Indusbeschaving: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 771:
Er zijn enkele zeldzame vondsten van [[Liniaal|linialen]] gedaan. Op een ivoren schaal uit [[Lothal]] zijn over een lengte van 46 mm 27 maatstreepjes gevonden, waarmee de maatverdeling overeenkomt met 1,77 mm (door verkeerdelijk door 27 te delen, wordt wel 1,704 mm genoemd). Op een bronzen staaf uit Harappa was de afstand 9,34 mm en op een liniaal uit Mohenjo-daro was de afstand 33,5 mm.<ref name="Kenoyer2010" />
 
=== AardrijkskundeTandheelkunde ===
In Mehrgarh zijn bij de overblijfselen van negen mensen van 7500–9000 jaar geleden elf kronen aangetroffen die in de gebitten waren geboord.<ref>{{aut|Alfredo Coppa|Coppa, A.}}; {{aut|Luca Bondioli|Bondioli, L.}}; {{aut|Andrea Cucina|Cucina, A.}}; {{aut|David W. Frayer|Frayer, D.W.}}; {{aut|Catherine Jarrige|Jarrige, C.}}; {{aut|Jean-François Jarrige|Jarrige, J.F.}}; {{aut|Guivron Quivron|Quivron, G.}}; {{aut|Massimo Rossi|Rossi, M.}}; {{aut|Massimo Vidale|Vidale, M.}}; {{aut|Roberto Macchiarelli|Macchiarelli, R.}} (2006): [https://www.researchgate.net/publication/7182014_Palaeontology_Early_Neolithic_tradition_of_dentistry 'Early Neolithic tradition of dentistry'] in ''Nature'', Volume 440, p. 755–756</ref>
Een unieke Harappaanse uitvinding was een instrument om secties van de horizon in [[azimut]] te meten, en een [[getijdendok]]. Bovendien ontwierpen de Harappanen nieuwe technieken inzake [[metallurgie]]. Zij produceerden [[Koper (element)|koper]], [[brons (hoofdbetekenis)|brons]], [[lood (element)|lood]] en [[tin (element)|tin]]. De [[ingenieur]]skunst van de Harappanen was frappant, vooral de bouw van dokken na een zorgvuldige studie van de getijden, golven en stromingen.
<br />Er is ook archeologisch materiaal dat historici doet geloven dat deze beschaving een [[octaal]] [[Talstelsel|getalstelsel]] gebruikte en kennis had van de verhouding van lengte van de [[cirkel (hoofdbetekenis)|cirkelomtrek]] en zijn diameter, dus de benaderende waarde van het [[Pi (wiskunde)|getal π]].
 
=== Geneeskunde ===
In 2001 deden archeologen die de overblijfselen van twee mensen uit [[Merhgarh]] bestudeerden de onthutsende ontdekking dat de volken van de Indusbeschaving, zelfs al van de vroege Harappatijden, kennis hadden van [[geneeskunde]] en [[tandheelkunde]]. Prof. Andrea Cucina, medisch antropoloog van de universiteit van Missouri-Columbia, die het onderzoek leidde, deed deze ontdekking toen hij de tanden van een stel overblijfselen schoonmaakte.<ref>Nature. 2006 Apr 6;440 (7085):755-6 16598247 (P,S,E,B,D)
''Palaeontology: early Neolithic tradition of dentistry''.
A Coppa, L Bondioli, A Cucina, D W Frayer, C Jarrige, J-F Jarrige, G Quivron, M Rossi, M Vidale, R Macchiarelli
Dipartimento BAU, Università La Sapienza, 00185 Rome, Italy.
''Prehistoric evidence for the drilling of human teeth in vivo has so far been limited to isolated cases from less than six millennia ago. Here we describe eleven drilled molar crowns from nine adults discovered in a Neolithic graveyard in Pakistan that dates from 7,500-9,000 years ago. These findings provide evidence for a long tradition of a type of proto-dentistry in an early farming culture''.</ref>
 
