Superheterodyne: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Gedetailleerde beschrijving van de opbouw van een superheterodyne ontvanger: Hier lijkt uit een boek overgeschreven. Zinsnede , 'zoals verderop beschreven' verwijderd.
Madyno (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 10:
Dat is te realiseren, maar daarvoor is een groot aantal [[afstemkring]]en nodig, die nauwkeurig op dezelfde frequentie zijn afgestemd. Wil men nu een andere zender ontvangen, dan moeten al die afstemkringen gelijktijdig verstemd worden, wat een mechanisch ingewikkelde en dure oplossing is.
 
In een superheterodyne ontvanger bevindt zich een [[mengtrap]]. Deze wordt gestuurd uit een [[oscillator (elektronica)|oscillator]] waarvan de frequentie verandert met de afstemming. De oscillator wordt bijvoorbeeld afgestemd op 1463 kHz. Deze frequentie wordt gemengd met het signaal dat van de antenne komt, waardoor (onder andere) een verschilfrequentie ontstaat. DeHet signaal van de gewenste zender van 1008 kHz komt op 1463 kHz - 1008 kHz = 455 kHz te staan. Deze frequentie heet de middenfrequentie. Andere zenders, die in de buurt van 1008 kHz zitten en die niet gewenst zijn, worden ook naar een andere frequentie geconverteerd. Daarna wordt het signaal door een aantal nauwkeurig afgestemde afstemkringen geleid, waarbij alleen 455  kHz wordt uitgefilterddoorgelaten. Als er vervolgens afgestemd wordt op een ander station, hoeft alleen de oscillatorfrequentie veranderd te worden, zodat eendie andere zender op 455 kHz uitkomt. OpVoor deze vaste middenfrequentie zijn goede filters te maken, die niet meer verstemd hoeven te worden. Deze filters kunnen veel beter zijn dan een rij filters die afgestemd moeten worden. Bovendien verandert de bandbreedte niet meer met de afstemming.
 
Als de oscillatorfrequentie 1463 kHz is, ontvangt de ontvanger niet alleen 1463 - 455 = 1008 kHz, maar ook 1463 + 455 = 1918 kHz, want 1918 kHz - 1463 = 455 kHz is eveneens de middenfrequentie 455 kHz. Deze frequentie heet de [[spiegelfrequentie]]. Om te verhinderen dat ook deze frequentie wordt ontvangen, moet het antennesignaal niet zonder meer in de mengtrap worden toegelaten. Eerst moeten de frequenties rondom 1008 kHz worden uitgefilterd ([[spiegelonderdrukking]]). Dit hoeft echter lang niet zo nauwkeurig te gebeuren als bij de vroegere rechtuit-ontvangers. Deze voorafstemming of pre-selectie wordt gelijktijdig met de verstemming van de oscillator uitgevoerd.
 
Uit een mengtrap komen nog veel meer ongewenste frequenties dan de spiegelfrequentie. Deze ontstaan door vervorming in de mengtrap. Het antennesignaal ondergaat dusdaarom de volgende bewerkingen:
# Het gewenste signaal wordt ruwweg uitgefilterd. Dit hoeft niet bijzonder nauwkeurig te zijn. Zenders die net naast de gewenste zender zitten, worden ook doorgelaten.
# Het signaal wordt in de mengtrap omgezet naar een midden-frequentie. Daarbij wordt gebruikgemaakt van een oscillator.
# Het signaal van de gewenste zender wordt met vast ingestelde kringen uitgefilterd.
 
Draait men aan de afstemknop, dan wordt de instelling van de eerste twee veranderd.
 
===Verdere uitleg===
In een superheterodyne wordt een goede selectiviteit verkregen door smallebandfilters die zijn afgestemd op een vaste frequentie, de middenfrequentie. Standaard is deze middenfrequentie voor AM-ontvangers 455 kHz en voor FM-ontvangers 10,7 MHz. Elk ontvangen radiosignaal wordt gemengd met een lokaal opgewekt sinusvormig signaal dat precies de middenfrequentie hoger is dan de frequentie van het signaal dat men wenst te ontvangen. Opwekking en menging vond plaats in speciaal voor dit doel ontwikkelde [[Mengbuis|mengbuizen]], combinaties van een [[triode]] met een [[hexode]] of [[heptode]], radiobuizen met respectievelijk vier en vijf roosters. DoorBij 'heterodyne' ontstaat een signaal met de middenfrequentie als verschilfrequentie. Dit signaal wordt verder versterkt en bewerkt. Andere signalen worden weggefilterd.
 
Door het instellen van de frequentie van het oscillatorsignaal kan de luisteraar de radio afstemmen en zo een zender kiezen. Het voordeel van de superheterodyne radio-ontvanger is dat de middenfrequentfilters met de bijbehorende middenfrequentversterker onafhankelijk zijn van de afstemming waardoor de eigenschappen van de ontvanger daar onafhankelijk van worden. Dit is technisch veel eenvoudiger te realiseren dan het afstemmen van vele kringen achter elkaar in een zogenaamde rechtuitontvanger, dat wil zeggen geen superhet.