Stoommachine: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Ongedaan gemaakt Visuele tekstverwerker
k Wijzigingen door 80.100.90.167 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Den Hieperboree
Regel 1:
[[Bestand:Dampfma gr.jpg|thumb|Stoommachine]]
[[steenkool|ol]]) mechanische [[arbeid (natuurkunde)|arbeid]] levert. In de gebruikelijke stoommachines expandeert de stoom in een of meer [[Cilinder (motor)|cilinders]] en drukt het de [[zuiger]](s) die zich in de cilinder(s) bevinden weg. Via een kruk-drijfstangmechanisme wordt de [[Algemene gaswet|expansie-energie,]] op een [[vliegwiel]] overgebracht. Een stoommachine heeft een relatief laag [[rendement]], omdat slechts een deel van de [[energie (hoofdbetekenis)|energie]] van de stoom in [[Kinetische energie|bewegingsenergie]] wordt omgezet.
 
Een '''stoommachine''' is een [[steenkoolmotor (hoofdbetekenis)|olmotor]] (of in bredere zin een [[machine]]), die door middel van onder druk staande [[stoom]] (vaak als gevolg van verhitting door verbranding van [[steenkool]]) mechanische [[arbeid (natuurkunde)|arbeid]] levert. In de gebruikelijke stoommachines expandeert de stoom in een of meer [[Cilinder (motor)|cilinders]] en drukt het de [[zuiger]](s) die zich in de cilinder(s) bevinden weg. Via een kruk-drijfstangmechanisme wordt de [[Algemene gaswet|expansie-energie,]] op een [[vliegwiel]] overgebracht. Een stoommachine heeft een relatief laag [[rendement]], omdat slechts een deel van de [[energie (hoofdbetekenis)|energie]] van de stoom in [[Kinetische energie|bewegingsenergie]] wordt omgezet.
 
De uitvinding van de (industriële) stoommachine markeerde het begin van de [[industriële revolutie]]; voor het eerst was arbeidsvermogen overal realiseerbaar om machines aan te drijven, waar voor die tijd met handkracht, [[trekdier]]en, [[Watermolen (door water aangedreven molen)|watermolen]]s en [[windmolen]]s moest worden gewerkt. De [[stoomlocomotief]] is een bekende toepassing van de stoommachine. Voor tijdelijk of licht werk kon een [[Tractiemachine|locomobiel]] worden ingezet.
 
Zuigerstoommachines worden, behalve in een aantal nog steeds in gebruik zijnde [[stoomboot|stoomschepen]], tegenwoordig niet meer gebruikt. Waar behoefte is aan een onafhankelijke krachtbron is een [[stoomturbine]], [[dieselmotor]], [[benzinemotor]] of [[aggregaat (generator)|aggregaat]] vrijwel altijd efficiënter, goedkoper, minder vervuilend en/of lichter. Wel worden zuigerstoommachientjes nog als modelspeelgoed verkocht en zijn er in vzichtigenveel industrie- en techniekmusea nog werkende exemplaren te bezichtigen.
 
Het [[gemaal De Cruquius]], dat werd gebruikt om de [[Haarlemmermeer]] droog te leggen, heeft een zuigerdoorsnede van 3,66 meter, en is daarmee 's werelds grootste stoommachine.