Joe Biden: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Divers |
Opbouw artikel (volgorde hoofdstukken), missende details toegevoegd om er een meer lopend verhaal van te maken, update presidentsrace |
||
Regel 60:
Biden werd zesmaal herverkozen als senator en was de vierde langstzittende senator toen hij in 2009 ontslag nam om te dienen als Barack Obama's vicepresident nadat zij de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 2008|presidentsverkiezingen van 2008]] hadden gewonnen. Obama en Biden werden herverkozen in 2012. Als vicepresident overzag hij de [[American Recovery and Reinvestment Act of 2009|investeringen in infrastructuur]] om de [[kredietcrisis]] tegen te gaan. Zijn onderhandelingen met de Republikeinen in het [[Amerikaans Congres]] leidde tot de goedkeuring van nieuwe wetgeving, waaronder de 2010 Tax Relief Act, de Budget Control Act of 2011 als reactie op de [[staatsschuldencrisis van de Verenigde Staten van 2011]] en de American Taxpayer Relief Act van 2012. Hij zette zich tevens in voor de goedkeuring van het New Start-verdrag met [[Rusland]] en steunde de [[Libische no-flyzone|militaire interventie in Libië]] en de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit Irak in 2011. Na de [[schietpartij op de Sandy Hook Elementary School op 14 december 2012]] leidde hij een taskforce tegen wapengeweld. In 2017 kende Obama hem de [[Presidential Medal of Freedom]] met onderscheiding toe.
In april 2019 kondigde Biden zijn kandidatuur aan voor de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 2020|presidentsverkiezingen van 2020]]. Nadat hij in juni 2020 voldoende gedelegeerden achter zich kreeg om de Democratische nominatie binnen te te halen, kondigde hij in augustus 2020 aan dat hij [[Kamala Harris]] uit [[Californië]] had gekozen als ''[[running mate]]''. Hij won vervolgens de verkiezingen op 3 november 2020 van de zittende Republikeinse president [[Donald Trump]], die zelf weigerde Bidens overwinning te erkennen.<ref name=":1" /> Bidens zege is zowel binnen de VS als internationaal inmiddels breed erkend.<ref name=":2">{{Citeer web|url=https://time.com/5908777/joe-biden-world-reaction/|titel=How the World is Reacting to Joe Biden's Election Win|bezochtdatum=2020-11-08|werk=Time}}</ref> Hij wordt naar verwachting in januari 2021 geïnaugureerd als 46e president van de Verenigde Staten.
== Vroege leven (1942-
=== Jonge jaren ===
[[Bestand:Joe Biden at Age 10.jpg|miniatuur|Joe Biden op 10-jarige leeftijd.]]
Regel 72 ⟶ 74:
Als kind was Biden een [[Stotteren|stotteraar]], maar dit verbeterde in zijn vroege twintiger jaren. Zelf gaf Biden aan zijn gestotter te hebben kunnen verminderen door poëzie op te zeggen voor de spiegel.
=== Universitaire opleiding en eerste huwelijk ===
Op 27 augustus 1966 huwde Biden [[Neilia Hunter]] (1942-1972), een studente aan de [[Universiteit van Syracuse]], hetgeen aanvankelijk tegen de zin was van de ouders van Hunter vanwege het rooms-katholieke geloof van Biden. De huwelijksplechtigheid vond plaats in een katholieke kerk in [[Skaneateles]], [[New York (staat)|New York]]. Samen kregen zij drie kinderen: Joseph R. 'Beau' Biden III (1969-2015), Robert Hunter Biden (geboren in 1970), en Naomi Christina 'Amy' Biden (1971-1972).[[Bestand:Joe Biden in 1965 Edition of Blue Hen Yearbook.jpg|miniatuur|links|Joe Biden in 1965.]]
In 1968 behaalde Biden een rechtendiploma aan de Universiteit van Syracuse. In de puntenrangschikking was hij 76e op 85 studenten. Hij vervoegde de [[Balie (advocatuur)|balie]] van Delaware in 1969. In zijn studentenperiode werd hij afgekeurd voor de militaire dienstplicht vanwege zijn [[astma]].
Regel 85 ⟶ 84:
In 1969 ging hij als advocaat aan de slag in een advocatenkantoor geleid door een lokaal Democratisch politicus die probeerde de lokale Democratische partij te vernieuwen. Biden registreerde zich in die periode ook als Democraat. Later startte hij met een confrater een eigen advocatenkantoor op, al combineerde hij dit met een inkomen uit het beheren van eigendommen. Later dat jaar werd Biden verkozen als raadslid in het overwegend Republikeinsgezinde [[New Castle County]]. Hij combineerde zijn mandaat met zijn juridische activiteiten tot 1972. Hij was in deze periode een tegenstander van de aanleg van autosnelwegen die de rust in de omgeving van Wilmington zouden verstoren.
