|
[[Bestand:Frietvorkje.jpg|thumb|Een plastic frietvorkje]]
[[Bestand:Pommesgabel holz 20080419.jpg|thumb|Een houten frietvorkje]]
Een '''frietvorkje''', '''patatvorkje''' of '''snackvorkje''' is een [[vork (bestek)|vorkje]] waarmee [[friet]] en andere snacks gegeten kunnen worden.
De vorkjes vallen in de categorie [[Wegwerpartikel|wegwerpbestek]]; ze worden doorgaans gemaakt van kunststof of hout. Er zijn verschillende varianten, zoals de tweetand (al dan niet met weerhaakjes) en de drietand; in die laatste categorie vallen de plastic modellen. Het standaard plastic model wordt ook wel het ''Neptunusmodel'' genoemd.<ref name="PZC">[https://krantenbankzeeland.nl/issue/pzc/1995-01-26/edition/null/page/13 'Friet, frietkot, frietzak, frietvork'], ''Provinciale Zeeuwse Courant'', 26 januari 1995</ref> De plastic modellen zijn er in meerdere kleuren; blauw, groen, roze, wit, geel en zwart en zijn 8,50 cm lang. Het inmiddels ter ziele gegane Frietkotmuseum in Antwerpen bezat in 1995 bijna veertig types frietvorkjes.<ref name="PZC"/>
== Geschiedenis ==
Frietvorkjes bestonden in België al vóór de [[Tweede Wereldoorlog]] en zijn in ieder geval sinds ongeveer halverwege de twintigste eeuw in dat land gemeengoed.<ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010833127:mpeg21:a0175 'Ken ik die aardappel misschien ergens van?'], H.H. in ''Het Parool'', 23 november 1984, pag. 6.</ref><ref>[https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010961484:mpeg21:a0227 'n Pientere Belg loopt niet met friet], Wim de Jong in ''Het vrije volk'', 8 december 1983, pag. 20.</ref>
De eerste frietvorkjes waren van hout. In de loop der tijd werden ze vervangen door plastic exemplaren.<ref name="PZC" /> Uit [[Milieuhygiëne|milieu]]-overwegingen ging de voorkeur rond 2018 in België echter weer uit naar de houten versie.<ref>[https://www.standaard.be/cnt/dmf20180530_03537362 'Zal het houten frietvorkje ons redden?'], ''De Standaard'', 31 mei 2018</ref> De houten frietvorkjes worden gemaakt van in elk geval licht berkenhout en hebben lengtes tot zeker veertien centimeter.
Op 27 maart 2019 verbood het [[Europees Parlement]] per 2021 binnen de [[Europese Gemeenschap]] de verkoop van plastic wegwerpbestek en daarmee ook die van het plastic frietvorkje.<ref>[http://www.europarl.europa.eu/news/nl/press-room/20190321IPR32111/europees-parlement-verbiedt-wegwerpplastic-vanaf-2021 Europees Parlement verbiedt wegwerpplastic vanaf 2021], europarl.europa.eu, 27 maart 2019</ref>
{{Appendix}}
| 