Elektromagneet: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker
k Wijzigingen door 212.127.180.200 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Madyno
Regel 1:
[[Bestand:Fotothek df roe-neg 0006701 030 Vorführung eines Magnetkrans des VEB Schwermaschinenbau S.M. Kirow Leipzig vor P.jpg|thumb|Kraan met elektromagneet|210px]]
[[Bestand:Electromagnetism.svg|thumb|Stroom (I) die door een draad vloeit produceert een magnetisch veld (B) rondom de draad. Het veld is georiënteerd volgens de [[Linker- en rechterhandregels|regel van de rechter-handgreep]]|210px]]
[[Bestand:Electromagnetism.svg|thumb|210px]]
[[Bestand:Simple electromagnet2.gif|thumb|210px|Eenvoudige elektromagneet: bestaande uit een spoel van geïsoleerd koperdraad, gewikkeld om een weekijzeren kern]]
 
Een '''elektromagneet''' is een [[elektrische component]] die zich onder invloed van [[elektrische stroom]] als een [[magnetisme|magneet]] gedraagt. De elektromagneet is uitgevonden door [[William Sturgeon]].
{{Commonscat|}}
 
Elektromagneten worden in plaats van [[Permanente magneet|permanente magneten]] gebruikt als er een sterk [[magnetisch veld]], dat wil zeggen van meer dan 10.000 [[Gauss]], moet worden opgewekt, of als een in- en uitschakelbare magneet gewenst is.
 
== Samenstelling ==
Elektromagneten bestaan in het algemeen uit een kern van [[ferromagnetisme|ferromagnetisch]] materiaal, bijvoorbeeld [[weekijzer]], waaromheen een [[spoel]] is gewikkeld. Men spreekt van een [[Spoel|solenoïde]] als de kern mechanisch naar binnen verplaatst wordt. Zolang er een elektrische stroom door de spoel loopt, is de kern magnetisch. Bij grote elektromagneten, zoals in [[MRI-scanner]]s en het [[cyclotron]] in de [[CERN]], is de spoel meestal van [[supergeleiding|supergeleidend]] materiaal gemaakt. Een eenvoudige elektromagneet bestaat bijvoorbeeld uit een plastic buis met daarin een ijzeren staaf en eromheen geïsoleerd [[koper (element)|koperdraad]] gewikkeld. Door hier een [[gelijkstroom]] doorheen te leiden wordt de ijzeren staaf magnetisch.
 
== Magnetische flux ==
Voor de opgewekte [[magnetische flux]] van de elektromagneet geldt volgens de [[wet van Ampère]]:
:<math>\Phi = \frac{\mu \cdot N \cdot I}{l}</math>
Daarin is:
:<math>\Phi</math> de magnetische flux in Wb ([[Weber (eenheid)|weber]]) of Vs ([[Volt (eenheid)|volt]][[seconde]])
:<math>\mu</math> de [[magnetische permeabiliteit]]van het medium in Vs/A
:<math>I</math> de [[elektrische stroom]] door de [[spoel]] in A ([[Ampère (eenheid)|ampère]])
:<math>N</math> het aantal windingen van de spoel
:<math>l</math> de lengte van de spoel
 
== Toepassing ==
Er zijn talloze toepassingen van elektromagneten. Een aantal van de bekendste zijn:
* [[Afvalscheiding]]
* [[Slot (sluiting)|Elektrische deursloten]]
* [[Elektromotor]]
* [[Relais]]
* [[Spoel|Solenoïde]]
 
== Zie ook ==
* [[Wiel van Barlow]]
 
== Literatuur ==
''Techniek in woord en beeld'', Het Spectrum, Utrecht, 1994
 
{{Commonscat|Electromagnets}}
{{wikt}}
[[Categorie:Elektriciteit]]