Xiongnu: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker |
k Wijzigingen door 81.82.225.121 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Joostik |
||
Regel 1:
▲lekkere boobs{{Infobox Chinese namen
| afbeelding=Hsiung-nu-Empire.png
| onderschrift=grootste uitbreiding van het rijk van de Xiongnu
Regel 22 ⟶ 20:
| Postume naam=
| Jaartitel(s)=
}}
De '''Xiong Nu''' of '''Xiongnu''' (Shang-dynastie: '''Guifang''', Zhou-dynastie: '''Xianyun''') was een volk dat in de [[3e eeuw v.Chr.]] een uitgestrekt rijk in [[Azië]] beheerste.
Een verwantschap met de later in Europa bekende [[Hunnen]] is mogelijk, maar niet bewezen.
De afkomst van de Xiong Nu is omstreden. Er bestaan verschillende theorieën:
* [[Turkse talen|Turks]]: In de 19e en vroege 20e eeuw de meest gangbare theorie, vooral gebaseerd op de veronderstelde relatie met historische Turkse volkeren.
* [[Mongoolse talen|Mongools]]: een variant op de Turkse theorie, waarbij de latere Turkse volkeren onder Mongoolse heerschappij hebben gestaan.
* [[Iraanse talen|Iraans]]. Gebaseerd op wat is bekend over hun militaire organisatie en de overgeleverde namen van hun leiders.
* [[Jenisejische talen|Jenisejisch]]: Gebaseerd op het enig overgebleven taalfragment.
* [[Isolaat (taalkunde)|Isolaat]]: Volgens sommige geleerden kan er geen relatie met enig bekende taal aangetoond worden.
* Multi-Etnisch: Het ontstaan van de Xiong Nu als bond van verschillende stammen met verschillende taal en afkomst.
Men stelt wel dat zij bestonden uit de eigenlijke Xiong en hun Nu ofwel hun slaven. De droge steppegebieden die zij bewoonden noopten tot een [[nomade]]nbestaan met kuddes schapen, paarden of geiten.
Hun hoogontwikkelde vaardigheid als ruiter en jager maakte hen vanzelf ook sterke strijders. De [[Clan (verwanten)|clan]]structuur waarin zij leefden maakte hen bovendien loyaal en snel te mobiliseren. Het uitvoeren van rooftochten, in met name China, werd daardoor al snel een levenswijze voor de Xiongnu. Wanneer China tekenen van zwakte vertoonde, aarzelden de Xiongnu niet om dit land binnen te vallen. Zij stichtten rond [[318 v.Chr.]] een rijk nadat zij in de Slag van Noordelijk Xansi het leger van de [[Zhou]] verslagen hadden. China was in die dagen verdeeld in een groot aantal staten. Ook blokkeerden de Xiongnu regelmatig de [[Zijderoute]] en plunderden ze karavanen.
==Rijk==
Onder koning [[Dou Man]] ([[220 v.Chr.]] - [[209 v.Chr.]]) werden een aantal stammen verenigd. Hij deed invallen in het noorden van China. Zijn zoon [[Mao Dun (heerser)|Mao Dun]] ([[209 v.Chr.]] - [[174 v.Chr.]]) breidde het rijk uit van de grens met [[Korea]] via [[Mongolië]] tot aan [[Jammu en Kasjmir (gebied)|Kasjmir]]. Zij beheersten zo de [[Hexicorridor]] en het [[Tarimbekken]] en de [[Zijderoute]]. Het [[Han-dynastie|Han]] rijk erkende de militaire macht van de Xiongnu en in een verdrag van 198 v. Chr. (de Vrede van verwantschap) werd bepaald dat de Han een jaarlijkse belasting in zijde, laken en graan zouden betalen. Onder zijn opvolger [[Zhi Yu]] werd zelfs de hoofdstad van het Han rijk in Chang'an geplunderd. Na Zhi Yu volgde een periode van neergang. In [[85 v.Chr.]] werden zij verslagen door de Chinese generaal [[Huo Qubing]] en raakten zij in een onderhorige positie. In [[55 v.Chr.]] viel het rijk uiteen in een noordelijk en een zuidelijk deel. [[Huhanye]], de leider van het zuidelijk deel, kon het noorden verslaan dankzij militaire interventie van de Han-keizer [[Han Xuandi]], maar werd daarmee ook gedwongen trouw te zweren aan keizerlijk China, binnen wiens invloedssfeer de Xiongnu geleidelijk werden opgenomen. De Xiongnu verdwenen in de loop van de 2e eeuw van het toneel. Zij werden ofwel opgeslorpt in het Han rijk, ofwel door naburige nomadenstammen.
* Dou Man (220 v.Chr. - 209 v.Chr.)
* Mao Dun (209 v.Chr. - 174 v.Chr.)
* Zhi Yu (174 v.Chr. - 160 v.Chr.)
== Kunst ==
In de iconografie van de Xiongnu neemt de Centraal-Aziatische dierenwereld een centrale plaats in: paarden, schapen, kamelen, herten en roofdieren zoals de tijger en de beer. De vroege Xiongnu kunst nam veel elementen over uit de Scythisch-Siberische kunstvormen maar onderscheidt zich hiervan door het gebruik van vlechtwerkpatronen en ajourwerk. De kunst van de Xiongnu onderging ook een Chinese invloed, zoals het motief van de draak. De bekende kunstwerken zijn grafgiften bestaande uit sieraden en wapentuig zoals dolken, helmen en gordels. Ook werden er weefsels (vilten tapijten) teruggevonden, met name in grafheuvels in [[Noin-Ula]] in het noorden van Mongolië.<ref>Susan Whitfield e.a., De Zijderoute een reis door leven en dood, Mercatorfonds, 2009</ref>
{{Appendix}}
[[Categorie:Xiong Nu| ]]
| |||