Ludwig van Beethoven: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
twijfel over datum |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 9:
| overleden = [[26 maart]] [[1827]] in [[Wenen]] ([[Keizerrijk Oostenrijk]])
| land = {{DE}}
| religie = [[Rooms-katholieke Kerk|
| jaren-actief = 1782-1827
| genre = [[Klassieke muziek|Klassiek]]
Regel 15:
| instrument = [[Piano (instrument)|piano]]<br />[[viool]], [[orgel]]
| invloed = [[Wolfgang Amadeus Mozart]], [[Joseph Haydn]], [[Muzio Clementi]], [[J.S. Bach]], [[Georg Friedrich Händel]]
| stijl = bracht [[
| label =
| acts =
Regel 24:
}}
'''Ludwig van Beethoven''' ([[Bonn]], 15 of 16 december<ref name="doop" /> [[1770]] – [[Wenen]], [[26 maart]] [[1827]]) was een [[Duitsland|Duitse]] [[componist]], musicus, virtuoos en [[dirigent]]. Zijn stijl sluit direct aan op die van [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] en [[Joseph Haydn|Haydn]],<ref>[[Barry Cooper (musicoloog)|Dr. Barry Cooper]] (1998): ''Het Beethoven compendium'', Uitg. Tirion, Baarn, pag. 81-88</ref> met wie hij tot de [[Eerste Weense School]] wordt gerekend. Hij bracht het [[Classicisme (muziek)|classicisme]] tot voltooiing en leidde de [[Romantiek (muziek)|romantiek]] in. Hij wordt onder de invloedrijkste componisten gerekend. Zijn oeuvre heeft een overheersende invloed gehad op de negentiende-eeuwse muziek.
== Leven ==
=== Bonn (1770-1792) ===
Ludwig van Beethoven was de zoon van de [[Rijnland (Duitsland)|Rijnlandse]], keurvorstelijke hofzanger [[Johan van Beethoven]] en zijn echtgenote Magdelena Keverich. Zijn grootvader, [[Lodewijck van Beethoven]], kwam uit [[Mechelen (stad)|Mechelen]] en vestigde zich later in [[Bonn]] als keurvorstelijk hofzanger. Deze afkomst verklaart het Nederlandse voorvoegsel ''van'' in de naam. En ''Beethoven'' duidt (volgens B. Cooper) mogelijkerwijze op een "oorspronkelijke herkomst van een bietenboerderij".<ref>Dr. Barry Cooper (1998): ''Het Beethoven compendium'', Uitg. Tirion, Baarn, pag. 41</ref> In tegenspraak met deze "voor de hand liggende" etymologie gaat het
Beethovens vader trachtte, in navolging van [[Leopold Mozart]], van zijn zoon een wonderkind te maken, nadat hij had gemerkt dat de jongen een grote muzikaliteit aan de dag legde. Een moeilijke jeugd waarin armoede een rol speelde en een vader die geregeld dronken was en 's nachts bij thuiskomst – indien hij gezelschap bij zich had – zijn zoon dwong uit bed te komen om voor hen piano te spelen, maakten van Ludwig een somber en wantrouwend mens. Toch kon hij met zijn extraverte karakter ook luidruchtig vrolijk zijn.
Regel 34:
[[Bestand:Thirteen-year-old Beethoven.jpg|thumb|left|Een portret van de dertienjarige Beethoven door een onbekende meester uit Bonn (ca. 1783)]]
[[Bestand:Beethoven house of birth Bonn 2008.jpg|thumb|upright=1|Geboortehuis, [[Bonn]], Bonngasse]]
[[Bestand:Beethoven house of birth bonn inscription feb 2002.jpg|thumb|upright=1|Opschrift op het geboortehuis]]
In 1777 ging Beethoven naar het zogenaamde ''Tirocinium'', een lagere school waar Latijn werd onderwezen. De schoolgang duurde tot [[1781]]. Hij genoot verder geen algemeen vormend onderwijs meer. Alle tijd werd nu aan de muziek besteed.
De vroege en wat latere jeugd van Beethoven worden redelijk gedetailleerd beschreven in een manuscript dat nagelaten is door het gezin Fischer, dat vanaf 1776 bij de
Beethoven nam in 1779 in Bonn lessen bij [[Christian Gottlob Neefe]], een hoforganist, die hem in contact bracht met de werken van [[Johann Sebastian Bach|Bach]], [[Joseph Haydn|Haydn]] en [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]]. Op elfjarige leeftijd kon Beethoven [[Das wohltemperierte Klavier]] van Bach bijna in zijn geheel uit zijn hoofd spelen en schreef hij zijn eerste composities. Op twaalfjarige leeftijd kon hij al invallen voor Neefe als organist en theaterkapelmeester. In 1781 bezocht hij met zijn moeder Nederland, in het kader van familiebezoek, waarbij hij in Rotterdam en Den Haag optrad voor onder anderen Erfstadhouder Prins [[Willem V van Oranje-Nassau]] en diens hofhouding.
Regel 44:
In 1782 verscheen zijn eerste uitgegeven werk: de ''Dressler-Variationen'' ([[WoO]]<ref>WoO betekent "Werk(e) ohne Opuszahl". De catalogus van Georg Kinsky uit 1955 is hierin de standaard.</ref> 63). In de editie van 2 maart 1783 van Cramers ''Magazin der Musik'' liet Neefe zich lovend uit over Beethoven. In juni van het jaar erop (1784) werd Beethoven, naast Neefe, benoemd tot hoforganist. Zijn salaris bedroeg 150 florijnen (100 Thaler, vergelijkbaar met ca. €1.450,- in 2018). In 1784 componeerde Beethoven op 13-jarige leeftijd zijn allereerste [[Pianoconcert nr. 0 (Beethoven)|pianoconcert in Es majeur (WoO 4)]].<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20150924084735/http://www.raptusassociation.org/beets_works.htm Beethoven works]</ref>
In 1787 ondernam Beethoven een reis naar [[Wenen]] om bij Mozart les te nemen,<ref>Dieter Habler, ''Beethovens erste Reise nach Wien. Die Datierung seiner Schülerreise zu W.A. Mozart'', in: ''Neues Musikwissenschaftliches Jahrbuch'', 2006</ref> maar het is niet bekend of de twee elkaar hebben ontmoet.<ref>Mozart.com, [https://web.archive.org/web/20141226105807/http://www.mozart.com/en/timeline/life/mozart-and-beethoven/ Mozart en Beethoven]</ref><ref>Encyclopedia Britannica, [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/58473/Ludwig-van-Beethoven Ludwig van Beethoven]</ref> Beethoven moest namelijk halsoverkop terug naar [[Bonn]] omdat zijn moeder op sterven lag. Zij overleed op 17 juli 1787. Op 20 november 1789 verliet Beethovens vader het hoforkest. Zijn salaris, 200 Thaler, werd gehalveerd, de resterende 100 Thaler werden voortaan aan Beethoven toegekend voor het onderhoud van zijn broers. In de praktijk
Op 2 november 1792 maakte Beethoven zich gereed om naar de Oostenrijkse hoofdstad Wenen te verhuizen. Hij kwam op [[10 november]] in Wenen aan. Mozart was elf maanden eerder gestorven. Op 18 december 1792 overleed Beethovens vader.
| |||