Horst (Limburg): verschil tussen versies

[[Bestand:Ruïne - Horst - 20117356 - RCE.jpg|miniatuur|Kasteelruïne [[Huys ter Horst]], begin 20e eeuw.|268x268px]]▼

* De kasteelruïne van [[Huys ter Horst]] met het voormalig landgoed [[Kasteelse Bossen]]. Waarschijnlijk zijn de eerste delen van het kasteel in 1326 gebouwd. Echter stelde het gebouw in die tijd nog niet veel voor. Waarschijnlijk waren het enkele muren, met daaromheen een gracht. In de 13e, 14e en 15e eeuw is het kasteel uitgebreid met een toren, boerderij, kasteelpoort en een hofje. In 1579 werd het kasteel geplunderd en gedeeltelijk verwoest door rondtrekkende soldaten. In 1660 kreeg het kasteel een nieuwe bewoner en werd het kasteel grondig verbouwd, vergroot en opgeknapt. De laatste grootte aanpassingen aan het kasteel dateren uit de 18e eeuw. In 1791 kwam het kasteel onder de hoede van Frans Clemens. Onder zijn gezag begon geleidelijk het kasteel te vervallen en werd het uiteindelijk onbewoonbaar. In 1842 werden hierdoor grote delen gesloopt. In 1950 werd het kasteel overgedragen aan [[Staatsbosbeheer]]. In 1961 kwam het [[Huys ter Horst]] via ruil in handen van de gemeente Horst. Tussen 1969 en 1976 werden er opgravingen gedaan in en rondom het kasteel. In 2003 werd een deel van het kasteel hersteld, en werd het toegankelijk voor toeristen door middel van een uitzichtstoren. De gemeente is tot op de dag van vandaag nog bezig met het gedeeltelijk herbouwen van het kasteel.▼

[[Bestand:Exterieur OVERZICHT NOORDGEVEL - Horst - 20298361 - RCE.jpg|miniatuur|Sint-Lambertuskerk, in 1995|203x203px]]▼

* De [[Sint-Lambertuskerk (Horst)|Sint-Lambertuskerk]] van 1952-1954, aan St. Lambertusplein 16. De eerste vermelding van de kerk komt uit 1219, ook het jaar van de eerste vermelding van Horst zelf. Rond 1400 is de kerk behoorlijk vergroot en verbouwd, onder andere met een grote toren. Ook in de jaren 1869 en 1925 is de kerk vergroot. De toren uit 1400 bleef uiteindelijk staan tot 1944, in de [[Tweede Wereldoorlog]]. Op 12 oktober 1944 werd de kerk en de omliggende gebouwen beschoten door de Duitsers, waardoor de kerk in brand vloog. Bewoners probeerden de brand te blussen en stelden kunststukken uit de kerk veilig. Een maand later, op 22 november 1944 probeerden de Duitsers de kerk op te blazen. De eerste poging mislukte, maar de tweede poging slaagde wel. De kerk werd volledig verwoest, waaronder ook de eerder geredde kunststukken. In 1948 werden de eerste tekeningen voor een nieuwe kerk gemaakt, deze zijn niet geaccepteerd, waarschijnlijk leken deze te veel op kerken in de buurt. In 1949 werd er opnieuw een bouwtekening gemaakt, deze werd wel goedgekeurd. Architect [[Alphons Boosten]] overleed plotseling in 1950, maar dit gooide geen roet in het eten. In 1951 begon de bouw van de kerk. Uiteindelijk werd de kerk in 1952 opgeleverd en in gebruik genomen. In 1976, 1985 en 2000 werden er nog enkele (kleine) aanpassingen gedaan. De kerk heeft de hoogte kerktoren van de gemeente. ▼

* De [[Sint-Norbertuskerk (Horst)|Sint-Norbertuskerk]] uit 1962. De kerk is ontworpen door [[Henricus Maria Koldewey]], en in 1962 gebouwd. De moderne, naoorlogse kerk is gebouwd om de - in die tijd - nieuw te bouwen wijk Molenveld te voorzien van een eigen kerk. In de wijk werden in de jaren 60 ongeveer 1200 woningen gebouwd. Voor de bouw van de kerk werd geld ingezameld, en uiteindelijk waren de totale kosten voor de kerk 393.680 gulden. De eerste plannen werden in 1961 voorgelegd, en na enkele kleine aanpassingen werden het verbeterde plan begin 1962 goedgekeurd. In april 1963 werd de eerste steen gelegd, en de bouw werd in december van dat jaar afgerond. De kerk is in 2011 onttrokken uit de eredienst. De luidklokken zijn overgebracht naar een nieuw te bouwen kerk in [[Urk]]. Het gebouw is later omgebouwd tot school. ▼

