Euhedrisch: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k Invulling parameters sjabloon
Regel 1:
[[Bestand:Cubicpyrite.jpg|right|thumb|250px|Euhedrische [[pyriet]]kristallen.]]
'''Euhedrisch''', '''idiomorf''' of '''euhedraal''' (uit het [[Grieks]]: ''eu'' (ευ) = ''goed'' en ''hedron'' (έδρον)= ''vorm''{{bronBron?|Dit lijkt potjesgrieks te zijn. Dit gaat toch over ἕδρα, dat o.a. ook over vlakken kan gaan, naast dat het zetel betekent?|2020|08|09}}) slaat in de [[kristallografie]] en [[petrologie]] op een [[Kristal (natuurwetenschappen)|kristal]] dat een makkelijk te herkennen [[kristalstructuur]] ontwikkeld heeft, met gladde vlakken en vrijwel perfecte hoeken. Dit is een relatieve zeldzaamheid bij natuurlijke kristallen, omdat ze meestal vrij onregelmatige vlakken en soms vreemde uitgroeisels hebben.
 
Het tegenovergestelde van een euhedrisch kristal is een [[Anhedrisch|anhedrisch kristal]]. Euhedrische kristallen worden gevormd wanneer de [[kristalgroei]] in een open ruimte plaatsvindt. Wanneer de ruimte beschikbaar voor groei beperkt is, zal het kristal in plaats van zijn natuurlijke vorm te ontwikkelen de beschikbare ruimte opvullen. In dat geval zijn de kristallen [[Subhedrisch|sub-]] tot anhedrische kristallen: de vorm is niet gelijk aan de perfecte kristalvorm.
 
== Ontstaan ==
Wanneer een kristal in een vrije ruimte groeit, zal het de vorm aannemen die hoort bij de [[kristalstructuur]] van het [[mineraal]] waaruit het bestaat. Een kristal dat de kristalvorm van het eigen mineraal heeft, wordt een [[idiomorf]] genoemd. In [[stollingsgesteente]] zijn de eerste mineralen die [[stollen]] wanneer een [[magma (gesteente)|magma]] afkoelt (die dus vrij in de magma groeien) vaak euhedrisch: ze kunnen in het magma waarin ze drijven naar alle kanten groeien.
 
Een ander voorbeeld hoe euhedrische kristallen kunnen ontstaan is in [[Ader (geologie)|aders]] of andere holtes in gesteente waar [[vloeistof]]fen doorheen stromen. De kristallen groeien doordat bepaalde mineralen [[neerslag (scheikunde)|neerslaan]] op de wanden van de ader. Ook bij [[diagenese]] kunnen idiomorfe kristallen groeien door het [[cementatie|dichtcementeren]] van de [[porie]]ënruimte in gesteente.