|
==Eenheid als maat==
{{main|Grootheid}}
Behalve de direct waarneembare eenheden herkenbaar in [[fenomeen|fenomenen]], zijn er ook abstracte eenheden om te kunnen [[meten]]. Deze eenheden zijn ontstaan uit de behoefte tot ordening. Zo kent men de eenheid [[Maat (muziek)|maat]] in de muziek, in de informatica het [[bit (eenheid)|bit]] en in de wiskunde de [[Maat (wiskunde)|maat]], en zijn er veel [[natuurkundige eenheid|natuurkundige eenheden]] (zie ook [[SI-stelsel]]). Bij geldbedragen is de eenheid de betreffende [[valuta]].
Bij geldbedragen is de eenheid de [[valuta]]. Veel gebruikte grootheden met een andere [[Dimensie van een grootheid|dimensie]] dan "bedrag" met voorbeelden van bijbehorende eenheden zijn bedrag per tijdseenheid (euro/uur, euro/dag, euro/maand of euro/jaar), bedrag per massa-eenheid (euro/kg), bedrag per volume-eenheid (euro/liter), bedrag per lengte-eenheid (euro/km), bedrag per oppervlakte-eenheid (euro/m²) en bedrag per oppervlakte-eenheid per tijdseenheid (euro/m²/jaar). [[Rente]]bedrag per kapitaalbedrag per tijdseenheid wordt vaak uitgedrukt als rentepercentage per tijdseenheid (vaak in %/jr of %/mnd).
Een grootheid <math>Y</math> wordt in al deze gevallen uitgedrukt als het product van een numerieke waarde <math>\{Y\}</math> van de grootheid en een eenheid <math>[Y]</math>:
:<math>Y=\{Y\}[Y]</math>
Er geldt dus:
:<math>\{Y\}=Y/[Y]</math>
Om in een kolom van een tabel of langs een as van een grafiek niet steeds de eenheid te moeten vermelden kan als omschrijving bijvoorbeeld worden gebruikt "lengte in meters" of "opbrengst in miljoenen euro's", of in een compacte notatie met deelteken: "lengte/meter" of "opbrengst / (€1 mln)".
Bij een samenhangend stelsel van eenheden kunnen sommige beschouwd worden als basiseenheden en andere als afgeleide eenheden. Een afgeleide eenheid wordt ''coherent'' genoemd als deze een product is van machten van de basiseenheden met 1 als numerieke factor. Samen met de basiseenheden vormen de coherente eenheden een zogenaamd ''coherent eenhedenstelsel''.
Er zijn [[SI-vermenigvuldigingsfactoren]], die soms ook wel bij andere eenheden worden gebruikt. In een uitdrukking als "12 km" is km geen coherente eenheid, maar als het gelezen wordt als "(12 k) m" met de numerieke waarde "12 k", dus 12.000, kan de uitdrukking wel gezien worden als gebruikmakend van een coherente eenheid.
Soms is de dimensie van een grootheid niet zonder meer duidelijk uit de omschrijving, en/of wordt de eenheid niet volledig vermeld. Het "[[bruto binnenlands product]]" (bbp) van een land van een met name genoemd jaar is een bedrag, en uiteraard tevens het bedrag per jaar; als geen jaar genoemd wordt is het het bedrag per jaar. Bij een loon of een huurprijs kan het voor niet-ingewijden (mensen die de conventies niet kennen en ook niet de orde van grootte) lastig zijn bij vermelding van een bedrag te interpreteren of dit per week, per maand of per jaar is.
==Theoretisch kleinste eenheid==
| 