=== Senaatsverkiezingen 1972 ===
[[Bestand:Delaware Senate Election Results by County, 1972.svg|miniatuur|150px|Kaart met de resultaten van de Senaatsverkiezingen in Delaware in 1972.]]
In 1972 was Joe Biden de Democratische kandidaat bij de Senaatsverkiezingen in Delaware. Hij was de enige Democraat die de zittende Republikeinse senator [[J. Caleb Boggs]] wilde uitdagen.
In 1972 was Joe Biden de Democratische kandidaat bij de Senaatsverkiezingen in Delaware. Hij won deze verkiezingen en versloeg daarbij de zittende Republikeinse senator [[J. Caleb Boggs]], waardoor Biden senator voor Delaware werd. Hij was de enige Democraat die senator Boggs wilde uitdagen. Bidens campagne had weinig financiële middelen en werd dan ook weinig kansen toegezegd. De campagne werd ondersteund door familieleden van Biden, die inzetten op persoonlijke gesprekken met kiezers en het ronddelen van folders. Deze campagnetechnieken waren mogelijk in Delaware gezien de kleine omvang van deze staat. Biden werd onder meer gesteund door de [[American Federation of Labor and Congress of Industrial Organizations]]. Zijn standpunten waren onder meer de terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit [[Vietnam]], alsook het milieu, burgerrechten, eerlijke fiscaliteit en gezondheidszorg. Enkele maanden voor de verkiezingen liep Biden in de peilingen bijna dertig procentpunten achter op Boggs, maar zijn energie, zijn jonge leeftijd en jong gezin en zijn vermogen om in te spelen op de emotie van kiezers werkten uit in zijn voordeel. Biden werd op 7 november 1972 verkozen tot senator met 50,5 procent van de stemmen.▼
▲
Enkele weken na zijn verkiezing tot senator maar nog voor zijn eedaflegging kwam Bidens vrouw Neilia en hun éénjarig dochtertje Amy om het leven bij een auto-ongeluk in [[Hockessin]], Delaware. Zijn zoons Beau en Hunter waren eveneens bij het ongeval betrokken maar overleefden met respectievelijk een gebroken been en een kleine schedelbreuk en zouden volledig herstellen. Biden overwoog om zijn Senaatszetel op te geven om voor zijn zoons te kunnen zorgen, maar de Democratische meerderheidsleider in de Senaat [[Mike Mansfield]] kon hem overhalen om dat niet te doen.▼
Enkele maanden voor de verkiezingen liep Biden in de peilingen bijna dertig procentpunten achter op Boggs, maar zijn energie, zijn jonge leeftijd en jong gezin en zijn vermogen om in te spelen op de emotie van kiezers werkten uit in zijn voordeel. Biden werd op 7 november 1972 verkozen tot senator met 50,5 procent van de stemmen.
▲== Senator (1973-2009) ==
===
▲Enkele weken na zijn verkiezing tot senator maar nog voor zijn eedaflegging kwam Bidens vrouw Neilia en hun éénjarig dochtertje Amy om het leven bij een auto-ongeluk in [[Hockessin]], Delaware. Zijn zoons Beau en Hunter waren eveneens bij het ongeval betrokken maar overleefden met respectievelijk een gebroken been en een kleine schedelbreuk en zouden volledig herstellen. Biden overwoog om zijn Senaatszetel op te geven om voor zijn zoons te kunnen zorgen, maar de Democratische meerderheidsleider in de Senaat [[Mike Mansfield]] kon hem overhalen om dat niet te doen.[[Bestand:Joe and Jilly Biden early photo.jpg|miniatuur|Joe en Jill Biden kort nadat zij elkaar leerden kennen in 1975. Zij huwden in 1977.|links]]
Biden werd ingezworen als senator op 5 januari 1973 door secretaris van de Senaat [[Francis R. Valeo]] in een ziekenhuis in Wilmington en niet in het [[Capitool (Washington)|Capitool]] in [[Washington D.C.]] vanwege de hospitalisatie van zijn zonen. De ceremonie werd bijgewoond door Beau, Hunter en andere familieleden. Biden was op dat moment 30 jaar oud en was daarmee de zesde jongste senator uit de geschiedenis van de Verenigde Staten. Om zijn zonen iedere dag te kunnen zien, reisde senator Biden dagelijks per trein tussen Delaware en Washington D.C., 90 minuten enkele reis. Hij zou deze gewoonte om dagelijks per trein te reizen aanhouden gedurende zijn volledige 36-jarige carrière in de Senaat.