Drie Steden (muntslag): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k WPCleaner v2.03 - Opgelost met WP:CW (Code 064: Link gelijk aan linktekst)
Astropiet (overleg | bijdragen)
Laat 15e eeuwse samenwerking muntverbond toegevoegd, 2 afbeeldingen toegevoegd
Regel 1:
[[Bestand:Halve Stichtse Stuiver of 'butken', zilver, geslagen te Deventer in 1488 (Driestedenmuntslag Deventer, Kampen en Zwolle).jpg|miniatuur|250x250px|[[Botje (munt)|Halve Stichtse Stuiver of 'butken']], zilver, geslagen te Deventer in 1488 (Driestedenmuntslag Deventer, Kampen, Groningen en Zwolle tijdens de eerste periode van samenwerking eind 15e eeuw).]]
[[File: karolusdaalder_driesteden_1554.jpg|300px250x250px|thumb|Een zilveren karolusdaalder van de Drie Steden Deventer, Kampen en Zwolle uit 1554, muntplaats Deventer. De voorzijde toont het portret van [[keizer Karel V]]. Op de keerzijde zijn de stadswapens van de Drie Steden afgebeeld.]]
De drie [[IJsselsteden]] [[Deventer]], [[Kampen (stad)|Kampen]] en [[Zwolle]] hebben van 1538 tot 1588 een gemeenschappelijke [[munthuis|muntslag]] uitgeoefend, die bekend geworden is onder de naam '''Driestedenmuntslag''' (<small>MONETA NOVA TRIVM CIVITATVM IMPERIALIVM</small>).
 
NaVan eenhet eerderemuntverbond samenwerking“Drie vanSteden” was voor het eerst sprake in de stedenlate [[15e eeuw]]. Zo sloten Deventer, en Kampen enin 1479 met de stad [[Groningen (stad)|Groningen]], en in de1488 15euitgebreid eeuwmet wasZwolle beëindigd(dat zojuist [[muntrecht]] had gekregen), beslotenconventies om ieder voor zich munten te slaan van gelijke waarde en overeenkomstig uiterlijk. Dat was hard nodig omdat overal in de Lage Landen de [[muntontwaarding]] toesloeg, wat het [[betalingsverkeer]] ernstig bemoeilijkte.<ref>{{Citeer tijdschrift|achternaam=Cost Jordens|voornaam=W.H.|medeauteurs=|taal=Nederlands|url=|titel=Bijdragen tot de geschiedenis der Deventer munt|jaargang=1854|tijdschrift=De Overijsselsche Almanak voor Oudheid en Letteren|datum=1854|pagina's=30}}</ref> In 1534 besloten de drie [[Heerlijkheid Overijssel|Overijsselse]] Rijkssteden Deventer, Kampen en Zwolle opnieuw te komen tot een gezamenlijke muntslag. De samenwerking was een economisch succes maar bleek politiek tot de nodige problemen te leiden.
 
Alle drie de steden waren [[Hanzestad|Hanzesteden]] en [[Vrije rijksstad|vrije keizerlijke Rijkssteden]]. Ook hadden de drie steden ieder voor zich al het keizerlijk [[muntrecht]], Deventer zelfs al vanaf de 10e eeuw. Ondanks verwoede tegenstand van [[landsheer|landsheren]] en door oorlogshandelingen heen hebben deze steden hun gezamenlijke muntslag een halve eeuw lang kunnen volhouden. Op deze manier vormden zij gezamenlijk een blok tegen de [[Habsburgse Nederlanden|Habsburgs-Bourgondische]] centrale regering te [[Brussel (stad)|Brussel]] die probeerde om de IJsselsteden het munten te verbieden. Door middel van protesten, verboden en [[plakkaat|plakkaten]] heeft de [[landvoogd|landvoogdes]] te Brussel zich keer op keer verzet tegen de Driestedenmunt. Telkens wisten de steden hier onderuit te komen door zich te beroepen op hun keizerlijke muntrecht en [[privilege (recht)|privileges]], door eindeloze onderhandelingen, uitstel of een beroep op het niet voldoende geïnformeerd zijn.
[[Bestand:Een goudgulden van de Drie Steden Deventer, Kampen en Zwolle, geslagen te Deventer in 1546.jpg|miniatuur|250x250px|Een [[goudgulden]] van de Drie Steden Deventer, Kampen en Zwolle, geslagen te Deventer in 1546.]]
 
De drie steden richtten zich vanwege economische redenen qua muntrecht eerder op het naburige [[Heilige Roomse Rijk|Duitse Keizerrijk]] dan op het [[Spaanse Rijk|Spaans-Bourgondische Rijk]] waar zij staatkundig deel van uitmaakten. Dit verplichtte de steden echter zich te houden aan de voorschriften van de Rijksdagen van het Duitse Rijk (RMO, de [[Reichsmünzordnung]]), welke men ook daadwerkelijk poogde na te komen omdat de steden graag wilden dat hun munten in het Duitse Rijk werden geaccepteerd.
Er werd zowel [[goud]] als [[zilver]] aangemunt. De munten werden geslagen op naam van Duitse keizers als [[keizer Karel V|Karel V]], [[Keizer Maximiliaan II|Maximiliaan II]] of [[Keizer Rudolf II|Rudolf II]].