Gebruiker:Joostik/Kladblok: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 2:
 
=-=
 
=Gorodetscultuur=
== Koptekst ==
 
De '''Gorodetscultuur''' (Russisch: Городецкая культура, ''Gorodetskaja koeltoera'') is een [[archeologische cultuur]] van de [[IJzertijd|ijzertijd]] ([[7e eeuw v.Chr.]] - [[2e eeuw|2e eeuw AD]] in de [[oblast]]en [[Oblast Nizjni Novgorod|Nizjni Novgorod]], [[Oblast Penza|Penza]], [[Oblast Rjazan|Rjazan]], [[Oblast Samara|Samara]], [[Oblast Saratov|Saratov]], [[Oblast Tambov|Tambov]] en [[Oblast Lipetsk|Lipetsk]], en de deelrepublieken [[Mari El]], [[Mordovië]] en [[Tsjoevasjië]]. Door sommigen is een identificatie met de [[Thyssagetae]] van [[Herodotus]] voorgesteld.
 
De cultuur is vernoemd naar de in 1898 uitgegraven versterkte nederzetting ofwel ''Gorodets'' nabij [[Spassk Rjazan]] aan de [[Oka (EuropaEuropees Rusland)|Oka]].
 
== Geschiedenis ==
De Gorodetscultuur ontwikkelde zich op basis van de [[textielkeramiekcultuur]] en de [[Bondarichacultuur]] van de [[bossteppe]]. Ten noorden ervan (voorbij de rivier de [[Oka (Europees Rusland)|Oka]]) waren er monumenten van de verwante [[Djakovocultuur]], waarvan de oorsprong ook wordt geassocieerd met de textielkeramiekcultuur, echter zonder invloed van de Bondarichacultuur.
 
Er is reden om aan te nemen dat de oudste monumenten van de Gorodetscultuur zich in het stroomgebied van de Don bevonden, waar meer dan honderd onversterkte Gorodets-nederzettingen en slechts 14 versterkte bekend zijn. De versterkte nederzettingen verschijnen iets later en worden door sommige onderzoekers verbonden met een periode van "militarisering", die op het grondgebied van de boszone in de vroege [[IJzertijd|ijzertijd]] begon. De bouw van versterkte nederzettingen wordt verklaard door het feit dat het nodig was om kuddes vee te beschermen tegen naburige volkeren. Naast het vee was er geen andere rijkdom. Er zijn praktisch geen waardevolle artefacten gevonden in de nederzettingen. Op de vroege Gorodets-sites zijn maar heel weinig vondsten van metalen producten, en botgereedschap heeft de overhand.
 
In de 6e-5e eeuw v.Chr. werden de Gorodetsstammen door de [[Scythen]] uit het grootste deel van de Don-regio verdreven. Sommigen van hen verhuisden naar de Oka, de andere naar de [[Wolga]]-regio van de [[oblast Saratov]], vanwaar ze vervolgens door de [[Sarmaten]] werden verdreven.
 
De late fase van de Gorodetscultuur wordt vaak geassocieerd met de vorming van de voege [[Mordwienen]]. Er is echter op oude Mordwiense begraafplaatsen geen Gorodets-aardewerk met textieldecoratie gevonden, en er is onder de Gorodets-sites geen enkele begraafplaats bekend. De Gorodets-stammen bezaten duidelijk andere vormen van lijkbezorging, en het begrafenisritueel was bljkbaar geleend van een ander volk, wiens vertegenwoordigers aan het begin van onze jaartelling op het grondgebied van de Gorodets-stammen verschenen. Sommigen geloven dat dit [[Kama (rivier)|Kama]]-stammen van de [[Pjanoborcultuur]] waren, anderen kennen deze rol toe aan de Sarmaten, weer anderen geloven dat er een migratie was van de stammen van de [[Sargatcultuur]].
 
== KoptekstCultuur ==
De cultuur wordt vertegenwoordigd door kleine versterkte nederzettingen, minder vaak door onversterkte dorpen en cultplaatsen. Begraafplaatsen zijn niet bekend. De woningen zijn vaak geheel of gedeeltelijk in de grond verdiept. Het aardewerk heeft textielindrukken op een ruw oppervlak, later gepolijst. Ze kenden de ijzermetallurgie, maar hadden nog steeds heel weinig metalen gereedschappen. In het dagelijks leven werden vooral benen gereedschappen gebruikt, zoals pijlpunten en harpoenen.
 
De bevolking hield zich bezig met jagen, vissen, bijenteelt, veeteelt en haklandbouw. Ze onderhield banden met de Scythen, de stammen van de Djakovocultuur en met de Kama-regio.
 