<ref name=":0">{{Citeer web|url = http://www.nytimes.com/2015/05/31/us/politics/joseph-r-biden-iii-vice-presidents-son-beau-dies-at-46.html|titel = Beau Biden, Vice President Joe Biden’s Son, Dies at 46|bezochtdatum = |auteur = Michael D. Shear|datum = 30 mei 2015|uitgever = The New York Times|taal = en}}</ref> Dit leverde hem ook de bijnaam 'Amtrak Joe' op, een verwijzing naar spoorwegmaatschappij [[Amtrak]]. In 2011 werd het treinstation van Wilmington omgedoopt tot het [[Wilmington_(Delaware)#Elders_geboren|Joseph R. Biden Jr. Railroad Station]].<ref>{{Citeer web|url = https://web.archive.org/web/20110319050955/http://blogs.abcnews.com/politicalpunch/2011/03/amtrak-joe-biden-gets-his-own-train-station.html|titel = “Amtrak Joe” Biden Gets His Own Train Station|bezochtdatum = 13 januari 2017|auteur = |datum = 16 maart 2011|uitgever = ABC News|taal = en}}</ref><ref>{{Citeer web|url = http://www.huffingtonpost.com/entry/joe-biden-delaware-train_us_58750a3ce4b043ad97e5d285|titel = Joe Biden Leaves Washington, D.C., Exactly How You’d Expect: On An Amtrak Train|bezochtdatum = 13 januari 2017|auteur = |datum = 10 januari 2017|uitgever = The Huffington Post|taal = en}}</ref>
Regel 106:
=== Presidentiële campagne van 1988 en verder als senator ===
[[Bestand:Joe Biden and Jimmy Carter.jpg|thumb|220px|Senator Joe Biden en president [[Jimmy Carter]] in het [[Oval Office]] in 1977.]]Hij was kandidaat voor de Democratische nominatie bij de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1988]]. Tijdens deze campagne kwam hij in opspraak toen bleek dat hij delen van een toespraak van de Britse [[Labour Party (Verenigd Koninkrijk)|Labour Party]]-leider [[Neil Kinnock]] [[plagiaat|geplagieerd]] had. Biden trok zich vervolgens terug uit de race, die werd gewonnen door [[Michael Dukakis]]. Die verloor op zijn beurt de verkiezingen van de Republikeinse kandidaat [[George H.W. Bush]].[[Bestand:Joe Biden and Kofi Annan.jpg|thumb|left|220px|[[Secretaris-generaal van de Verenigde Naties|Secretaris-generaal van de VN]] [[Kofi Annan]] en senator Joe Biden in het [[Capitool (Washington)|Capitool]] op 11 maart 1998.]]▼
▲Hij was kandidaat voor de Democratische nominatie bij de [[Amerikaanse presidentsverkiezingen 1988]]. Tijdens deze campagne kwam hij in opspraak toen bleek dat hij delen van een toespraak van de Britse [[Labour Party (Verenigd Koninkrijk)|Labour Party]]-leider [[Neil Kinnock]] [[plagiaat|geplagieerd]] had. Biden trok zich vervolgens terug uit de race, die werd gewonnen door [[Michael Dukakis]].
Biden was in de senaat bekend om zijn kritiek op het [[Irakoorlog|Irak-beleid]] van de regering-[[George W. Bush|Bush]]. Biden werd gewaardeerd om zijn vele wetsvoorstellen en praktische alternatieven. Zijn voorstel om Irak in drie [[autonomie|autonome]] [[regio]]'s op te delen, een [[Koerden|Koerdisch]], een [[soennisme|soennitisch]] en een [[sjiisme|sjiitisch]] deel, kreeg ook in [[Republikeinse Partij (Verenigde Staten)|Republikeinse]] kringen bijval. In het conflict tussen [[Israël]] en de [[Palestijnen]] en in het kader van het diplomatiek conflict met [[Iran]] verklaarde Biden dat hij "overtuigd [[Zionisme|Zionist]]" is. In een interview in 2007 zei hij: "Ik ben een zionist. Je hoeft geen Jood te zijn om zionist te zijn".<ref>{{Citeer web|url=https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3586542,00.html|titel=Biden in 2007 interview: I am a Zionist|bezochtdatum=2020-11-08|datum=2008-08-23|werk=Ynetnews|taal=en}}</ref> Biden beschouwt Israël als de belangrijkste VS-bondgenoot in het Midden-Oosten en is een fervent voorstander van de enorme financieel-militaire steun die Washington jaarlijks aan de Joodse staat overmaakt.{{Bron?}} Biden stelt dat een militair sterk Israël van groot belang is voor de ambities van de VS in die regio. Na de [[Aanslagen op 11 september 2001|aanslagen van 11 september 2001]] zei Biden: "Veel Amerikanen kunnen nu proeven hoe het voor Israëlische ouders moet voelen wanneer zij hun kind naar school sturen of op de bus zetten".▼
▲In 2002 won Biden met 58% van de stemmen een zesde senaatstermijn. Binnen de [[Senaat (Verenigde Staten)|senaat]] was Biden voorzitter van de [[commissie]] voor buitenlandse zaken en lid (en tevens oud-voorzitter) van de commissie voor [[rechterlijke macht|justitie]].
