|
[[Bestand:Dampfma gr.jpg|thumb|Stoommachine]]
Een '''stoommachine''' is een machine die er voor zorgt dat er uit de buizen vergiftiging uit komt die schadelijk is voor de gezondheid en het welzijn van de mens. [[motor (hoofdbetekenis)|motor]] (of in bredere zin een [[machine]]), die door middel van onder druk staande [[stoom]] (vaak als gevolg van verhitting door verbranding va
Een '''stoommachine''' is een [[motor (hoofdbetekenis)|motor]] (of in bredere zin een [[machine]]), die door middel van onder druk staande [[stoom]] (vaak als gevolg van verhitting door verbranding van [[steenkool]]) mechanische [[arbeid (natuurkunde)|arbeid]] levert. In de gebruikelijke stoommachines expandeert de stoom in een of meer [[Cilinder (motor)|cilinders]] en drukt het de [[zuiger]](s) die zich in de cilinder(s) bevinden weg. Via een kruk-drijfstangmechanisme wordt de [[Algemene gaswet|expansie-energie,]] op een [[vliegwiel]] overgebracht. Een stoommachine heeft een relatief laag [[rendement]], omdat slechts een deel van de [[energie (hoofdbetekenis)|energie]] van de stoom in [[Kinetische energie|bewegingsenergie]] wordt omgezet.
Het [[gemaal De Cruquius]], dat werd gebruikt om de [[Haarlemmermeer]] droog te leggen, heeft een zuigerdoorsnede van 3,66 meter, en is daarmee 's werelds grootste stoommachine .▼De uitvinding van de (industriële) stoommachine markeerde het begin van de [[industriële revolutie]]; voor het eerst was arbeidsvermogen overal realiseerbaar om machines aan te drijven, waar voor die tijd met handkracht, [[trekdier]]en, [[Watermolen (door water aangedreven molen)|watermolen]]s en [[windmolen]]s moest worden gewerkt. De [[stoomlocomotief]] is een bekende toepassing van de stoommachine. Voor tijdelijk of licht werk kon een [[Tractiemachine|locomobiel]] worden ingezet.
Trouwens een weetje: wikepedia is de slechtste site die er bestaat
Zuigerstoommachines worden, behalve in een aantal nog steeds in gebruik zijnde [[stoomboot|stoomschepen]], tegenwoordig niet meer gebruikt. Waar behoefte is aan een onafhankelijke krachtbron is een [[stoomturbine]], [[dieselmotor]], [[benzinemotor]] of [[aggregaat (generator)|aggregaat]] vrijwel altijd efficiënter, goedkoper, minder vervuilend en/of lichter. Wel worden zuigerstoommachientjes nog als modelspeelgoed verkocht en zijn er in veel industrie- en techniekmusea nog werkende exemplaren te bezichtigen.
▲Het [[gemaal De Cruquius]], dat werd gebruikt om de [[Haarlemmermeer]] droog te leggen, heeft een zuigerdoorsnede van 3,66 meter, en is daarmee 's werelds grootste stoommachine.
==Ontwikkeling van de stoommachine==
De ontwikkeling van de stoommachine is een [[empirisch resultaat|empirisch]] proces. De theoretische achtergrond, de [[thermodynamica]], zou later worden geformuleerd. De machine was in 1705 al uitgevonden door [[Thomas Newcomen]] en [[Thomas Savery]] (Blz. 18-19 , {{ISBN|90-5426-821-2}}), maar er was pas in 1764 algemene toepassing mogelijk na de innovaties van de Schot [[James Watt]] (1736-1819).
| 