Lodewijk van Nassau (1538-1574): verschil tussen versies

Bij het eerste [[beleg van Leiden (1573-1574)]] had zijn broer Willem van Oranje geen mogelijkheden om de belegeraars bij Leiden aan te vallen. Hij had onvoldoende manschappen voorhanden en het Spaanse leger zat in zijn [[contravallatielinie]] te goed verschanst. Willem vroeg Lodewijk om als afleidingsmanoeuvre met een leger de zuidelijke stad [[Maastricht (stad)|Maastricht]] aan te vallen, in de hoop de Spanjaarden weg te lokken van Leiden. Willem was ervan overtuigd dat als de [[Geschiedenis van Maastricht|vesting Maastricht]], toen de 'Sleutel tot Brabant',<ref>Morreau, passim.</ref> door de opstandelingen aangevallen en veroverd zou worden, alle steden in de Nederlanden, en met name de [[Hertogdom Brabant|Brabant]]se, zouden rebelleren tegen de Spaanse koning en zich aan Oranjes zijde zouden scharen. In februari 1574 trok Lodewijk vanuit het huidige Duitsland met zijn huurtroepen al brandschattend de drie [[Landen van Overmaas]] binnen. Sommige plaatsjes, zoals [[Heerlen]] en de aan de Maas gelegen dorpen [[Elsloo (Limburg)|Elsloo]] en [[Geulle (gemeente)|Geulle]], wisten een inval af te kopen. De abdijen van [[Abdij Rolduc|Kloosterrade]], [[Abdij van Val-Dieu|Val Dieu]] en [[Sint Gerlach|Sint Gerlachus]] bij [[Valkenburg (Limburg)|Valkenburg]] werden echter verwoest en in brand gestoken. Bij Maastricht overrompelde Lodewijk op de oostelijke oever van de [[Maas (rivier)|Maas]] de onder de rook van de stad gelegen dorpen [[Scharn]] en [[Bemelen]]. Daardoor kon hij voor korte tijd de handelsweg naar [[Keulen (stad)|Keulen]] blokkeren, en mogelijk - met geschut - ook het scheepvaartverkeer van en naar het noorden.<ref> Hij zag geen kans een schipbrug of drijvende blokkade te bouwen, omdat het Spaanse leger op de andere (westelijke) oever dat verhinderde.</ref> De vestingstad Maastricht - die in 1567 een sterk inliggend Spaans garnizoen had gekregen en altijd goed bevoorraad was - kon Lodewijk echter niet veroveren.<ref name="Ubachs">Ubachs, P.J.H. (2000) ''Handboek voor de geschiedenis van Limburg'', (Maaslandse Monografieën, #63), Hilversum: Verloren, p. 176.</ref><ref>Ubachs, P.J.H., en I.M.H. Evers (2005) ''Historische Encyclopedie Maastricht'', Zutphen: Walburg Pers, lemma's 'beleg', 'garnizoen', 'vesting', 'Scharn', Tachtigjarige Oorlog'</ref>

Vanuit de omgeving van Maastricht trok Lodewijk langs de oostelijke oever van de Maas naar het noorden, waarbij hij zorgvuldig om de vestingsteden Roermond en Venlo heentrok, op de westelijke oever nauwlettend gade geslagen door koninklijke/Spaanse troepen.<ref> name="Ubachs, p. 176.<"/ref> Het plan was dat hij de in noordelijke richting lopende Maasoever zou volgen. Waar de rivier afboog naar het westen, zou hij dan doorsteken naar [[Nijmegen]] aan de [[Waal (rivier)|Waal]] en vandaaruit verder naar het westen trekken totdat hij [[Zaltbommel (stad)|Zaltbommel]] bereikte. Als hij vandaaruit dan in zuidelijke richting verder ging en de Maas kon oversteken, zou hij [[Geertruidenberg (plaats)|Geertruidenberg]], de 'Sleutel tot Holland', kunnen bereiken. Willem adviseerde Lodewijk om bij [[Varik]] de Maas over te steken. Dat bericht zou zijn broer echter niet meer bereiken. Op 24 april 1574 stuitte hij bij verrassing op Spaanse troepen onder leiding van [[Sancho d'Ávila]]. Deze waren bij [[Grave (plaats)|Grave]] via een tijdelijke [[schipbrug]] de Maas overgestoken en sneden Lodewijk iets zuidelijker bij [[Mook]] de pas af. Zowel Lodewijk, als Willems jongere broer [[Hendrik van Nassau (1550-1574)|Hendrik van Nassau]], zouden op 14 april 1574 bij de [[Slag op de Mookerheide]] omkomen. Lodewijk was 36 jaar oud, Hendrik eerst 24. Beide stoffelijk overschotten werden nooit teruggevonden.