▲Biden was in de senaat bekend om zijn kritiek op het [[Irakoorlog|Irak-beleid]] van de regering-[[George W. Bush|Bush]]. Biden werd gewaardeerd om zijn vele wetsvoorstellen en praktische alternatieven. Zijn voorstel om Irak in drie [[autonomie|autonome]] [[regio]]'s op te delen, een [[Koerden|Koerdisch]], een [[soennisme|soennitisch]] en een [[sjiisme|sjiitisch]] deel, kreeg ook in [[Republikeinse Partij (Verenigde Staten)|Republikeinse]] kringen bijval. In het conflict tussen [[Israël]] en de [[Palestijnen]] en in het kader van het diplomatiek conflict met [[Iran]] verklaarde Biden dat hij "overtuigd [[Zionisme|Zionist]]" is. In een interview in 2007 zei hij: "Ik ben een zionist. Je hoeft geen Jood te zijn om zionist te zijn". Biden beschouwt Israël als de belangrijkste VS-bondgenoot in het Midden-Oosten en is een fervent voorstander van de enorme financieel-militaire steun die Washington jaarlijks aan de Joodse staat overmaakt. Biden stelt dat een militair sterk Israël van groot belang is voor de ambities van de VS in die regio. Na de [[Aanslagen op 11 september 2001|aanslagen van 11 september 2001]] zei Biden: "Veel Amerikanen kunnen nu proeven hoe het voor Israëlische ouders moet voelen wanneer zij hun kind naar school sturen of op de bus zetten".
== Vicepresident (2009-2017) ==
[[Bestand:President Barack Obama and Vice President Joe Biden (cropped`).jpg|thumb
Op 23 augustus 2008 maakte presidentskandidaat [[Barack Obama]] bekend dat hij Biden had gekozen als [[running mate]]. Biden bracht veel ervaring op het gebied van buitenlands beleid mee, iets wat Obama zou missen. Bij de presidentsverkiezingen op 4 november 2008 werd Biden tot vicepresident gekozen. Hoewel de VS met [[John F. Kennedy]] al een [[Rooms-katholieke Kerk|katholieke]] president hadden gehad, was Biden de eerste katholieke vice-president in de Amerikaanse geschiedenis.<ref name=":0" />
Regel 144 ⟶ 136:
In april 2020 werd Biden tijdens de campagne door een vroegere medewerkster, Tara Reade, ervan beschuldigd dat hij haar in 1993 onbehoorlijk zou hebben betast.<ref>[https://www.trouw.nl/nieuws/beschuldigingen-van-aanranding-tegen-joe-biden-brengen-democraten-in-verlegenheid~bc0869a0/ ''Beschuldigingen van aanranding tegen Joe Biden brengen Democraten in verlegenheid''], Trouw, 30 april 2020</ref> Biden ontkende de beschuldiging met klem. Hij gaf aan dat "wie Reade geloofde niet op hem zou moeten stemmen".<ref>[https://www.npr.org/2020/05/15/856708004/biden-says-voters-who-believe-tara-reade-probably-shouldn-t-vote-for-me?t=1590286948419 Biden says voters who believe Tara Reade probably should not vote for me], NPR, 15 mei 2020.</ref> De Democraten en de nieuwsmedia kregen het verwijt een dubbele standaard aan te houden in de manier waarop ze de beschuldigingen van aanranding tegen Biden en rechter [[Brett Kavanaugh|Kavanaugh]] hebben aangepakt.<ref>{{en}}[https://thehill.com/homenews/campaign/495757-democrats-accused-of-double-standard-on-biden-kavanaugh ''Democrats accused of double standard on Biden, Kavanaugh''], The Hill, 2 mei 2020</ref>
Tijdens een optreden in het radioprogramma ''The Breakfast Club'' raakte Biden in mei 2020 een gevoelige snaar vanwege de suggestie dat zwarte kiezers op grond van hun etnische achtergrond vanzelfsprekend op Democraten stemmen. Letterlijk zei hij: ‘Als jij het moeilijk vindt om uit te zoeken of je voor mij of voor Trump bent, dan ben je niet zwart’. Later verontschuldigde Biden zich voor zijn
