Versie van 8 jul 2020 13:08 bewerken Wimpus (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 29.335 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting ← Oudere bewerking		Versie van 27 aug 2020 10:34 bewerken ongedaan maken BoH (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 47.421 bewerkingen Geen bewerkingssamenvatting Nieuwere bewerking →
Regel 1: {{Zie artikel\|Dit artikel gaat over het schiereiland. Voor gelijknamige Ottomaanse provincie, zie [[Anatolië (Ottomaanse provincie)]].}} {{Infobox schiereiland \| naam = Anatolië Regel 40: \| www = }} '''Anatolië''' ([[Turks]]: ''Anadolu'', [[Grieks]]: Ἀνατολία) enof '''Klein-Azië''' ~~zijn namen voor~~is het [[schiereiland]] in het uiterste westen van [[Azië]] dat een deel van het land [[Turkije]] beslaat. Vaak wordt het hele Aziatische deel van Turkije tot Anatolië gerekend. Dit grenst in het westen aan de [[Egeïsche Zee]], in het noordwesten aan de [[Zee van Marmara]] en [[Thracië]] en dus [[Europa (werelddeel)\|Europa]], in het noorden aan de [[Zwarte Zee]], in het oosten aan [[Georgië]], [[Armenië]], [[Azerbeidzjan]] (door de Azerbeidzjaanse [[enclave]] [[Nachitsjevan]]) en [[Iran]], in het zuidoosten aan [[Irak]] en [[Syrië]], en in het zuiden aan de [[Middellandse Zee]]. Het eiland [[Cyprus]] ligt ten zuiden ervan. De oppervlakte van Anatolië bedraagt ongeveer 756.000 vierkante kilometer. Regel 46: Traditioneel wordt met Anatolië een kleiner gebied bedoeld, zonder het zuidoostelijke deel van Turkije. De naam ''Anatolië'' komt van het Griekse woord voor ''het rijzen [van de zon]'' oftewel het ''oosten''. De Romeinen noemden het gebied ''Asia Minor'', afgeleid van het Griekse μικρὰ Ἀσία, ''mikra Asia'', (beide betekenen 'Klein-Azië'), waarmee onderscheid gemaakt werd met (de rest van) het grote Azië, verkort ''Asia'' genoemd. Het gebied heeft hoge gebergten en een [[landklimaat]], maar aan de kusten is er laagland, waar een [[gematigd klimaat\|gematigd]] [[zeeklimaat]] langs de Zwarte Zee en de Zee van Marmara en een [[mediterraan klimaat]] langs de Egeïsche Zee en de Middellandse Zee heerst. Op het schiereiland komen regelmatig [[aardbeving]]en voor. Dwars door Anatolië loopt een breukensysteem in de richting zuidwest-noordoost. Het systeem vormt de begrenzing van de Arabische plaat in het oosten en de Anatolische/Turkse plaat in het westen. Door de noordwaartse beweging van de Arabische plaat treden er in dit breukgebied vooral horizontale verschuivingen op in de [[aardkorst]], waardoor spanningen worden opgebouwd die zich ontladen in de vorm van aardbevingen. == Geschiedenis == {{Zie ook\|[[Geschiedenis van Anatolië]]}} Het gebied was in het [[neolithicum]] reeds bewoond door een volk dat permanente nederzettingen bouwde zoals [[Çatalhöyük~~\|Çatal Hüyük~~]]. Er was toen al ontginning van [[obsidiaan]] in het [[Taurus (gebergte)\|Taurusgebergte]]. In de loop van duizenden jaren hebben er veel verschillende volkeren en culturen hun invloed uitgeoefend, zoals de [[Hattiërs]] die er rond ~~[[25e eeuw v.Chr.\|~~2500 v.Chr.]] arriveerden, gevolgd door de [[Hettieten]], die er rond 2000 v.Chr. een groot rijk stichtten, de [[Arameeërs]], [[Assyriërs (volk)\|Assyriërs]], [[Lydië]]rs, [[Frygië]]rs, [[Grieken]] (veel van de [[Antieke filosofie\|Griekse filosofen]] woonden in Anatolië), [[Kelten]] ([[Galaten]]), [[Perzen]], [[Koninkrijk Armenië\|Armenen]], [[Romeinse Rijk\|Romeinen]], [[Byzantijnse Rijk\|Byzantijnen]], [[Seltsjoeken]], [[Ottomaanse Rijk\|Osmanen]], [[Koerdistan\|Koerden]] en [[Turken]]. Anatolië wordt ook genoemd als de plaats waar de [[Etrusken]] vandaan kunnen zijn gekomen. Ook de legendarische [[Amazonen]] leefden in Anatolië. {{Kaart Turkije historisch}} [[File:Ethnicturkey1911.jpg\|thumb\|~~right\|300px\|"~~Klein-Azië" of "''Asia Minor"'' op een kaart uit 1911]] == Tijdsindeling Anatolië == * [[Çatalhöyük~~\|Çatal Hüyük~~]] 6500-3000 v.Chr. * Hacilar 6500-5000 v.Chr. * Vroege [[bronstijd]] 3000-2000 v.Chr. (Alaca Hüyük 2500-2300 v.Chr.) Regel 68: {{Appendix\|2= * Het tekstgedeelte over de aardbevingen is overgenomen van de website van het [[Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut\|KNMI]]. }} {{Commonscat\|Anatolia}}

Anatolië: verschil tussen versies