Beleg van Bagdad (1258): verschil tussen versies

Het belangrijkste fort bleef Alamut en in 1256 belegerde Hulagu dit kasteel. De Assassijnen hadden het de belegeraars moeilijk gemaakt door alle rotsen in de omgeving te verwijderen waardoor de Mongolen van afstand hun stenen moesten halen voor hun katapulten. Het fort gaf zich na het beleg over aan de Mongolen en de bibliotheken werden vernietigd. Ook vele vrouwen en mannen werden door de soldaten van Hulagu gedood en de kinderen werden verkocht als slaaf. Tevens werd na de val van Alamut Khwurshah door de Mongolen gedood.<ref name="May165"/>

 

Hulagu had tijdens zijn campagne tegen de Assassijnen om militaire bijstand gevraagd aan de kalief, maar deze stuurde geen soldaten om de Mongoolse leider bij te staan. Dit vormde de aanleiding voor Hulagu om het kalifaat aan te vallen. Voordat hij de staat zou aanvallen stuurde Hulagu een boodschapper naar de kalief waarbij hij aandrong dat Al-Musta'sim zich moest onderwerpen aan de Mongoolse heerschappij. Deze gingen gepaard met een typische Mongoolse bedreiging:

{{Cquote|Als ik mijn troepen tegen Bagdad leid, zelfs als je je in de lucht of op de aarde verstopt... zal ik niet één persoon in je rijk in leven laten, en ik zal je stad en land in vlammen zetten"<ref name=":0"/>}}

Al-Musta'sim stuurde een reactie terug op het bericht van Hulagu en vertelde hem hierin dat de gehele moslimwereld naar de wapens zou grijpen om hun hoofdstad Bagdad en de onafhankelijkheid van hun kalief te verdedigen. Volgens Al-Musta'sim zouden God noch de moslims toestaan dat Bagdad in de handen zou vallen van ongelovigen.<ref name="Weatherford181">{{Aut|J. Weatherford}}, ''Genghis Khan'', 181.</ref> Hierop begon kalief Al-Musta'sim zijn leger klaar te maken en huurde een [[Koerden|Koerdisch]] leger in om de stad te verdedigen. Na een paar maanden stopte hij hen te betalen en verlieten ze de stad. Er werd vervolgens getracht, via het oproepen tot een [[jihad]], vrijwilligers in Syrië en Egypte te werven, maar dit leverde niks op.<ref name=":0"/> Ten tijde van de opmars van Hulagu naar Bagdad had Al-Musta'sim 50.000 soldaten onder de wapenen.<ref name="Davis67"/> Vizier [[Mohammed Ibn Al-Aqami]] probeerde de kalief ervan te overtuigen dat hij het gesprek met de Mongolen moest aangaan, maar de kaliefs commandant Dawatdar en de zoon van de kalief pleitten voor een harde opstelling tegen de Mongolen. Dit resulteerde erin dat Al-Aqami geïsoleerd raakte aan het hof en begon hij op eigen initiatief te corresponderen met de Mongolen om Bagdad aan te vallen.<ref>{{Aut|L. Komaroff}} (ed.), ''Beyond the legacy of Gengis Khan'', (Leiden/Bosten 2013), 360.</ref>

 

[[Bestand:Al-wastani gate.jpg|rechts|thumb|De Bab Al-Wastani, de enige nog bestaande toegangspoort van Bagdad]]

Tijdens de opmars naar Bagdad kreeg Hulagu versterking van generaal [[Baiju Noyan]] met Georgische, Armeense en islamitische vazallen van de Mongolen.<ref>{{Aut|T. May}}, ''The Mongol Empire'', 166.</ref> Ook trokken er christelijke troepen uit [[Vorstendom Antiochië|Antiochië]] met het Mongoolse leger op.<ref>{{Aut|F. McLynn}}, "The Mongols at the Gate", ''Military History'', Vol. 32, no. 3 (2015), 36-43, 41.</ref> Hulagu begon in maart 1257 met zijn mars naar Bagdad vanuit [[Qazvin]], een tocht van 823 kilometer. Hij voerde tijdens de mars diverse afleidingen uit en hij bereikte op 16 april de stad [[Dinavar]]. Vervolgens reisde hij op en neer tussen [[Tabriz]] en [[Hamadan]]. Op 21 september vertrok het leger definitief richting Bagdad.<ref>{{Aut|L. Komaroff}} (ed.), ''Beyond the Legacy of Gengis Khan'', 117.</ref> De Eufraat en de Tigris hadden eeuwenlang als natuurlijke barrières gefunctioneerd, maar Hulagu stak ze over met behulp van [[pontonbrug]]gen. Tijdens hun tocht naar het zuiden vluchtte de lokale bevolking voor hen uit dat een veilig heenkomen in Bagdad zocht.<ref name="Weatherford181"/>

De gracht rondom de stadsmuur was door middel van overstroming onbruikbaar geworden en om zijn muur te beschermen tegen eventuele aanvallen plaatste de kalief Turkse soldaten in boten op de Tigris. De Mongolen kozen er vervolgens voor om de rivier op verscheidene plekken gelijktijdig over te steken om vervolgens de muur te inspecteren op zwakke plekken. Het bombardement op Bagdad vond non stop plaats van 29 januari tot 10 februari.<ref>{{Aut|F. McLynn}}, "The Mongols at the Gate", 41-42.</ref> Het vuur concentreerde zich eerst op de Toren van Ajami en deze was op 1 februari naar puin geschoten. Hierop gingen de Mongolen in de aanval over, maar de verdedigers wisten hen af te slaan.<ref name=":0" />