Op 11 augustus maakte Biden bekend dat de Californische senator [[Kamala Harris]] zijn 'running mate' wordt bij de presidentsverkiezingen in 2020.<ref>[https://www.cnn.com/politics/live-news/2020-election-biden-vp-pick/index.html Kamala Harris is Joe Bidens running mate], www.cnn.com</ref> Aan het slot van de conventie van de Democratische Partij in Wilmington, waaraan in verband met de [[coronacrisis]] vooral digitaal kon worden deelgenomen, aanvaardde Biden later die maand de nominatie voor het presidentschap van zijn partij met een speech die gekenmerkt werd door 'hoop' en 'licht' na de 'duistere' periode voor de Verenigde Staten onder Trump.<ref>[https://www.volkskrant.nl/a-be3f55557 Biden belooft in ‘beste speech van zijn leven’ het einde van Trumps duistere beleid], de Volkskrant, 21 augustus 2020.</ref>▼
Op 29 september 2020 vond in [[Cleveland (Ohio)|Cleveland]], [[Ohio (staat)|Ohio]]
De verkiezingen vonden op 3 november plaats, maar de uitslagen lieten in veel staten dagenlang op zich wachten, mede omdat veel kiezers vanwege de coronacrisis gebruik maakten van de mogelijkheid voortijdig of per brief te stemmen en het verwerken en tellen van die stemmen vaak pas na verkiezingsdag van start ging. Omdat de Democratische Partij haar achterban had aangemoedigd op die wijze hun stem uit te brengen te doen terwijl Trump zijn aanhang juist opriep níet per post maar op de dag zelf te stemmen, stond Trump in een aantal staten bij het doorgeven van de eerste tussenstanden nog voor. Zodra alle stemmen geteld waren, bleek Biden hem daar alsnog voorbijgestreefd te zijn. Trump greep de gang van zaken aan om van [[verkiezingsfraude]] te spreken.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nbcnews.com/politics/2020-election/trump-says-election-far-over-he-vows-fight-results-n1246934|titel=Trump says election 'far from over' as he vows to fight results|bezochtdatum=2020-11-08|werk=NBC News|taal=en}}</ref> Nadat nieuwsmedia Biden op 7 november, vier dagen na de stembusgang, als winnaar aanwezen,<ref name=":1" /> werd zijn overwinning in rap tempo internationaal erkend.<ref name=":2" />
▲Aan het slot van de conventie van de Democratische Partij in Wilmington, waaraan in verband met de [[coronacrisis]] vooral digitaal kon worden deelgenomen, aanvaardde Biden de nominatie voor het presidentschap van zijn partij met een speech die gekenmerkt werd door 'hoop' en 'licht' na de 'duistere' periode voor de Verenigde Staten onder Trump.<ref>[https://www.volkskrant.nl/a-be3f55557 Biden belooft in ‘beste speech van zijn leven’ het einde van Trumps duistere beleid], de Volkskrant, 21 augustus 2020.</ref>
Biden wordt in januari 2021 als president geïnaugureerd.
▲Op 29 september 2020 vond in [[Cleveland (Ohio)|Cleveland]], [[Ohio (staat)|Ohio]], het eerste presidentiële debat tussen president Donald Trump en Joe Biden plaats. Het debat had een chaotisch verloop. Biden werd talloze malen door Trump onderbroken. Biden noemde Trump een clown en de slechtste president die de Verenigde Staten ooit had gehad. Het debat wordt gezien als een dieptepunt in de geschiedenis van de Amerikaanse democratie. Toch wist Biden zich staande te houden en toonde hij niet het door de Trump-campagne opgevoerde beeld dat hij seniel zou zijn.<ref>[https://www.trouw.nl/buitenland/de-verwoede-interrupties-van-trump-brengen-biden-tijdens-het-eerste-debat-niet-van-zijn-stuk~b5e3d377/ De verwoede interrupties brengen Biden tijdens het eerste debat niet van zijn stuk], Trouw, 30 september 2020.</ref>
== Overzicht deelname politieke verkiezingen ==
| |||