Evolutie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 78.22.16.110 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Kattenkruid
Labels: Vervangen Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker
Regel 2:
{{Inhoud rechts}}
[[Bestand:Evolution_insect_mouthparts_color.png|thumb|right|Evolutionaire aanpassingen van de monddelen van insecten]]
'''Evolutie''' is, via het Frans, afgeleid van het Latijnse werkwoord ''evolvere'': "zich ontrollen". Vooral de [[metafoor|figuurlijke]] betekenis "ontwikkeling" wordt in het Nederlands binnen verschillende contexten gebruikt:
 
== Biologie ==
{{Zie hoofdartikel|Evolutie (biologie)}}
Evolutie is in de [[biologie]] de geleidelijke verandering in [[populatie (biologie)|populatie]]s door overerving met variatie en [[natuurlijke selectie]]. Verwante artikelen zijn:
* [[Evolutietheorie]], over de kennis over evolutie van het leven en de achtergronden en gevolgen van die kennis;
* [[Geschiedenis van de evolutietheorie]], over de ontwikkeling van die kennis;
* [[Lamarckisme]], een vroege evolutieleer voor [[Charles Darwin|Darwin]] door [[Jean-Baptiste de Lamarck|Lamarck]];
* [[Evolutiebiologie]], de wetenschappelijke discipline die evolutie bestudeert;
* [[Evolutie van de mens]];
* [[Evolutionisme]], het idee dat er wetmatigheden te ontdekken zijn in de evolutie van historische ontwikkelingen die zou verlopen van eenvoudige, primitieve tot steeds ingewikkelder en complexere vorm.
* [[Wetenschappelijke argumenten voor evolutie]]
 
== Kosmologie ==
Evolutie is in de [[kosmologie]] en [[astronomie]] ook de ontwikkeling van de kosmos. Verwante onderwerpen zijn:
*Het [[ontstaan en evolutie van het zonnestelsel]], zie ook de [[Zonnenevel|Kant-Laplace-hypothese]];
*Bij [[sterevolutie]] gaat het over de levenscyclus van [[Ster (hemellichaam)|ster]]ren;
*Het [[ontstaan en evolutie van sterrenstelsels]].
 
== Aardwetenschappen ==
Evolutie kan in de [[aardwetenschappen]] ook de [[geschiedenis van de Aarde]] betekenen, naast de [[Evolutie (biologie)|biologische evolutie]].
 
== Religie & filosofie ==
[[Emanationisme]] is een [[ontologie (filosofie)|ontologische]] opvatting binnen sommige [[religie]]s, die ervan uitgaat dat een [[entiteit|wezen]] "evolueert" (zijn aardse, [[materie|stoffelijke]] vorm aanneemt) vanuit zijn [[spiritualiteit|geestelijke]] essentie.
 
== Fictie ==
[[Evolutie (Pokémon)|Evolutie]] is ook een begrip in het spel Pokémon, als het wezen waarmee je speelt evolueert, veranderen zijn uiterlijk en naam en hij wordt sterker.
 
== Techniek ==
In de techniek tenslotte, wordt "evolutie" (in de letterlijke betekenis) gebruikt als constructiemethode om de perfecte vorm van de tanden van tandwielen te bepalen. Bij het afrollen wordt een omwenteling gemaakt en tegelijkertijd de afstand tot het middelpunt veranderd. Deze constructie heeft een [[evolvente]] tot resultaat: de wiskundige baan van een ontrold punt.
 
== Zie ook ==
* [[Involutie (filosofie)|Involutie]]: letterlijk ''zich inrollen'', het tegenovergestelde van evolutie.
* [[Revolutie]]: een sprongsgewijze omwenteling in betrekkelijk korte tijd.
 
[[Categorie:Wetenschap]]