1 (getal): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
iets Labels: Vervangen Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker |
herstel // Versie 57279298 van 94.168.112.102 (overleg) ongedaan gemaakt. Label: Ongedaan maken |
||
Regel 1:
{{Zie artikel|Zie [[Lijst van eersten]] voor zaken, mensen en verschijnselen die de eersten in hun soort zijn of waren.}}
{{Infobox getal
| getal = 1
| kardinaal = 1 <br /> een
| ordinaal = 1e <br /> eerste
| priemfactor = ''geen''
| deler = 1
| binair = 1
| octaal = 1
| twaalftallig = 1
| hexadecimaal = 1
| Romeins = I
| Arabisch = ١
| Armeens = Ա
| Chinees = 一 <br /> 壹 (formeel schrift)
| Grieks = α'
| Hebreeuws = א
| Indiaas = १
| Japans = 一 <br /> 壹 (formeel schrift)
| Tamil = ௧
| Thais = ๑
}}
Het [[getal (wiskunde)|getal]] '''een''', weergegeven door het enkele [[cijfer]] 1, is het [[natuurlijk getal|natuurlijke getal]] dat [[0 (getal)|nul]] opvolgt en aan [[2 (getal)|twee]] voorafgaat. Het representeert een enkele entiteit in de eenheid van [[tellen]] en [[meten]].
== In de wiskunde ==
* Het [[Romeins cijfer|Romeinse cijfer]] voor een is [[I (letter)|I]].
* Voor elk getal ''x'':
** ''x''·1 = 1·''x'' = ''x'' (1 is het [[neutraal element]] voor de [[vermenigvuldigen|vermenigvuldiging]]);
** ''x''/1 = ''x'' (zie [[delen]]);
** ''x''<sup>1</sup> = ''x'', 1<sup>''x''</sup> = 1 en, als ''x'' ≠ 0, ''x''<sup>−1</sup> = 1/''x'' (zie [[machtsverheffen]]).
* Het getal 1 is slechts deelbaar door 1 en dus door zichzelf, maar is toch (bij afspraak) géén [[priemgetal]]. Als een willekeurig positief geheel getal, bijvoorbeeld 70, op eenduidige manier wordt ontbonden in [[priemfactor]]en: 70 = 2 × 5 × 7, mag het getal 1 dus '''niet''' worden vermeld; immers, anders zou bijvoorbeeld 70 = 1 × 1 × 1 × 2 × 5 × 7 ook een correcte ontbinding in priemfactoren geweest zijn, en was de ontbinding in priemfactoren niet ''eenduidig''.
* Het getal 1 is een [[automorf getal]]
* Het is ook een [[harmonisch getal]].
* 1 is het eerste getal van een heel aantal [[rij (wiskunde)|getallenrijen]], zoals de [[rij van Fibonacci]], de [[rij van Lucas]], de [[rij van Padovan]], de [[gelukkig getal|gelukkige getallen]], de [[Catalan-getal]]len en alle rijen van [[veelhoeksgetal]]len en [[piramidegetal]]len.
== In de natuurwetenschappen ==
* Het [[atoomnummer]] van [[Waterstof (element)|waterstof]].
* Verplaatsing in één dimensie geschiedt langs een rechte [[lijn (meetkunde)|lijn]].
* Een [[tandwiel]] met [[modulus (tandwielen)|module]] 1 heeft een steekcirkeldiameter die gelijk is aan het aantal tanden.
* In de [[Kleurcodering voor elektronica|kleurcode]] voor [[elektronische component]]en wordt 1 aangeduid met [[bruin]].
* In de [[Kleurcodering (bibliotheek)|kleurcodering in de bibliotheek]] wordt de 1 door de letter B op een zwart vlak gerepresenteerd.
* 1 is in de [[Digitaal|digitale techniek]] de representatie van het tegenovergestelde van 0. 1 en 0 vormen daarin de enige twee mogelijkheden waarin een signaal zich kan bevinden.
== In een mensenleven ==
* Een mens zonder partner heet een [[alleenstaande]], [[alleengaande]], ''single'', [[weduwschap|weduwe of weduwnaar]].
* Een [[geluid]]sweergave via een enkel kanaal heet [[Mono (geluid)|mono]].
* Een vervoermiddel op één [[Rail (spoorwegen)|rail]] heet [[monorail]].
* [[Acrobaat|Acrobaten]] berijden [[fiets]]en met één wiel, een [[eenwieler]].
* Eén uur in de middag wordt vaak als 13.00 uur geschreven.
* Een is de laagste worp bij spellen met één [[dobbelsteen]]
* Het cijfer 1 is in Nederland het laagste dat op school kan worden gegeven en in Duitsland het hoogste.
== Overig ==
* [[Een (plaats)|Een]] is een dorp in de [[Nederland]]se provincie [[Drenthe]], behorend tot de [[gemeente Noordenveld]].
* [[Nummer Eén]] is een buurtschap in [[Zeeuws-Vlaanderen]], behorend tot de [[Sluis (gemeente)|gemeente Sluis]].
* [[Eén (televisiezender)|Eén]] is de naam van de [[Vlaanderen|Vlaamse]] televisiefamiliezender van de [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|VRT]], de vroegere TV1.
== Evolutie van de vorm ==
[[Bestand:Evolution1glyph.svg]]
== Zie ook ==
* [[Hoofdtelwoord#Een of één|Een of één]]
* Het jaar [[1 v.Chr.]], het jaar [[1|A.D. 1]], [[1601]], [[1701]], [[1801]], [[1901]] of [[2001]]
*[[0,999...]]
{{Navigatie hoofdtelwoorden}}
{{Wikt|één}}
{{Commonscat|1 (number)}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-1 (getal)-article.ogg|22530130}}
{{DEFAULTSORT:#E00 1}}
[[Categorie:Een|1 (getal)]]
| |||