Muiden Chemie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
getallen uitschrijven + bron gevraagd
Regel 1:
'''Muiden Chemie''' of '''Muiden Chemie International''' (MCI) was een kruitfabriek destijds gevestigd in [[Muiden]]. De fabriek was voornamelijk bekend vanwege de regelmatige ontploffingen - het is ook de site van de grootste ontploffing die zich in Nederland (buiten oorlogstijd) heeft voorgedaan. Daarnaast is Muiden Chemie bekend geworden doordat de fabriek, onder leiding van toenmalige directeur Wouter de Vries, vader van Peter R. de Vries, onderdeel was van het kruitkartel dat in de jaren tachtig via valse bestemmingen kruit leverde aan Iran en Irak, die met elkaar [[Irak-Iranoorlog|in oorlog waren]].{{Bron?}}
 
'''Vetgedrukte tekst'''
 
[[Bestand:Ontploffing in Kruitfabriek te Muiden, werknemers voor gedeelte van fabriek waar, Bestanddeelnr 926-0861.jpg|thumb|De gevolgen van de ontploffing in 1972]]
Regel 7:
Reeds voor 1662 moet de voorloper van "De Krijgsman" zijn opgericht aan het Borssenburgs Pad te [[Amsterdam]]. In genoemd jaar werd deze molen verkocht. De molen ontplofte in 1700. Twee jaar later besloot het [[Amsterdam]]se stadsbestuur dat de kruitproductie uit de stad verplaatst moest worden. Daartoe werd aan de [[Zuiderzee]], nabij [[Muiden]], op 21 februari 1702 door de Vroedschap van Muiden aan Reinier van Cuyk uit Amsterdam toestemming gegeven een [[kruitmolen]] op te richten. Op dat moment bestonden er vele fabriekjes die kruit maakten voor de Hollandse Admiraliteit. Zij werden gewoonlijk aangedreven door een [[rosmolen]].
 
In 1807 bestonden er in Nederland nog 12twaalf kruitmolens. Ze droegen behalve een naam, ook een nummer. In 1814 waren er nog 8acht kruitmolens over, namelijk de molens 1 t/m 4, en de molens 6 t/m 9. Die te Muiden was buskruitmolen nr. 2, "De Krijgsman" genaamd. In 1827 ontplofte de naamloze kruitmolen nr. 7 te [[Rotterdam]]. Deze werd niet meer opgebouwd. Op 15 juli 1831 kocht [[Abraham Bredius]] de kruitfabriek. Deze zou jarenlang in handen van dit Amsterdams koopmansgeslacht blijven.
 
In 1843 werd de associatie ''De Vereenigde Buskruidfabriekatie'' opgezet, bestaande uit De Krijgsman, alsmede [[De Oude Molen (Ouderkerk aan de Amstel)|De Oude Molen]] (kruitmolen nr. 3), en de molens 4, 6, en 8. In 1844 werd molen nr. 1 toegevoegd en in 1847 ook molen nr. 9. De naam werd nu: ''De Gezamenlijke Buskruidmakers van Noord-Holland en Utrecht''.
Regel 13:
In 1848 werd besloten om alle werkzaamheden voort te zetten op de "Krijgsman" te Muiden. In 1869 werd de fabriek in zijn geheel herbouwd met een [[stoommachine]] van 38 [[Paardenkracht|pk]] als krachtbron.
 
Op 19 januari 1883 kwamen 13dertien werknemers om het leven bij een ontploffing. Op 4 september 1885 werd de herbouw bij Koninklijk Besluit goedgekeurd, ondanks protesten uit Muiden. Men produceerde opnieuw zwart buskruit, terwijl het rookloze buskruit in opkomst was. Ook [[Cellulosenitraat|schietkatoen]] werd geproduceerd. In 1886 vielen bij de ontploffing van een stoommachine 2twee doden, mogelijk betrof het hier 2 broers. Een deel van de fabriek werd verwoest.
 
