Nepenthes albomarginata: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 2001:1C05:1C03:C400:9969:A19D:97CD:E22D (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Wikidieren
Regel 27:
* ''Nepenthes tupmanniana'' <small>Bonst. (1931) ''[[sphalma typographicum|sphalm.typogr.]]''</small>
}}
'''''Nepenthes albomarginata''''' is een [[Vleesetende plant|vleesetende]] [[bekerplant]] uit de familie'' ''[[Nepenthaceae]]''. Het is een [[inheems]]e soort in [[Borneo]], de [[Indische Archipel]] en [[Sumatra]]. De soortaanduiding '' albomarginata''albomarginata is samengesteld uit de [[Latijn]]se woorden'' ''albus'' ('wit') en'' ''marginatus'' ('rand'). De plant dankt deze naam aan de karakteristieke band van witte [[Haar (plant)|haartjes]], die direct onder het [[peristoom]] van de vangbekers groeien. Hiermee lokt hij [[termieten]], zijn voornaamste bron van voedsel.''
 
''De eerste [[specimen]]s van ''N. albomarginata'' werden in 1848 door [[Thomas Lobb]] verzameld. De plant werd het jaar daarop formeel beschreven door [[John Lindley]] in ''[[The Gardeners' Chronicle]]''.<ref>{{Citeer journal |author= John Lindley|year=1849 |title= Familiar botany — The pitcher plant|journal= The Gardeners' Chronicle and Agricultural Gazette|publisher= |volume= 1849|issue= 37|pages= 580–581|url= https://www.biodiversitylibrary.org/page/32083236|doi= |pmid= |pmc= |taal= en}}</ref> In 1856 werd de plant in het [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Verenigd Koninkrijk]] voor het eerst gekweekt.''
 
==''Verspreiding''==
[[Bestand:Nepenthes albomarginata purple.jpg|thumb|links|''N.&nbsp;albomarginata'' in een [[Sumatra]]ans [[regenwoud]]]]
''Voor een ''[[Nepenthes]]'' heeft ''N. albomarginata'' een groot [[verspreidingsgebied]]. Hij komt voor op
[[Borneo]], de [[Indische Archipel]] en [[Sumatra]]. Ook is de soort aangetroffen op kleinere eilanden als [[Nias]] en [[Penang (eiland)|Penang]]. Hij groeit tot op een hoogte van 1200 meter boven [[zeeniveau]].''
 
''N.&nbsp;albomarginata'' komt met name veel voor in [[regenwoud]]en. De soort is echter in verscheidene [[habitat]]s aangetroffen, waaronder [[Veen (grondsoort)|veen-]] en [[kalksteen]]gronden en zandstranden.''
 
== ''Beschrijving'' ==
''Nepenthes albomarginata'' is een [[klimplant]] met een [[stengel]]lengte van tot wel vier meter. De diameter kan tot wel vijf millimeter bedragen. Elk [[blad]] meet maximaal 25 centimeter. In tegenstelling tot de meeste'' ''[[Nepenthes]]''-soorten heeft'' ''N. albomarginata'' geen [[Bladsteel|bladstelen]]. Aan het uiteinde van elk blad bevindt zich een [[rank]] van tot wel twintig centimeter, met daaraan de vangbeker.''
 
''De vangbekers zijn bol aan de onderzijde en daarboven cilindervormig. Ze zijn relatief klein: maximaal 15 centimeter hoog en 4 centimeter breed. Alleen de lage vangbekers hebben aan de voorzijde twee kamvormige vleugels. Onder het [[peristoom]] van de vangbeker bevindt zich een band van korte witte [[Haar (plant)|haartjes]]. Als de beker [[termieten]] heeft gevangen, ontbreken soms de haartjes.''
 
