Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog: verschil tussen versies

Uit geheel Polen stroomden nieuwe bewoners naar de ontruimde annexatiegebieden, maar vooral uit de [[Kresy|Poolse oostelijke provincies]], die Polen aan de Sovjet-Unie moest afstaan en van waaruit de [[Verdrijving van de Polen door de Sovjet-Unie|Poolse bevolking werd verdreven]]. In de "Herwonnen Gebieden", zoals deze territoria door de propaganda van Polen genoemd werden, begonnen Poolse milities vanaf voorjaar [[1945]] met het uitdrijven van de Duitse bevolking. Ook de katholieke geestelijkheid, die in kloostergemeenschappen niet uitgezonderd, werd op Pools aartsbisschoppelijk gezag uitgewezen. Daarbij werd verwezen naar opdrachten van het [[Heilige Stoel|Vaticaan]] die echter nooit uitgevaardigd waren. Omdat de opvangcapaciteiten in het westen overbelast raakten, moesten velen enige tijd in interneringskampen opgesloten worden voordat ze werden toegelaten. Daar waar in enkele van deze gebieden voor de oorlog nog een Poolstalige minderheid bestaan had, zoals in [[Opper-Silezië]], en het zuiden van [[Oost-Pruisen]] ([[Mazoerië]]), mochten deze tweetalige Duitse staatsburgers – ongeveer een miljoen –in principe een aanvraag indienen tot verwerving van het Poolse staatsburgerschap. Deze kon pas ingewilligd worden na een taaltest, na politiek antecedentenonderzoek en na een verplichtende verklaring dat men de Poolse nationaliteit wilde aanvaarden en zich zou gaan onthouden van het gebruik van de Duitse taal. Uiteindelijk bleven voorlopig ca 1.100.000 Duitsers in de gebieden ten oosten van de Oder en Neisse achter. Met name in [[Opper-Silezië]]; de meeste Duitsgezinde Poolstaligen die in [[Mazurië]] hadden mogen blijven, vertrokken eindelijk in de jaren zestig toch naar Duitsland.<ref name="endedeskrieges" />

Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog leefden er in Joegoslavië Duitstalige minderheden in delen van [[Slovenië]] en [[Kroatië]] en in die delen van [[Servië]] welke grensden aan Hongarije en Roemenië (de [[Vojvodina]] en het [[Banaat|Banat]]). In totaal ging het hier om 500.000 mensen. De verdeling, in 1941, van Joegoslavië over de nieuwe staat [[Kroatië]], [[Groot-Duitsland]] (noordelijk deel van [[Slovenië]]), Italië (zuidelijk deel van Slovenië en delen van [[Dalmatië (regio)|Dalmatië]]), Hongarije (westelijk deel van de [[Vojvodina]]) had de Duitse, en overigens ook de Hongaarse, minderheden onder verschillende regimes en de collectieve beschuldiging van '[[collaboratie]] met de bezetter' heeft dan ook betrekking op een grote variatie van gecompliceerde verhoudingen met, inderdaad, de bezettende staten. En met hun onderlinge Duits-Italiaans-Hongaarse bondgenotenrelaties. Na 1945 werden de zogenaamde [[Volksduitsers]] uit al deze gebieden door de Joegoslavische [[Partizaan|partizanen]]regering verdreven. Deels waren zij al op de vlucht naar Oostenrijks gebied. Degenen die achterhaald werden of in hun woongebied achterbleven, werden naar werkkampen gedeporteerd, waar zij onder zodanig slechte omstandigheden hun uitwijzing moesten afwachten dat velen (meer dan 58.000) het niet overleefden. Grote aantallen moesten als arbeidskrachten aan de [[Sovjet-Unie]] geleverd worden en de overlevenden uit de Sovjet-kampen kwamen pas in de loop van de jaren vijftig vrij om vervolgens naar Duitsland uitgewezen te worden. De behandeling van de Joegoslavië-Duitsers was harder dan die van hun lotgenoten in Hongarije en Roemenië omdat zij hadden gecollaboreerd met de Duitse bezetter, terwijl de buurstaten Duitse bondgenoten waren geweest.<ref>Steffen Prauser and Arfon Rees: ''The Expulsion of 'German' Communities from Eastern Europe at the end of the Second World War'', European University Institute, Florence. HEC No. 2004/1, p. 57</ref> (zie ook [[etnische zuivering]]).

