overleden ===
* [[Louis Buvelot]] (1814-1888), Zwitsers kunstschilder, fotograaf en onderwijzer
== Externe links ==
* [https://web.archive.org/web/20041010173319/http://www.melbourne.vic.gov.au/info.cfm?top=23&pg=966 Melbourne]
* [http://www.visitmelbourne.com/ Visit Melbourne]
{{Appendix|2=
{{References|2=2}}
}}
{{Navigatie steden Victoria}}
{{Commonscat|Melbourne}}
{{Coor title dms|37|49|14|S|144|57|41|E|type:city(3384671)_region:AU-VIC}}
[[Categorie:Melbourne| ]]
| |||