 

Op 5 februari slaagden de Mongolen erin om de verdediging van Bagdad te doorbreken, maar nadat ze de oostelijke muur hadden veroverd gaf Hulagu de opdracht tot het stoppen van de aanval. Hij stuurde vervolgens berichten de stad in om de verdedigers te sommeren tot een onmiddellijke overgave. Al-Musta'sim stuurde daarop 3.000 notabalen van de stad naar het kamp van Hulagu om te onderhandelen, maar zij werden ter plekke ter dood gebracht.<ref>{{Aut|H. Fattah}} & {{Aut|F. Caso}}, ''A Brief History of Iraq'' (New York 2009), 101.</ref> Het zou nog vijf dagen duren voordat Al-Musta'sim zich overgaf aan de Mongolen. Om de stad voor te bereiden op de plundering gaf Hulagu het bevel dat de stadsbewoners hun wapens moesten inleveren, hun goederen moesten achterlaten en ongewapend de stad moesten verlaten. In plaats van deze bevelen op te volgen sloeg het verdedigende leger op de vlucht, maar de Mongolen wisten hen te achterhalen en te doden.<ref name="Weatherford183">{{Aut|J. Weatherford}}, ''Genghis Khan'', 183.</ref>

 

[[Bestand:Maqamat hariri.jpg|rechts|thumb|Het [[Huis der Wijsheid]] was een van de belangrijkste wetenschappelijke instituten van Bagdad en werd tijdens de plunderingen ook vernietigd. Illustratie uit de Maqamat van al-Hariri, 1237.]]

Na de overgave van de kalief stuurde Hulagu op 13 februari zijn troepen de stad in voor de plundering. De commandanten van zijn leger kregen een aantal dagen de tijd om de stad te plunderen, deze varieerde van een tot drie dagen. Deze beschrijving komt overeen met de stelling dat de plundering een week duurde in plaats van bronnen die melding maken van dertig of veertig dagen.<ref>{{Aut|M. Biran}}, "The Mongol Conquest of Baghdad Revisited", 21.</ref> Hierbij kwamen de plunderaars vele burgers tegen die zich in hun huis hadden verstopt om zo te ontkomen aan de evacuatie van Bagdad. Vanwege het niet opvolgen van deze orders vermoordden de plunderaars een groot aandeel van de nog aanwezige bevolking in de stad. Hulagu had een bevel gegeven dat de christelijke eigendommen en kerken in de stad niet geplunderd mochten worden en hierdoor bleven deze ook gevrijwaard van plundering. Ook de christelijke bevolking in de stad begon mee te plunderen en Hulagu stond hen toe om de graftombes van de kaliefs in de stad te vernietigen.<ref name="Weatherford183"/> Met name de Georgische troepen waren behoorlijk gewelddadig tijdens de plunderingen.<ref>{{Aut|[[Steven Runciman|S. Runciman]]}}, ''A History of the Crusades III: The Kingdom of Acre'' (London 2016), 252.</ref>

Een zestiende eeuwse historicus uit Mekka schreef dat tijdens de plundering van de stad de soldaten van Hulagu de boeken uit de bibliotheken haalden en deze in de [[Eufraat]] gooiden. Ook beschreef hij dat "het zoveel boeken waren dat ze een brug vormden (...) en dat de kleur van de rivier in zwart veranderde". Deze claim is volgens historicus Michal Biran een literair metafoor voor de destructieve aard van de Mongolen.<ref>{{Aut|M. Biran}}, "Libraries, Books, and Transmission of Knowledge in Ilkhanid Baghdad", ''Journal of the Economic and Social History of the Orient'', vol. 62 (2019), 464-502, 470-471.</ref><ref group=n>Biran wijst hierbij naar de foutieve aanwijzing van de Eufraat waar de boeken in werden gegooid, dit moest de Tigris zijn. Ook plaatst de bron het beleg kort na de verovering van Chorasmië in 1221.</ref> De vernietiging van de bibliotheken wordt vaak gezien als symbool van het desastreuze effect van de Mongoolse veroveringen die hiermee de achteruitgang van de islamitische wereld en de opkomst van het westen heeft ingeluid.<ref>{{Aut|M. Biran}}, "Libraries, Books, and Transmission of Knowledge in Ilkhanid Baghdad", 465.</ref>

 

Niet iedere bevolkingsgroep in de stad werd slachtoffer van de plunderingen van de Mongolen. De bronnen zijn het er over eens dat de christenen in de stad veiligheid is beloofd door de Mongolen. Ook de [[sji'ieten]] uit [[Hilla]], handelaren uit [[Khorasan]] en diverse islamitische notabelen zou veiligheid zijn gegarandeerd. De handelaren en de sji'ieten hadden hun veiligheid grotendeels kunnen afkopen bij de Mongolen. Andere groepen zochten hierop bescherming bij deze veiliggestelde groepen. Volgens [[Sayyed Ibn Tawus]] zouden de sji'ieten op deze manier ruim duizend mensen hebben gered.<ref>{{Aut|M. Biran}}, "The Mongol Conquest of Baghdad Revisited", 22.</ref>