{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=ru|titel=Городецкая культура|oldid=109336502|datum=}}
 
 
=-=
Regel 163 ⟶ 187:
 
{{aut|Dittrich, Zdenek Radslav}}, ''Het verleden van Oosteuropa'', [[Palladium Reeks]], Zeist, 1963
 
=Gorodetscultuur=
== Koptekst ==
 
De '''Gorodetscultuur''' is een [[archeologische cultuur]] van de ijzertijd ([[7e eeuw v.Chr.]] - [[2e eeuw|2e eeuw AD]] in de [[oblast]]en [[Oblast Nizjni Novgorod|Nizjni Novgorod]], [[Oblast Penza|Penza]], [[Oblast Rjazan|Rjazan]], [[Oblast Samara|Samara]], [[Oblast Saratov|Saratov]], [[Oblast Tambov|Tambov]] en [[Oblast Lipetsk|Lipetsk]], en de deelrepublieken [[Mari El]], [[Mordovië]] en [[Tsjoevasjië]]. Door sommigen is een identificatie met de [[Thyssagetae]] van [[Herodotus]] voorgesteld.
 
De cultuur is vernoemd naar de in 1898 uitgegraven versterkte nederzetting ofwel ''Gorodets'' nabij [[Spassk Rjazan]] aan de [[Oka (Europa)|Oka]].
 
 
 
Другое название — культура городищ «рогожной керамики».
 
== Geschiedenis==
 
 
 
 
Городецкая культура на основе культуры текстильной керамики и бондарихинской культуры на территории лесостепной зоны. Севернее неё (за р. Окой) располагались памятники родственной дьяковской культуры, происхождение которых также связано с культурой текстильной керамики, но бондарихинские племена в ее формировании участия, видимо, не принимали. Есть основание полагать, что древнейшие памятники городецкой культуры располагались в бассейне р. Дон, где известно более сотни неукреплённых городецких селищ и только 14 городищ. Городища (укрепленные поселения) появляются несколько позже и их появление, некоторые исследователи, связывают с периодом «военной демократии», который наступает на территории лесной зоны в раннем железном веке. Строительство городищ объясняется тем, что возникает необходимость в защите стад домашнего скота, на который зарились завистливые соседи. Другим каким-то богатством они не располагали. На городищах практически не находят кладов, на ранних городецких памятниках находок металлических изделий очень мало, преобладают орудия из кости.
 
== Koptekst ==
В VI—V вв. до н. э. городецкие племена были вытеснены скифами с большей части территории Подонья. Часть их перешла на Оку, другая — на территорию Саратовского Поволжья, откуда их впоследствии вытеснили сарматы. Финал носителей городецких древностей связан с формированием древнемордовских племен, в котором они несомненно приняли участие, поскольку древнейшие мордовские памятники появляются на городецкой территории. Но вопреки существующим точкам зрения, вряд ли их роль в этом процессе была главной, поскольку в древнемордовских могильниках до сих пор не найдено ни одного городецкого сосуда с текстильным орнаментом, а среди городецких памятников неизвестно ни одного могильника. Обряд погребения в землю городецкие племена не практиковали и он явно был заимствован у другого народа, представители которого появились в начале нашей эры на территории проживания городецких племен. Одни считают, что это были прикамские племена (пьяноборская культура), другие отводят эту роль сарматам, третьи полагают, что имело место миграция племен саргатской культуры
 
== Культура ==
 
Культура представлена небольшими укрепленными городищами, реже — открытыми селами, жертвенниками, могильники не известны. На поселениях открыты землянки, полуземлянки, наземные жилища. Керамика со следами рогожи и ткани, гладкая грубая, в позднейшее время — лощеная. Они знали металлургию железа, но металлических орудий у них было еще очень мало. Гораздо шире использовались в обиходе изделия из кости, в том числе наконечники стрел и гарпунов.
== Хозяйство ==
 
Население занималось охотой, рыболовством, бортничеством, скотоводством, подсобным мотыжным земледелием; поддерживало связи со скифами, племенами дьяковской культуры, с Прикамьем.
== Этническая атрибуция ==
 
По мнению большинства исследователей, населением городецкой культуры были в основном волжские финны (предки мордвы[11] и марийцев). Однако данное предположение основано только на частичном совпадении территории распространения древнемордовских могильников и городецких памятников. Данная точка зрения утвердилась в 1930-х годах, когда в советской археологии господствовала теория автохтонного происхождения подавляющего большинства народов, заселявших в древности территорию современной России. Автохтонное происхождение мордвы было обосновано А. П. Смирновым, который отнес к городецкой культуре и мордовские могильники III-V веков Но впоследствии В. И. Ледяйкин доказал, что мордовские могильники не имеют отношения к городецкой культуре, и ограничил ее верхнюю дату II в. н. э. [12].
 
=Роменско-борщевская культура=