Lysergeenzuurdi-ethylamide: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Oranjesam (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Oranjesam (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 71:
Een van de bijzondere eigenschappen van lsd is dat het al bij het innemen van extreem kleine hoeveelheden (25 [[microgram]]) een psychoactieve, [[hallucinatie|hallucinogene]] werking vertoont. In de 20e eeuw werd lsd wereldwijd gebruikt door [[psychiater]]s om [[Psychische aandoening|geestesziekte]]s zoals [[psychose]]n (bijvoorbeeld [[schizofrenie]]) te behandelen. Ook werd het in de [[1950-1959|jaren vijftig]] eens onderzocht als mogelijk [[waarheidsserum]] door de Amerikaanse [[Central Intelligence Agency|CIA]] en de Britse [[Secret Intelligence Service|MI6]] (overigens zonder succes). De populariteit van lsd bereikte een hoogtepunt in de [[1960-1969|jaren zestig]] en daalde snel nadat de drug eerst op nationale schaal en vervolgens in 1971 door de [[Verenigde Naties]] werd gecriminaliseerd. In de [[21e eeuw]] is de belangstelling voor de microdosering en therapeutische toepassing van lsd gestegen.<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://www.groene.nl/artikel/de-lsd-profeet|titel=Wat is de erfenis van de psychedelische hippie-goeroe Timothy Leary?|bezochtdatum=2020-11-27|auteur=Arthur Eaton|achternaam=|voornaam=|datum=14 oktober 2020|werk=De Groene Amsterdammer|uitgever=|taal=nl-NL}}</ref>
 
Lsd werd in 2009 door onderzoekers van het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu]] geclassificeerd als een relatief weinig schadelijkeonschadelijke drug; verslaving of een overdosis is vrijwel onmogelijk en de risico's beperken zich voornamelijk tot de kans op een zeer onaangename [[bad trip]], wat door een goede voorbereiding (''set en setting'') voorkomen kan worden. Lsd wordt afgeraden voor personen met (aanleg voor) psychiatrische stoornissen en tijdens de zwangerschap.<ref name=":0">{{Citeer web|url=https://www.rivm.nl/publicaties/ranking-van-drugs-vergelijking-van-schadelijkheid-van-drugs#abstract_en|titel=Ranking van drugs. Een vergelijking van de schadelijkheid van drugs.|bezochtdatum=21 december 2019|auteur=J.G.C. van Amsterdam et al.|achternaam=|voornaam=|datum=2 juli 2009|uitgever=RIVM|taal=nl}}</ref> Het [[Europees waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving]] meldt dat de straatwaarden van lsd in 2006 in de meeste Europese landen varieerden tussen de €5 en €11 per eenheid.<ref>Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (2008) [http://www.emcdda.europa.eu/attachements.cfm/att_64227_NL_EMCDDA_AR08_nl.pdf Stand van de drugsproblematiek in Europa]: 55. {{ISBN|978-92-9168-322-2}}</ref>
 
== Geschiedenis ==
Regel 97:
De populariteit van lsd bereikte een hoogtepunt in de [[1960-1969|jaren zestig]]. De meest beruchte promotor van lsd in deze tijd was de Amerikaanse psycholoog [[Timothy Leary]], die de termen ''set'' en ''setting'' introduceerde om een trip onder controle te houden.<ref name=":2" /> De auteur [[Tom Wolfe]] beschrijft in zijn boek ''The electric kool-aid acid test'' de Amerikaanse scene waarin lsd werd gebruikt. Lsd was een populaire drug bij de [[Hippiecultuur|hippie]]beweging die in de jaren 60 hoogtij vierde.
 
De invloed van lsd op muziekgroepen zoals [[The Beatles]], [[The Beach Boys]] en [[Pink Floyd]] leidde tot de ontwikkeling van [[psychedelische muziek]]. Referenties naar lsd in de rockmuziek van de jaren 60 zijn wijdverspreid. Zo had [[Grateful Dead]]-gitarist [[Jerry Garcia]] de veelzeggende bijnaam ''Captain Trips''. Op het rockopera-album [[Tommy (rockopera)|''Tommy'']] van [[The Who]] staat het lied ''The Acid Queen'', waarin een vrouw de hoofdpersoon Tommy poogt te genezen met de drug. Een andere groep, [[Country Joe and the Fish|Country Joe & the Fish]], nam op een van hun platen ''The acid commercial'' (''de lsd-reclame)'' op. De muzikale progressie die The Beatles maakten op het album [[Revolver (The Beatles)|''Revolver'']] uit 1966 wordt vaak toegeschreven aan hun ervaringen met lsd;<ref name=":3">{{Citeer web|url=http://www.theguardian.com/science/2020/apr/02/from-aldous-huxley-to-the-beatles-how-lsd-has-inspired-art|titel=From Aldous Huxley to the Beatles: how LSD has inspired art|bezochtdatum=2020-11-27|auteur=Nicola Davis|achternaam=|voornaam=|datum=2020-04-02|werk=the Guardian|uitgever=|taal=en}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.rollingstone.com/feature/beatles-acid-test-how-lsd-opened-the-door-to-revolver-251417/|titel=Beatles' Acid Test: How LSD Opened the Door to 'Revolver'|bezochtdatum=2020-11-28|auteur=Mikal Gilmore, Mikal Gilmore|datum=2016-08-25|werk=Rolling Stone|taal=en-US}}</ref> de tekst van het slotnummer ''[[Tomorrow Never Knows]]'' is ontleed aan Leary's boek ''The psychedelic experience''.<ref name=":4">{{Citeer web|url=https://www.bbc.com/culture/article/20181016-how-lsd-influenced-western-culture|titel=How LSD influenced Western culture|bezochtdatum=2020-11-27|auteur=Holly Williams|achternaam=|voornaam=|datum=2018-10-17|werk=BBC|uitgever=|taal=en}}</ref>
 
In jongerencentra in Nederland was lsd in de periode tot circa 1975 tamelijk populair, daarna raakte lsd nogal op de achtergrond. Enkele keren, met name in de late jaren tachtig en vroege jaren negentig, was er een opleving in het gebruik ervan in de [[House (muziekstijl)|house]]- en [[jazz]]scene: er was [[acid house]] en [[acid jazz]]. Er zou ook een voortzetting zijn in de subculturen van de [[Psychedelic Trance|psychedelische trance]] en de [[goa (muziekstijl)|Goa-trance]] en [[Tekno (muziekstijl)|freetekno]].