Greet Hofmans: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Levensloop: Correcter
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 13:
}}
 
'''Margaretha "Greet" Hofmans''' ([[Amsterdam]], 23 juni 1894 – Amsterdam, 16 november 1968) was een Nederlandse [[alternatieve geneeswijzen|alternatieve genezeres]] en [[handoplegging|handoplegster]]. Ze was negen jaar lang een vriendin en adviseur van Koninginkoningin [[Juliana der Nederlanden]] en verbleef daarbij vaak op [[Paleis Soestdijk]]. Haar aanwezigheid aan het hof leidde tot een crisis in het koningshuis die bekendstaat als de "Greet Hofmans-affaire".
 
== Levensloop ==
Margaretha Hofmans werd in Amsterdam geboren als dochter van een sportleraar. Zij was, net als koningin Juliana, een groot bewonderaar van [[Jiddu Krishnamurti]], die in zijn kamp in [[Ommen (stad)|Ommen]] vanaf 1924 tot 1930 bijeenkomsten hield. Greet Hofmans was daar een trouwe bezoekster. In Amsterdam, maar later ook in [[Hattem]], waar ze woonde op het landgoed [[Molecaten]], bewoond door baron [[Walraven van Heeckeren van Molecaten]], organiseerde ze in cafés bijeenkomsten waar ze haar "doorgevingen" en "aangolvingen" kreeg en "de lijdende mens aan God opdroeg".
 
== De "Greet Hofmans-affaire" ==
Regel 25:
Op 13 juni 1956 verscheen in het Duitse tijdschrift ''[[Der Spiegel]]'' een artikel met de titel ''Zwischen Königin und [[Grigori Raspoetin|Rasputin]]''. Daarna volgden veel meer publicaties in de buitenlandse pers. Naar hij zelf in een postuum verschenen interview toegaf was prins Bernhard de informant van het weekblad, waarmee hij probeerde te bereiken dat deze publicatie zou leiden tot het stopzetten van alle contacten met Hofmans, die hij al in [[1950]] uit [[paleis Soestdijk]] had laten verwijderen. Ook wenste hij de verwijdering van een aantal hofdignitarissen die sterke banden met haar hadden.
 
Het [[Kabinet-Drees II|kabinet-Drees]] voerde een importverbod in van het betreffende nummer van ''Der Spiegel''. Vervolgens stelde het kabinet op 28 juni 1956 een onderzoekscommissie in, de [[commissie Beel|commissie-Beel]], bestaande uit oud-ministers [[Louis Joseph Maria Beel|Beel]] en [[Pieter Sjoerds Gerbrandy|Gerbrandy]], en de laatste gouverneur-generaal van [[Nederlands-Indië]], [[Alidius Tjarda van Starkenborgh Stachouwer|Jonkheer A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer]]. Na dit onderzoek werden de contacten van Greet Hofmans met het hof beëindigd. Tevens werd de hofhouding gereorganiseerd.
 
Door de geheimzinnigheid van officiële zijde en de [[zelfcensuur]] van de Nederlandse pers is de Greet Hofmans-affaire een eigen leven gaan leiden. Sommigen zijn van mening dat de affaire in feite een maskering was van een dreigende [[echtscheiding]] van het koninklijk paar. Door de publicatie (november 2008) van [[Cees Fasseur|Fasseur]] (''Juliana & Bernhard, Verhaal van een huwelijk 1936-1956'') die het [[Koninklijk Huisarchief (Nederland)|Koninklijk Huisarchief]] als bron mocht gebruiken, is gebleken dat het conflict waarschijnlijk escaleerde door het dreigen met echtscheiding door Juliana.
Regel 31:
Hoe hoog de affaire opliep, blijkt ook uit het feit dat twee leden van de voormalige [[Binnenlandse Strijdkrachten]], H. Tromp en M.J. Schutte, eind oktober 1956 in een brief aan [[Wilhelmina_der_Nederlanden|prinses Wilhelmina]] een gewelddadige oplossing suggereerden. Hofmans en koningin Juliana’s privésecretaris Walraven van Heeckeren werden door middel van een anonieme dreigbrief, ondertekend door een "Comité van Actie", met "[[Liquidatie (moord)|liquidatie]]" bedreigd als zij zich niet vrijwillig uit Juliana’s omgeving zouden terugtrekken. Tevens werden bij Walraven van Heeckeren en anderen handgranaten achtergelaten.<ref>[https://web.archive.org/web/20090113053023/http://www.nrc.nl/binnenland/article2056881.ece/Verzet_dreigde_Greet_Hofmans_te_liquideren Verzet dreigde Greet Hofmans te liquideren], NRC Handelsblad, 11 november 2008.</ref>
 
Naar aanleiding van het verschijnen van deze studie wist oud-journalist [[Friso Endt]], die van 1945 tot 1972 redacteur bij [[Het Parool|''Het Parool'']] was en in 1956 een rol speelde bij de publiciteit rond deze affaire, het volgende te melden:
 
{{Citaat|Tijdens de Hofmans-affaire deed het verhaal de ronde dat CIA-chef Allen Dulles naar Soestdijk was gereisd om door de prins te worden gewaarschuwd voor het communistische gevaar dat de gebedsgenezeres zou vormen. Bernhard geloofde dat laatste, hoewel het een verzinsel was. Hofmans was geen agent van Moskou. Toen ik Bernhard jaren later, halverwege de jaren zestig, na een gesprek over de aanstaande echtgenoot van zijn dochter Beatrix, vroeg naar dat CIA-verhaal, zei hij: „Daar kan ik mij niet over uitlaten.” „U zegt niet dat het niet waar is”, zei ik. „Ach, daar kan ik mij echt niet over uitlaten”, was het herhaalde antwoord. Geen bevestiging, maar ook geen ontkenning.<ref>Friso Endt, ''De prins en ik''. NRC Handelsblad, 25 november 2008; uitgebreide online-versie [http://www.nrc.nl/achterpagina/article2072752.ece/De_prins_en_ik? hier]{{Dode link|datum=oktober 2018 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>}}
 
