Jaroslav de Wijze: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
StrepuBot (overleg | bijdragen)
k Commonscat linkfix;
Regel 27:
Als de oudste van de dynastie probeerde [[Svjatopolk I van Kiev|Svjatopolk]] van [[Vorstendom Toerov|Toerov]] de macht over het gehele Kievse Rijk te verwerven. Jaroslav wist Svjatopolk te verslaan, die zijn toevlucht zocht bij zijn schoonvader [[Bolesław I van Polen]]. Bolesław en Svjatopolk versloegen Jaroslav in 1018 en Jaroslav moest Kiev en zijn koninklijke schat prijsgeven. In 1019 kon Jaroslav, met steun van keizer [[Hendrik II de Heilige]], Kiev weer heroveren en Svjatopolk verdrijven. In deze periode van conflicten werden de meeste van de broers en halfbroers van Jaroslav onder onduidelijke omstandigheden vermoord, onder wie [[Boris en Gleb]] die heilig werden verklaard. Jaroslavs broer Soedislav werd levenslang opgesloten. Jaroslav vaardigde ook het eerste Slavische wetboek uit. Hij gaf bijzondere voorrechten aan Novgorod, wat het begin markeerde van de [[Republiek Novgorod]].
 
In 1024 kwam het tot een conflict met zijn broer [[Mstislav van Tsjernigov|Mstislav]]. Toen Mstislav Jaroslav had verslagen deelden zij het Kievse Rijk langs de [[Dnjepr (rivier)|Dnjepr]], waarbij Jaroslav de stad Kiev en het westelijke deel van het rijk kreeg; Mstislav vestigde zich oostelijk in het [[vorstendom Tsjernigov]] (huidig [[Tsjernihiv]]).
 
Keizer [[Koenraad II de Saliër]] sloot een bondgenootschap met Jaroslav tegen [[Mieszko II Lambert van Polen]], die zichzelf tot koning had gekroond. In een gezamenlijke oorlog verwierf Jaroslav het oosten van [[Galicië (Oost-Europa)|Galicië]]. Met [[Casimir I van Polen]] had hij een goede relatie, die werd bezegeld met een dubbel huwelijk. Hij onderwierp de regio rond [[Tartu]] en bouwde daar een kasteel. Vervolgens moest Jaroslav terugkeren naar Kiev dat werd belegerd door de [[Petsjenegen]]. Nadat Mstislav in 1036 was overleden kon Jaroslav het rijk herenigen en wist hij de Petsjenegen definitief te verslaan. In datzelfde jaar bouwde hij de [[Sint-Sofiakathedraal (Kiev)|Sint-Sofiakathedraal]] in Kiev, ook stichtte hij de [[Sofiakathedraal (Novgorod)|Sofiakathedraal]] in Novgorod.
 
Een aanval over zee op [[Constantinopel]] in 1043 liep uit op een mislukking maar Jaroslav wist wel een gunstig vredesverdrag te sluiten met het [[Byzantijnse Rijk]]. Hij verfraaide Kiev naar het voorbeeld van Constantinopel (hij liet o.a. een [[Gouden Poort (kunst)|Gouden Poort]] bouwen) en maakte de kerk onafhankelijker van Byzantium. Zonder het medeweten van Byzantium gaf hij Russische priesters belangrijke taken in de kerk in Novgorod en Kiev. Hij breidde de handelscontacten met andere landen uit. Ook bepaalde Jaroslav dat de Russische kerk niet door een aartsbisschop maar door een [[metropoliet]] moest worden geleid. De eerste was [[Theopempt]], een Byzantijn - de metropolieten van Kiev kwamen aanvankelijk uit Constantinopel - maar de taal van de liturgie was vanaf het begin Slavisch en niet Grieks.
 
Jaroslav werd begraven in de Sofiakathedraal in Kiev. Volgens een Scandinavische overlevering zou hij kreupel zijn als gevolg van een pijlwond. Onderzoek van het skelet van Jaroslav heeft dat bevestigd.
 
In zijn eerste huwelijk was Jaroslav getrouwd met een onbekende vrouw. Zij kregen een zoon Ilja, die jong overleed. in 1019 trouwde Jaroslav met Ingegerd (ca. 1001 - 10 februari 1050), een dochter van [[Olof II van Zweden]]. Ingegerd was oorspronkelijk verloofd met [[Olaf II van Noorwegen]] maar die verloving werd verbroken om met Jaroslav te kunnen trouwen. Zij kregen de volgende kinderen:
Regel 48:
In [[Oekraïne]] is in 1995 de [[Orde van Vorst Jaroslav de Wijze]] ingesteld die naar hem vernoemd is.
{{Commonscat|Yaroslav I the Wise}}
 
[[Categorie:Heerser van het Kievse Rijk]]