Zalving van Jezus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 73:
== Interpretatie ==
=== Identiteit en motief zalvende vrouw ===
In de loop der eeuwen is er verwarring geweest onder christenen over de identiteit van de zalvende vrouw, die alleen in Johannes de naam Maria wordt gegeven<ref name="Ehrman1999">{{Cite book |last=Ehrman |first=Bart D. |date=1999 |title=Jesus: Apocalyptic Prophet of the New Millennium |url=https://books.google.nl/books?id=c9K_6NN3llcC&pg=PA189 |location=Oxford |publisher=Oxford University Press |page=189 |isbn=9780199839438 |accessdate=8 januari 2021}}</ref> en alleen in Lucas zondig wordt genoemd.{{refn|group=noot|Lucas 10:39 vermeldt wel een Marta en Maria die in een ongenaamd dorp woonden. Maar uit de geografische context is af te leiden dat dit dorp in Galilea lag, want Jezus was op weg naar Jeruzalem (9:51,53; 13:22; 17:11; 18:31; 19:11; 19:28), maar in vers 17:10 stak hij pas de grens tussen Galilea en Samaria over en hij bereikte Jeruzalem in de regio Judea pas in vers 19:41. Het is uitgesloten dat het ongenoemde dorp van Maria en Marta in Lucas 10:39 het in Judea liggende Bethanië was.<ref name="Esler">{{Cite book |last=Esler |first=Philip Francis |coauthors=Ronald Allen Piper |date=2006 |title=Lazarus, Mary and Martha: Social-scientific Approaches to the Gospel of John |url=https://books.google.com/books?id=7Jgi5jNVIj4C&pg=PA49 |location=Minneapolis |publisher=Fortress Press |page=49–60 |isbn=9780800638306 |accessdate=9 december 2020}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://biblehub.com/luke/17-11.htm |title=Luke 17:11 |work=Biblehub |accessdate=9 december 2020}}</ref>}}
Regel 95 ⟶ 93:
=== Chronologie ===
De evangeliën volgens Marcus en Matteüs stemmen overeen inzake het tijdstip van de Zalving: 'twee dagen vóór Pesach' of 'de dag vóór de pesachlamslacht' (oftewel de voorbereidingsdag van Pesach) zijn dezelfde dag. Aangezien het een feestmaal betrof dat naar joods gebruik waarschijnlijk na zonsondergang werd genuttigd (zoals [[Het Laatste Avondmaal (Jezus)|Het Laatste Avondmaal]] de dag erna), was dit waarschijnlijk op de woensdagavond voorafgaand aan Pesach.{{refn|group=noot|Het Pesachfeest duurde volgens Marcus en Matteüs dat jaar van donderdagavond vanaf zonsondergang tot en met vrijdagmiddag vóór zonsondergang.<ref name="Mailbag">{{Cite web |url=https://ehrmanblog.org/why-have-i-stopped-explaining-how-i-lost-my-faith-readers-mailbag-june-4-2017/ |title=Why Have I Stopped Explaining How I Lost My Faith? Readers’ Mailbag June 4, 2017 |author=[[Bart D. Ehrman]] |work=The Bart Ehrman Blog |date=4 juni 2017 |accessdate=3 januari 2021}}</ref>}} Johannes beweert echter dat het feestmaal 6 dagen vóór Pesach plaatsvond, wat in zijn tijdrekening een zondagavond zou betekenen.{{refn|group=noot|Volgens Johannes viel Pesach dat jaar samen met de sabbat: van vrijdagavond vanaf zonsondergang tot en met zaterdagmiddag vóór zonsondergang.<ref name="Mailbag"/>}} Verreweg het meest afwijkend is opnieuw het Lucasevangelie, waar het feestmaal middenin Jezus' openbare optreden in Galilea plaatsvond, lange tijd (mogelijk maanden of zelfs jaren) voordat hij met zijn discipelen voorafgaand aan Pesach naar Jeruzalem ging.<ref name="Esler"/>
== Compositionele verwantschap ==
Wetenschappers hebben nog geen consensus bereikt over de precieze verwantschap tussen de vier verschillende versies van het verhaal, behalve dat Marcus de oudste versie schreef en Matteüs zijn versie sterk op die van Marcus heeft gebaseerd. Of Lucas en Johannes bewust de details van de Marcusversie hebben veranderd, of door elkaars versies zijn beïnvloed, of zich baseerden op andere mondelinge overleveringen, is niet bekend. Niettemin zijn er sterke aanwijzingen dat met name Johannes bepaalde zaken expres anders heeft opgeschreven dan in de bronnen die hij tot zijn beschikking zal hebben gehad.<ref name="Esler"/> Geleerden benadrukken met name Johannes vers 11:2 als bewijs dat de auteur, nog voordat hij het verhaal over de zalving gaat vertellen in hoofdstuk 12, al aan de lezer – die kennelijk het verhaal over de zalving al eens heeft gehoord – duidelijk wil maken dat de naam van de zalvende vrouw 'Maria' was en dat zij de zus was van Lazarus.<ref name="Esler"/> Bovendien verwijst vers 11:1 naar 'Betanië, het dorp waar Maria en haar zuster Marta woonden'. Hier moet de auteur hebben aangenomen dat de lezer al bekend was met een dorp waar ene Maria en ene Marta woonden, terwijl die in het Evangelie van Johannes nog nergens eerder zijn geïntroduceerd, maar bijvoorbeeld wél in het Evangelie volgens Lucas 10:38–42.<ref name="Esler"/> Esler en Piper (2006) betoogden dat vers 11:2 wijst op een 'roekeloze poging van de evangelist om het collectieve geheugen van de Christusbeweging te corrigeren.' Dat deed hij door een aantal reeds bestaande, niet-verwante tradities (die in de andere evangeliën op verschillende plaatsen waren opgeschreven), met elkaar te kruisen, om hiermee Lazarus, Marta en vooral Maria van Betanië als prototypes voor de identiteit van de Christusbeweging te ontwikkeling.<ref name="Esler"/>
== Zie ook ==
| |||