==Vervolg==
In [[2004]] waren de resultaten van het onderzoek van Beel naar de affaire nog geheim. Op 7 februari van dat jaar schreef prins Bernhard in een open brief aan [[de Volkskrant|''de Volkskrant'']] hier het volgende over:
{{Citaat|Ten aanzien van de zogenaamde Hofmanszaak roep ik in herinnering dat de Commissie Beel hiernaar in 1956 een uitputtend onderzoek heeft ingesteld. Het rapport van deze commissie is om formele redenen nog niet openbaar, daarom volsta ik er hier mee mijn vertrouwen uit te spreken dat de openbaarmaking te zijner tijd de rol van alle betrokkenen in deze gecompliceerde aangelegenheid in het juiste daglicht zal stellen.}}
 
[[Beatrix der Nederlanden|Koningin Beatrix]] heeft in augustus 2005 de historicus [[Cees Fasseur]] toestemming gegeven de archieven omtrent de Hofmans-zaak, die zich in het [[Koninklijk Huisarchief (Nederland)|Koninklijk Huisarchief]] bevinden, te raadplegen en zijn bevindingen op papier te zetten. Tweede Kamerlid [[Neeltje Adriana Kalsbeek|Ella Kalsbeek]] ([[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]) diende in december 2004 een motie in, waarin gesteld werd dat het Koninklijk Huisarchief een particulier archief is, waarop de [[Archiefwet]] van toepassing zou moeten zijn. Zij stelde daarom voor alle stukken die (mede) betrekking hebben op de uitoefening van de functie van het staatshoofd over te brengen naar het [[Nationaal Archief]]. De motie werd op 25 januari 2005 aangenomen. Historicus Giebels stapte naar de Raad van State om inzage te krijgen in de stukken, maar dat college oordeelde dat de stukken uit het privéarchief van het Koninklijk Huis niet openbaar gemaakt hoeven te worden.
 
Op 11 november 2008 werd het Rapport van de Commissiecommissie-Beel openbaar gemaakt als bijlage bij het boek ''Juliana & Bernhard'' van [[Cees Fasseur]]. De primeur voor Fasseur riep verbazing en wrevel op bij een collega-historicus zoals [[Lambert Giebels]], die een biografie schreef over oud-premier Beel. Giebels: "Het is een merkwaardige kwestie van gunnen. Het archief van het Koninklijk Huis is een privéarchief. Koningin Beatrix heeft vertrouwen gekregen in Cees Fasseur nadat hij de biografie over Wilhelmina schreef. Ze kennen elkaar al jaren. Zij heeft hem exclusieve toegang gegund."<ref>Maartje van Hoek ''Frustratie over exclusieve inzage Hofmans-dossier'', de Volkskrant. donderdag 23 oktober 2008, pag.3.</ref>
 
== Verdere levensloop ==
Na haar periode aan het hof hield Greet Hofmans 'praktijk' op verschillende plekken in [[Baarn]] en in Amsterdam, onder meer in de Bosboom Toussaintstraat.
[[Bestand:De begrafenis van Greet Hofmans (1968).jpg|thumb|De begrafenis van Greet Hofmans (1968)]]
Ook ging Greet Hofmans tot 1967 door met zogenoemde 'Open Veld'-bijeenkomsten. Zij hield tot aan haar dood bewonderaars uit de hogere kringen, die in haar de verpersoonlijking van het ideale leven zagen: sober, vreedzaam, [[Altruïsme|onbaatzuchtig]] en gericht op de medemens. Anderen zagen in haar echter een [[Charlatan_(oplichter)|charlatan]], een [[intrigant]], een gevaarlijke toverkol<ref>{{Citeer web|url=https://www.trouw.nl/gs-b81fc3ff|titel=Prins Bernhard maakte van gebedsgenezeres Greet Hofmans een toverkol|bezochtdatum=2020-07-31|datum=1995-09-08|werk=Trouw|taal=nl-NL}}</ref> of op zijn gunstigst een wereldvreemde figuur. Greet Hofmans staat op de 14e plaats van de top twintig van kwakzalvers uit de twintigste eeuw, uitgebracht door de [[Vereniging tegen de Kwakzalverij]].<ref>[http://www.kwakzalverij.nl/104/Plaats_14_Greet_Hofmans Vereniging tegen de Kwakzalverij, Top twintig van de 20e eeuw. Plaats 14: Greet Hofmans]</ref> Zij overleed aan de gevolgen van [[kanker]] en is begraven op de Amsterdamse begraafplaats [[Zorgvlied (begraafplaats)|Zorgvlied]].
Regel 61:
* [[Hans Galesloot]] ''Mevrouw Majesteit: een roman over het leven van Koningin Juliana'', uitgeverij Arena (2002) <small>{{ISBN|90-6974-487-2}}</small>.
* Lambert J. GIEBELS ''De Greet Hofmans-affaire: hoe de Nederlandse monarchie bijna ten onder ging'', uitg. Bakker, Amsterdam (2007) <small>{{ISBN|978-90-351-3167-5}}</small>.
* [[Cees Fasseur|Cees FASSEUR]], ''Juliana en Bernhard. Het Verhaal van een huwelijk 1936-1956'', uitg. Balans, Amsterdam, (2008) <small>{{ISBN|90-5018-955-5}}</small>
 
== Externe links ==