== Schrift en taal ==
[[Bestand:Longest Indus script inscription (colour).jpg|thumb|left|De langste teruggevonden tekst bestaat uit 34 tekens. Deze koperen plaat is mogelijk gebruikt om [[kopergravure]]s te maken, waarmee het de oudst bekende [[druktechniek]] zou zijn<ref>{{aut|Vasant Shinde|Shinde, V.}}; {{aut|Rick J. Willis|Willis, R.J.}} (2014): [https://www.ancient-asia-journal.com/articles/10.5334/aa.12317/ 'A New Type of Inscribed Copper Plate from Indus Valley (Harappan) Civilisation'] in ''Ancient Asia'', Volume 5, Art. 1</ref>]]
Het [[Indusschrift]] is nog niet [[Ontcijfering|ontcijferd]], ondanks meer dan honderd pogingen daartoe. Een vroege poging was van [[William Flinders Petrie|Flinders Petrie]] op basis van overeenkomsten met [[Egyptische hiërogliefen]]. [[Walter Fairservis]] dacht in 1983 voldoende overeenkomsten met [[Dravidische talen]] te zien om het Indusschrift te kunnen lezen. In 1987 zag [[James Kinnier Wilson]] overeenkomsten met [[spijkerschrift]] uit Mesopotamië en kwam met een Indo-Sumerische ontcijfering. Vanuit het [[hindoenationalisme]] wordt wel beweerd dat het Indusschrift een vroege vorm van [[Sanskriet]] zou zijn, waarmee het controversiële standpunt ingenomen wordt dat de Indische identiteit terug te voeren is tot de Indusbeschaving. Problematisch is echter dat het niet bekend is welke taal of talen er gesproken werden ten tijde van de Indusbeschaving. Ook ontbreekt een [[Tweetalige tekst|twee- of drietalige tekst]] zoals de [[steen van Rosetta]] waarbij het schrift met een bekend schrift vergeleken kan worden.
 
Regel 790 ⟶ 782:
[[Bryan Kenneth Wells]] kwam in 2015 zelfs tot 676 tekens.<ref>{{aut|Bryan Kenneth Wells|Wells, B.K.}} (2015): ''The Archaeology and Epigraphy of Indus Writing'', Archaeopress</ref> Wells heeft met [[Andreas Fuls]] een database aangelegd met een groot deel van de tekens.<ref>http://www.archaeoastronomie.de/</ref> Het grote aantal tekens maakt het onwaarschijnlijk dat het een [[alfabet]] of [[syllabisch schrift]] betreft. Waarschijnlijk is het een logosyllabisch schrift, een combinatie van een syllabisch en een [[logografisch schrift]], en is de schrijfrichting van rechts naar links. Sommige teksten zijn echter van links naar rechts geschreven en enkele meerregelige teksten zijn afwisselend van richting geschreven, [[boustrofedon]].
 
[[Bestand:The 'Ten Indus Scripts' discovered near the northern gateway of the Dholavira citadel.jpg|thumb|left|De tien schrifttekens van het tekstbord van Dholavira, ontdekt aan de noordpoort]]
De teruggevonden teksten zijn kort, maximaal 34 tekens en gemiddeld 5. Volgens een kleine groep onderzoekers zijn de tekens dan ook geen schrift dat een taal weergeeft, maar zijn het niet-linguïstische symbolen zoals ook gebruikt worden in onder meer de [[heraldiek]].<ref>{{aut|Steve Farmer|Farmer}}; {{aut|Richard Sproat|Sproat}}; {{aut|Michael Witzel|Witzel}} (2004)</ref> Hiervoor zou echter geen vaste volgorde en schrijfrichting nodig zijn, die wel is aangetroffen. Een studie op basis van [[conditionele entropie]] door [[Rajesh P.N. Rao]] heeft aangetoond dat de mate van flexibiliteit in de volgorde van tekens overeenkomt met die van andere talen.<ref>{{aut|Rajesh P.N. Rao|Rao, R.P.N.}}; {{aut|Nisha Yadav|Yadav, N.}}; {{aut|Mayank N. Vahia|Vahia, M.N.}}; {{aut|Hrishikesh Joglekar|Joglekar, H.}}; {{aut|Ronojoy Adhikari|Adhikari, R.}}; {{aut|Iravatham Mahadevan|Mahadevan, I.}} (2009): [https://www.tifr.res.in/~archaeo/papers/Harappan%20Script/Indus%20Script%20Science%20paper.pdf 'Entropic Evidence for Linguistic Structure in the Indus Script'] in ''Science'', Volume 324, Issue 5931, p. 1165</ref> De meerderheid van de onderzoekers gaat er dan ook vanuit dat het wel een taal is, die evenwel gezien de kortheid net als het protospijkerschrift uit Sumer mogelijk een beperkte rol had, zoals het beschrijven van producten en heersers. Het tekstbord van Dholavira – dat ooit aan een muur moet hebben gehangen, maar plat op de grond is gevallen – suggereert echter dat het schrift meer dan alleen een economische functie had. Daarnaast kunnen langere teksten op vergankelijk materiaal verloren zijn gegaan.