[[Bestand:RechterOverzicht voorgevel en linker zijgevel - Horst - 2011744220354302 - RCE.jpg|miniatuur|Hof de Risselt,Raadhuis in 1977|185x185px2001]]▼

* Voormalig raadhuis, uit 1890, aan Sint-Lambertusplein 3a. Het karakteristieke gebouw werd gebouwd in 1890. Het werd ontworpen door architect [[Jan Jorna]] uit [[Roermond (stad)]]. In 1909 werd het gebouw uitgebreid aan de achterzijde. Ook in 1939 werd het gebouw uitgebreid. Er werd een archiefruimte en schuilkelder gebouwd, met het vooruitzicht op de aankomende oorlog. In de [[Eerste Wereldoorlog]] liep het gebouw al enige schade op, maar ook de Tweede Wereldoorlog kwam het gebouw niet ongeschonden door. Er werd een klok gestolen, in de zogenoemde kerkklokkenroof in 1942 en alle ramen waren kapot. Het gebouw diende in die tijd als gemeentehuis en harmoniezaal. In 1962 werd besloten om een nieuw gemeentehuis te bouwen. Deze werd in 1974 in gebruik genomen. Tegenwoordig wordt het gebouw gebruikt als VVV-kantoor en restaurant. ▼

[[Bestand:Overzicht - Horst - 20117472 - RCE.jpg|miniatuur|Voormalige brouwerij als drankenhandel, in 1979|200x200px]]▼

* Voormalige brouwerij, uit 1850, aan Schoolstraat 1. Het gebouw is omstreeks 1850 gebouwd, waarschijnlijk door een plaatselijke timmerman. De cementering en de versierselen werden rond 1900 aangebracht. Het gebouw werd gebruikt als brouwerij, en later als drankenhandel. Het gebouw is onlangs gerestaureerd en er hebben in de tussentijd verschillende restaurants in het pand gezeten. Anno 2017 staat het pand leeg, nadat een Italiaans restaurant zich niet staande heeft weten te houden. ▼

* [[Bestand:OverzichtZuid-Nederlandse voorgevelsKantfabriek]], (aan voormaligeAmericaanseweg sigarenfabriek8, )nu -een Horst - 20372723 - RCEmuseum.jpg|miniatuur|Museum [[Zuid-Nederlandse Kantfabriek]]|200x200px]]Het gebouw werd ontworpen door ene H.P.J. Duijf, en in 1930 werd het gebouw gebruikt als fabriek voor het vergadigen van een vorm van textiel, namelijk [[Kant (textiel)|kant]]. De fabriek werd in 1928 opgericht en vestigde zich in 1930 op de Americaanseweg in Horst. In de fabriek werd zoals eerder benoemd [[Kant (textiel)|kant]] vergadigd en heeft tot 2006 deze functie gehad. Hierna is het omgedoopt tot museum. Het museum is aangesloten bij de Nederlandse [[Museumvereniging]] en is daarnaast erkend als [[Algemeen nut beogende instelling|ANBI]]. In het museum vind men nog tal van (werkende) textielmachines, een uitgebreide verzameling artistieke kantwerken en andere textiele kunstwerken. Ook is er in het museum een documentatiecentrum te vinden. Het documentatiecentrum heeft een uitgebreide uitleenbibliotheek met meer dan 9000 handwerk- en textielboeken, uniek voor Nederland. Daarnaast is er een bibliotheek met de streekgeschiedenis van Horst en is er een afdeling genealogie.▼