Na de enorme winsten na de [[Eerste Wereldoorlog]] werd op 1 januari 1919 het bedrijf "De Gezamenlijke buskruitmakers van Noord-Holland, Utrecht en Zeeland." geliquideerd. In 1922 werd de productie hervat.
Regel 24:
In de jaren 30 van de twintigste eeuw zorgde een crisis voor enorme werkloosheid. De fabriek deed het echter uitstekend, vanwege de enorme vraag naar kruit door de oorlogsvoorbereidingen van de verschillende mogendheden. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd de productie stilgelegd uit angst voor sabotage, maar daarna direct weer opgestart om de tekorten van defensie aan te vullen.
 
Op 17 januari 1947 was men druk bezig met het ontmantelen van granaten uit de Tweede Wereldoorlog. Ongetrainde militairen lieten twee karretjes met op scherp staande granaten tegen elkaar botsen, waardoor een van de soldaten een granaat liet vallen. Er vielen 17zeventien doden, waaronder drie Muidenaren.
 
In 1948 viel er een dode bij de ontploffing van een granaat. Een jaar later viel nog een dode bij de ontploffing van een kruitmolen.
Regel 35:
Op 1 juni 1972 fuseerde het bedrijf met het West-Duitse [[Dynamit Nobel]] AG in [[Troisdorf]]. Het bedrijf werd hernoemd tot "Muiden Chemie".
 
Bij twee explosies in 1983, een op 30 mei, een op 9 september, kwamen 3drie Surinamers en een Muidenaar om het leven. In de productie werkten onder andere Marokkanen en Surinamers. Veel gastarbeiders durfden er niet meer te werken, ondanks de dreiging met ontslag. Overlevende collega's verklaarden dat de centrifuges af en toe problemen gaven en er soms stukken metaal in het schietkatoen zaten. Mensen werden gedwongen om te werken in gevaarlijke situatie. De klachten werden door de directie en de arbeidsinspectie weggewuifd en afgeschoven op de onervarenheid van de gastarbeiders.
 
Daar de gemeente Muiden geen herbouw wenste, heeft men het munitiedepot en een deel der activiteiten verplaatst naar [[Kruitfabriek Kollumerwaard]] in de dunbevolkte [[Lauwersmeer]]polder. Deze locatie functioneerde van 1986 tot 1990.
Regel 61:
Hieronder een overzicht van explosies bij Muiden Chemie vanaf 1883:<ref>[https://web.archive.org/web/20070929012922/http://www.muideninfo.nl/dePers/minfo-desluiz-0110.html Sluiz], oktober 2001, overgenomen op muideninfo.nl</ref>
* 9 januari 1883: ontploffing richt een ravage aan op het fabrieksterrein, 13 doden. Ook in Muiden is er veel schade. De fabriek wordt herbouwd.
* 1886: ontploffing, 2twee doden. Een deel van de fabriek wordt verwoest.
* 1924-1925: diverse ontploffingen, waarbij 1een dode valt bij de explosie van een kruitmolen.
* 17 januari 1947: ontploffing van ingezamelde granaten op het terrein van de Springstoffenfabriek, 17 doden. Grote schade in Muiden.
* 1948: een granaat ontploft, 1een dode.
* 1949: ontploffing in een kruitmolen, 1een dode.
* 13 juni 1963: ontploffing van de buiten het fabrieksterrein gelegen kruitopslagplaats "De Eendekooi". Geen slachtoffers.
* 2 juni 1966: ontploffing in de [[2,4,6-trinitrotolueen|trotyl]]fabriek. Lichtgewonden en grote schade in Muiden.
* 8 december 1972: ontploffing in de droogkamer, 2twee doden en 3drie zwaargewonden. Grote schade in Muiden.
* 30 mei 1983: ontploffing van een kruitmagazijn, 3drie werknemers komen om het leven.
* 9 september 1983: ontploffing in de sorteerderij, 1een dode.
* 20 augustus 2001: brand in een opslagloods voor verpakkingsmaterialen. Geen ontploffing, geen slachtoffers.