Pijn: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
verbeteren |
Geen bewerkingssamenvatting Label: Ongedaan maken |
||
Regel 8:
Het idee dat dieren geen pijn zouden voelen en daar niet onder lijden gaat terug naar de 17e-eeuwse Franse filosoof, [[René Descartes]], die argumenteerde dat dieren geen [[bewustzijn]] hebben. Lange tijd vormde deze visie een legitimering van [[vivisectie]]proeven op dieren.<ref>{{Citeer web |url= http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i004180.html |titel=Descartes redenatie |auteur= |uitgever= |datum= |bezochtdatum= 27 februari 2019}}</ref> Latere filosofen en schrijvers gingen daar tegenin. Zo is van [[Jeremy Bentham]] (1748-1832) de befaamde uitspraak “de vraag is niet, kunnen ze logisch redeneren? en ook niet kunnen ze praten?, maar kunnen ze lijden?”<ref name="Bentham">Bentham, Jeremy. ''An Introduction to the Principles of Morals and Legislation'', 1789. Laatste uitgave: Adamant Media Corporation, 2005.</ref> [[Charles Darwin]] had weliswaar vooral belangstelling voor de fysiologische aspecten van dierlijke reacties, maar beschreef toch duidelijke uitingen van pijngevoel bij dieren.<ref>{{Citeer boek| achternaam = Darwin| voornaam =Charles | auteurlink = | medeauteurs = | datum =1889/1999 | titel =Het uitdrukken van emoties bij mens en dier | uitgever = Uitg. Nieuwezijds | plaats = [[Amsterdam]]| ISBN = 9057120305| NUR = | bezochtdatum = | pagina's = 483p| taal = nl | URL = }}</ref>
Voor de Australische filosoof [[Peter Singer]] (°1946) is “bewustzijn” zelfs niet
De aanwezigheid van pijn bij dieren en ook bij mensen, kan niet met zekerheid worden vastgesteld, maar ze kan worden afgeleid uit fysische en gedragsmatige reacties. Specialisten stellen nu dat alle [[gewervelden]] pijn kunnen voelen en dat zekere [[ongewervelden]], zoals [[octopussen]] en [[schaaldieren]]<ref>{{en}}{{Citeer web |url=https://www.foxnews.com/science/lobsters-crabs-feel-pain-scientists-say |titel= Lobsters, crabs feel pain, scientists say|auteur= |uitgever= [[Fox News Channel|Fox News]]|datum=17 januari 2013 |bezochtdatum= 27 februari 2019}}</ref>, dat waarschijnlijk ook doen. Voor andere dieren en ook voor planten is het al of niet aantonen van pijn onmogelijk voor de huidige stand van de wetenschappen.
Regel 51:
Er bestaat ook een fenomeen als primaire en secundaire pijn. Primaire pijn krijg je direct na (bijvoorbeeld) een val. Deze pijn is sterk van aard en gaat na korte tijd weer over. De secundaire pijn komt direct na de primaire pijn en heeft meer een zeurend effect. Primaire pijn wordt ook wel 'fast pain' genoemd en secundaire pijn wordt ook wel 'slow pain' genoemd. Primaire pijn is ook wel goed gelokaliseerd. Na een val kan men precies aanwijzen waar het pijn doet. Terwijl dit bij secundaire pijn niet altijd zo is.
== Omgaan met
Iedereen ervaart pijn anders. Pijnbeleving is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder: spanning, angst, sociaal-culturele factoren en biologische verschillen.
Sommige mensen (bijvoorbeeld [[masochisme|masochisten]]) houden echter van (bepaalde vormen) van pijn. Dit wordt [[algolagnie]] genoemd. Als iemand een ziekelijke angst voor pijn heeft, wordt dit [[algiofobie]] genoemd.
|