Tot de [[Conferentie van Potsdam]] was er sprake van "wilde verdrijvingen" door Tsjechische militie, die voor de [[Conferentie van Potsdam]] de bevolking in de grensgebieden uit hun huizen en de grens over dreef, en hun bezit in beslag nam. Dat betrof ongeveer een derde - 700.000 tot 800.000 - van de Duitstaligen.<ref>{{en}} {{Citeer boek|achternaam = Naimark | voornaam = Norman | auteurlink = | medeauteurs = | datum = 19 september 2002 | titel = Fires of Hatred: Ethnic Cleansing in Twentieth-Century Europe | uitgever = Harvard University Press | plaats = Londen | ISBN = 978-0674009943 | pagina's = | taal = | URL =https://archive.org/details/firesofhatred00norm| bezochtdatum =}}</ref> Tijdens deze "wilde verdrijvingen" kwamen de meeste daarbij betrokken [[Sudeten-Duitsers]] in de [[Sovjet-bezettingszone in Duitsland|Sovjetzone]] terecht. Op 24 februari 1946 begonnen de "officiële" verdrijvingen uit Tsjechoslowakije. Hierbij met uitdrukkelijk over Duitstaligen worden gesproken want tweetaligen kregen de mogelijkheid om zich als Tsjech te laten registreren en hun Tsjechisch staatsburgerschap te laten herbevestigen. In eerste instantie werden 2.400 Duitsers per dag per trein naar de [[Amerikaanse bezettingszone in Duitsland]] gestuurd, maar dit aantal werd al snel opgeschroefd en vanaf de zomer werd er ook naar de Sovjetzone gedeporteerd. Tot 30 september 1946 was een totaal van bijna 1,7 miljoen Duitsers bereikt. Volgens de gegevens van het Tsjecho-Slowaakse ministerie van binnenlandse zaken zijn er in totaal 2.165.135 Duitsers verdreven.<ref>{{cs}} {{Citeer boek|achternaam = Staněk | voornaam = Tomáš | auteurlink = | medeauteurs = | datum = 1991 | titel = Odsun Němců z Československa, 1945-1947 | uitgever = Academia | plaats = Praag | ISBN = 9788020003287 | pagina's = | taal = | URL = | bezochtdatum =}}</ref> Bij dit aantal zijn de omgekomen slachtoffers van de “wilde verdrijvingen”, die in hun woongebied waren begraven, niet meegerekend. De meesten van de 300.000 in 1948 overgebleven, maar wel van hun staatsburgerschap ontheven, Duitstaligen zijn op den duur ook geëmigreerd naar Duitsland, wanneer dat hun werd toegestaan, want een groot aantal industriële specialisten moest blijven om de fabrieken en hun productie gaande te houden. Inmiddels tweetalig geworden Duitsers konden een verzoek tot naturalisatie indienen maar slechts een minderheid maakte daarvan gebruik. In totaal zijn volgens een schatting uit 1958 van het Statistisches Bundesamt 275.000 Tsjecho-Slowaakse Duitstaligen omgekomen, op de vlucht, in internering, in moordpartijen of standrechtelijke executies.<ref>''Die deutschen Vertreibungsverluste. Bevölkerungsbilanzen für die deutschen Vertreibungsgebiete 1939/50'', Statistisches Bundesamt, Wiesbaden (ed.), Stuttgart: W. Kohlhammer, 1958, pp.&nbsp;322–325</ref> Tsjecho-Slowaakse bronnen erkennen als slachtoffer alleen enkele tienduizenden die door Tsjechische milities in het voorjaar en de zomer van 1945 werden geëxecuteerd, vanwege gepleegde of toegeschreven misdaden tegen de Tsjechische bevolking tijdens de annexatie van [[Sudetenland]] en de bezetting van [[Protectoraat Bohemen en Moravië|Bohemen en Moravië]] in de jaren 1939-1945, of vanwege verondersteld verzet en [[sabotage]] tijdens de bevrijding in het voorjaar van 1945. Een standrechtelijke geïmproviseerde rechtsgang was daar in veel gevallen aan voorafgegaan. Soms waren geruchten van gewapend verzet door ondergedoken [[Schutzstaffel|SS]]-ers en zogenaamde [[Weerwolven (militaire eenheid)|weerwolven]] aanleiding geweest om razzia's en massa-executies te organiseren. Een jaar na deze chaotische periode werden de militieleden en ook vrijwilligers die de executies hadden voltrokken door de nieuwe Tsjecho-Slowaakse regering gevrijwaard van aanklachten en eventuele veroordeling.<ref>[http://vorige.nrc.nl/europa/in_europa/article1572641.ece Het vaderland ontduitsen], ''NRC Handelsblad'', 20 april 2002</ref>