Sultanaat Mataram: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k beter zonder toevoeging |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Infobox historisch land
| Naam in Landstaal =Nagari Mataram
| Status =VOC-gouvernmenent [[Java's Noordoostkust]] (1678–1755)
| Voor1 =Koninkrijk Pajang
| Vlag_Voor1 =
Regel 13:
| Vlag_Na4 =
| Jaar van ontstaan =1588
| Jaar van afloop =
| Vlag =[[File:Flag of the Sultanate of Mataram.svg|125px]]
| Vlagartikel =
| Wapen =
| Wapenartikel =
| Kaart =Mataram
| Kaartjaar =
| Hoofdstad =[[Kotagede]] (1588–1613)
| Oppervlakte =
| Bevolking =
| Munteenheid =
| Talen = [[Javaans]]
| Religie = [[Islam]]
| Regeringsvorm =
| Staatshoofd =
Regel 33:
{{Zijbalk geschiedenis Indonesië}}
'''Mataram''' was een rijk in [[Indonesië]] dat zeshonderd jaar na de val van het oude hindoe-boeddhistische [[koninkrijk Mataram]] ontstond. Het gelijknamige nieuwe rijk, ook wel Mataram-Islam genoemd, werd gesticht door [[Panembahan Senapati]] (regeerde 1584-1601). Zijn kleinzoon [[
== Geschiedenis ==
Sultan Agung had aanvankelijk goede relaties met de [[Nederland|Nederlanders]] van de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] die in de vroege 17e eeuw aan zijn hof verbleven en was van plan met hen samen te werken om zo zijn macht over Java uit te breiden. Toen echter de Nederlanders het fort Jacatra (soms ook ''Jayakarta'' genoemd, het latere [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]] of [[Jakarta]]) innamen, stelde de sultan de VOC voor de keuze: ofwel men accepteerde zijn absolute gezag, ofwel men verliet Java onmiddellijk. [[Jan Pieterszoon Coen]], niet onder de indruk, verhinderde in [[1628]] dat sultan Agung de stad in handen kreeg. Hoewel de sultan prestige verloren had, oefende hij nog veel macht uit in andere delen van Java en onder zijn leiding werd het koninkrijk van een duidelijke structuur voorzien. Hij bouwde een enorm paleis, de Karta (bij het huidige [[Surakarta (stad)|Surakarta]]), en luidde het gemengd Arabisch-Javaanse tijdperk in. De sultan werd na zijn dood begraven op de top van de Gunung [[Imagiri]] (Imogiriberg), waar tot op de dag van vandaag zijn opvolgers ook begraven worden.▼
=== Opkomst ===
▲Sultan
=== Neergang ===
Aan het eind van de heerschappij van Amangkurat I dreigde het nieuwe Mataram uit elkaar te vallen en de Nederlanders zagen hun kans schoon. Gedurende de gehele koloniale periode duurde het proces van Nederlandse interventie voort, om uiteenlopende redenen ([[Javaanse
Door oorlogen en andere zaken was bijna elke sunan aan het begin van zijn heerschappij zo goed als bankroet. Hierdoor waren zij gedwongen de VOC om leningen te vragen. Verscheidene sunans werden zo aan de VOC gebonden. Bovendien riepen de sunans regelmatig de hulp in van de VOC in geval van intriges aan het hof. Toen in [[1743]] de VOC machtig genoeg dacht te zijn om de kustgebieden in handen te krijgen, werden zij fel tegengewerkt door een aantal prinsen aan het hof van sunan [[Pakoeboewono II van Soerakarta]]. De VOC zette echter door. Twee prinsen, prins [[Mangku Bumi]] en zijn neef [[Mas Saïd]] (die al eerder tegen de VOC had gevochten), begonnen een [[guerrilla]]oorlog tegen de Nederlanders.
Op zijn sterfbed gaf sunan Pakoeboewono II het hele Mataram-rijk over aan de VOC en verzocht
=== Einde: opsplitsing in vorstenlanden ===
Toen de twee prinsen Mangkubumi en Mas Saïd met elkaar gebrouilleerd raakten, begon de VOC een verdeel-en-
Inmiddels brak in [[Europa (werelddeel)|Europa]] de [[Franse Revolutie]] uit. Daarna volgden de [[napoleontische oorlogen]] en de invloed hiervan was tot op Java te merken. In [[1799]] werd de VOC overgedragen aan de Staat der Nederlanden, toen een [[Frankrijk|Frans]] protectoraat. [[Daendels]], in de functie van generaal van Napoleon, werd naar Java gestuurd en nam de Centraal-Javaanse prinsen al hun macht af. Vanaf die tijd zou de macht zich in Batavia bevinden, een beleid dat de [[Engeland|Engelse]] interim-regering na Napoleons val voortzetten. De sultan van Jogjakarta bleef opstandig en toen in [[1812]] een samenzwering aan het licht kwam, werd hij gestraft. Een klein deel van zijn territorium werd afgesplitst en kreeg de naam [[Pakualaman]]. Zo ontstonden er vier [[vorstenlanden]]:
|