<gallery widths="180px" heights="130px">
Regel 49:
</gallery>
 
==''Predatie''==
''Nepenthes albomarginata'' is net als alle'' ''[[Nepenthes]]''-soorten een [[vleesetende plant]]. Het is echter de enige soort in het geslacht die zich heeft gespecialiseerd in het vangen van één type prooi. De plant produceert vrijwel geen nectar en vangt vrijwel alleen maar [[termieten]]. De witte [[Haar (plant)|haartjes]] onder het [[peristoom]] hebben een grote aantrekkingskracht op de termieten, die zich hiermee voeden. In sommige vangbekers van de plant zijn wel duizenden verdronken termieten gevonden.'' ''N. albomarginata'' is de enige plant waarvan bekend is dat hij zijn eigen weefsel als lokaas gebruikt.<ref>{{en}} {{citeer journal | auteur = J.A. Moran, M.A. Merbach, N.J. Livingston, C.M. Clarke, W.E. Booth| year = 2001 | title = Termite prey specialization in the pitcher plant ''Nepenthes albomarginata''—evidence from stable isotope analysis | url = http://aob.oxfordjournals.org/cgi/reprint/88/2/307.pdf | format = PDF | journal = Annals of Botany | volume = 88 | issue = 2| pages = 307–311 | doi = 10.1006/anbo.2001.1460 }}<br>{{en}} {{citeer journal | auteur = M.A. Merbach, D.J. Merbach, U. Maschwitz, W.E. Booth, B. Fiala, G. Zizka | year = 2002 | title = Mass march of termites into the deadly trap | url = https://www.researchgate.net/publication/232780033_Carnivorous_plants_Mass_march_of_termites_into_the_deadly_trap | journal = Nature | volume = 415 | issue = 6867| pages = 36–37 | doi = 10.1038/415036a | pmid=11780106}}</ref>''
 
==''Infraspecifieke taxa''==
*''N.&nbsp;albomarginata'' f.'' ''sanguinea Toyoda'' Toyoda ''ex'' Hinode-Kadan (1985)'' ''[[nomen nudum]]''
*''N.&nbsp;albomarginata'' var.'' ''rubra'' (Hort.'' ''ex'' [[John Muirhead Macfarlane|Macfarl.]]) [[John Muirhead Macfarlane|Macfarl.]] (1908)''
*''N.&nbsp;albomarginata'' var.'' ''tomentella'' ([[Friedrich Anton Wilhelm Miquel|Miq.]]) [[Günther Beck von Mannagetta und Lerchenau|Beck]] (1895)''
*''N.&nbsp;albomarginata'' var.'' ''typica'' [[Günther Beck von Mannagetta und Lerchenau|Beck]] (1895)'' ''[[Nomen illegitimum|nom.illeg.]]''
*''N.&nbsp;albomarginata'' var.'' ''villosa'' [[Joseph Dalton Hooker|Hook.f.]] (1873)''
 
==''Natuurlijke hybriden''==
[[Bestand:Nepenthes cincta.jpg|thumb|Bovenbeker ''Nepenthes&nbsp;× cincta'']]
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes ampullaria|N.&nbsp;ampullaria]]''
*''? ''N.&nbsp;albomarginata'' × ''[[Nepenthes chaniana|N.&nbsp;chaniana]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes clipeata|N.&nbsp;clipeata]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes eustachya|N.&nbsp;eustachya]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes gracilis|N.&nbsp;gracilis]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes hirsuta|N.&nbsp;hirsuta]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes macrovulgaris|N.&nbsp;macrovulgaris]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes northiana|N.&nbsp;northiana]]'' [=''[[Nepenthes x cincta|N. × cincta]]]'']
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes rafflesiana|N.&nbsp;rafflesiana]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes reinwardtiana|N.&nbsp;reinwardtiana]]'' [=''[[Nepenthes x ferrugineomarginata|N. × ferrugineomarginata]]]'']
*''? ''N.&nbsp;albomarginata'' × ''[[Nepenthes sanguinea|N.&nbsp;sanguinea]]''
*''N.&nbsp;albomarginata ×'' × ''[[Nepenthes veitchii|N.&nbsp;veitchii]]''
*''N.'' ''albomarginata x N.maxima''
 
{{Appendix|2=