Natuurmuseum Fryslân: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 33:
== Natuurmuseum ==
Het natuurmuseum Fryslân is in 1923 ontstaan vanuit particulier initiatief. De belangrijkste initiatiefnemer toen was [https://natuurmuseumfryslan.nl/geschiedenis/ Gerrit 'Fûgeltsje' Bosch]. In de eerste jaren van zijn bestaan had het museum nog geen vaste huisvesting. Na de [[Tweede Wereldoorlog]] vond het onderdak in de Heerestraat in Leeuwarden, waar het tot 1987 was gevestigd. In dat jaar is het museum ondergebracht in het voormalige weeshuis. Het pand was na de sluiting van het weeshuis onder andere gebruikt als kinderdagverblijf maar in 1984 door een grote brand grotendeels verwoest.
De gemeente gaf stadsarchitect Hans Heijdeman opdracht het pand te restaureren en te verbouwen voor gebruik als natuurmuseum. De bestaande toegangspoort uit 1534, met aan weerszijden de [https://natuurmuseumfryslan.nl/programma/voogdenkamer/ voogdenkamers], bood echter voor een ontvangstgedeelte te weinig ruimte. Het gebouw kreeg een geheel nieuwe entree in de westgevel. In 2004 werd het pand nogmaals grondig verbouwd naar ontwerp van architect Jelle de Jong die daarmee de [[Vredeman de Vriesprijs]] won.
Regel 45:
== Weeshuis ==
Het museum is gevestigd in het gebouw van het ''Nieuw Stads Weeshuis'' dat van [[1675]] tot [[1953]] bestond. In de hoogtijdagen woonden er driehonderd weeskinderen. Ze hadden als bijnaam ‘de blauwe wezen’, vanwege hun blauwe weeshuiskledij in de kleur van het stedelijk [[Wapen (heraldiek)|wapenschild]]. De jongens werkten in de timmerwerkplaats en de meisjes in de naaikamer, het spinvertrek of als dienstmeisje. Ondanks inkomsten daaruit was de financiële positie van de stichting begin negentiende eeuw zorgelijk. In 1823 overleed in [[Batavia (Nederlands-Indië)|Batavia]] Jacob Baljée, oud-bewoner van het weeshuis. Hij had in [[Nederlands-Indië|Indië]] een grote rijkdom vergaard en liet bij [[Testament (akte)|testament]] al dat bezit aan het weeshuis na. Hiermee kwam er abrupt een eind aan de financiële problemen. De imposante voorgevel dateert uit die tijd. Doordat in de twintigste eeuw de behoefte aan onderbrenging in kindertehuizen minder groot was doordat er minder verwaarloosde en ouderloze kinderen waren, woonden er in 1953 nog maar acht wezen. Het pand was onrendabel geworden en werd gesloten.
[[Bestand:Weeshuisschooltje.jpg|miniatuur|In het weeshuisschooltje kun je leren schrijven met griffel en lei.]]
[https://natuurmuseumfryslan.nl/programma/voogdenkamer/ De ''voogdenkamer''] van het weeshuis is de enige ruimte in het gebouw die nog authentiek ingericht is. In een entourage van [[Wapen (heraldiek)|wapenschild]]en en historische schilderijen vergaderden hier de [[bestuur]]ders. Het aanwezige [https://natuurmuseumfryslan.nl/programma/weeshuisschooltje/ weeshuisschooltje] is een reconstructie. Om jonge bezoekers even terug te voeren naar vorige eeuwen wordt hier regelmatig een biologieles gegeven. Gekleed in kleding van rond 1900 en met een strenge juf voor de klas, leren ze hier schrijven met [[Griffel (schrijfstift)|griffel]] en [[Lei (schrijfplank)|lei]].
[[Bestand:Walviszaal Natuurmuseum Fryslân.jpg|alt=|miniatuur|Walviszaal]]
| |||