* Het Koperslagersmuseum, aan Gasthuisstraat 46. In het museum worden vele koperen en tinnen voorwerpen tentoongesteld. Het museum richt zich vooral op het ambacht van de koperslager en heeft de meest complete collectie van oude koperslagersgereedschappen in West-Europa. Ook staat er een uitgebreide verzameling van rood- en geelkoperen voorwerpen, van de 17e eeuw tot nu<ref>{{Citeer web|url=http://www.hallohorstaandemaas.nl/koperslagersmuseum-in-horst|titel=Koperslagersmuseum in Horst|bezochtdatum=2017-01-11|werk=HALLO Horst aan de maas}}</ref>. ▼

* Voormalige school, aan Molenstraat 1 t/m 29. De voormalige lagere school werd gebouwd in 1921, en werd ontwerpen door [[Caspar Franssen]], uit [[Roermond (stad)|Roermond]]. De nieuwe school werd gebouwd als vervanging van de oude Weisterbeekschool die dateerde uit 1863. Het schoolgebouw bestond uit 12 klaslokalen, en was daarmee een groot gebouw in die tijd. Het gebouw heeft een T-vormig dak met in het midden een rond torentje met een windvaan waarin het jaartal 1921 verwerkt is. De school is later in de 20e eeuw verhuist naar een nieuw gebouw één adres verderop, omdat het aantal leerlingen bleef groeien. Het gebouw wordt nu gebruikt als appartementencomplex. ▼

[[Bestand:Boerderij* schuin.jpg|miniatuur|Boerderij De Gortmeule|185x185px]], aan Gortmolenweg 19, uit de 17e eeuw. Deze boerderij bestaat uit twee delen, waarbij het eerste gedeelte gebouwd is rond 1600 en het tweede gedeelte in 1915. Achter het woonhuis bevindt zich een eenvoudige wagenschuur (landelijke monument) daterend uit circa 1920 met zadeldak en rieten wanden. Dit is de enige in Noord-Limburg. Achter de oude varkenskooien staat de sopketel, vroeger gebruikt om varkensvoer en de was te koken, maar ook om zich bij te wassen. Ook de originele paardenstal staat nog op het erf. Voor het huis bevindt zich de oude waterput met putwip. Op 300 meter van de boerderij staat een monumentale eikenboom. Bij deze boom is in 1915 een veldkruis geplaatst: het zogenaamde 'Gortmeules Kruus'. Aansluitend aan de huiskavel ligt 1,5 hectare grond, wat vroeger Het Gortmeulens Ven heette. Dit is een uitloper van natuurgebeid de [[Castenrayse Vennen]]. De boerderij valt onder het type [[Hallenhuisboerderij]] en is in de periode 1977-1978 gerestaureerd. Tegenwoordig is er ook een camping gevestigd op het terrein<ref>{{Citeer web|url=http://www.gortmeule.nl/|titel=S.V.R. camping Landgoed De Gortmeule Horst aan de Maas Limburg, kamperen bij de boer. www.Gortmeule.nl;|bezochtdatum=2017-01-11|werk=www.gortmeule.nl}}</ref>. ▼

[[Bestand:KapelRechter zijgevel - Horst - 2011744920117442 - RCE.jpg|miniatuur|RisseltkapelHof de Risselt, in 1977|185x185px]]▼

* Boerderij ''[[Hof de Risselt]]'', aan Gastendonkstraat 36, uit de 18e eeuw. De eerste vermeldingen van de boerderij stammen uit de 15e eeuw, namelijk uit 1424. De boerderij bezat een landgoed van, naar schatting, 10 ha. De boerderij in zijn huidige staat, stamt uit de 17e of 18e eeuw. Het landgoed is inmiddels veranderd in woonwijk De Risselt.▼

* [[Risseltkapel]], aan Gastendonkstraat 38, uit de 18e eeuw. Het eeuwenoude kapelletje bestaat waarschijnlijk uit twee delen, waarbij het oudste deel gebouwd is rond 1700. Omstreeks 1900 is er een grotere bidkapel tegenaan gebouwd in eclectische stijl, met een in- en uitgezwenkte voorgevel. In 1983 is de kapel gerestaureerd. Over het kapelletje is ook een lied geschreven, door Cor Kuipers (inmiddels overleden). Aanvankelijk stond het kapelletje in het buitengebied van Horst. Tegenwoordig is het gebouw omringd door woningbouw. Toch staat het op een rustige, afgelegen plek.▼