Gietijzer: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 217.100.135.146 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Hobbema |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 4:
Vanwege de ruwheid van het oppervlak is het uiterlijk van een gietijzeren voorwerp duidelijk als zodanig te herkennen.
==Het
{{hoofdartikel|gieten (metaalkunde)}}
Het vloeibare metaal wordt gegoten in een vorm die is gevormd met kleigebonden of chemisch gebonden [[vormzand]]. Kleigebonden oftewel groen zand wordt gebruikt bij gietgewichten tot ±300 kg. Bij grotere gietgewichten wordt chemisch gebonden vormzand gebruikt. Bij zeer grote en meestal eenmalige gietstukken is het zelfs mogelijk om een "metselwerk" in een groot gat in de grond te gebruiken waarin vervolgens het vloeibare materiaal wordt gegoten
Gietijzer is zeer goed op druk te belasten, maar de treksterkte is niet erg groot bij de niet gelegeerde gietijzersoorten; voor op trek belaste constructie-elementen kan beter gebruikgemaakt worden van [[smeedijzer]].
Om zeer hoge treksterktes te bereiken is het mogelijk om enkele legeringselementen zoals [[nikkel]], [[molybdeen]] en [[silicium]] toe te voegen aan de [[smelt (metaalkunde)|smelt]].
Regel 24 ⟶ 23:
De grotere materiaaldikte en daardoor massiviteit, kan zowel een bij-effect als een doelbewuste keuze zijn. Vroeger bestonden modernere metaalbewerkingen zoals stansen en persen nog niet, of deze waren veel minder gangbaar. Gieten was bovendien een technisch gezien vrij eenvoudig proces waarvoor weinig specialistische apparatuur nodig was, en daardoor relatief makkelijk en goedkoop uit te voeren. Zeker voor grotere voorwerpen zoals (stoom)ketels waren andere fabricageprocessen dan gieten bovendien nog nauwelijks mogelijk. Met gieten is het niet mogelijk om flinterdunne metalen voorwerpen te maken, ook niet voor bijv. een pannendeksel waarvoor deze massiviteit niet/nauwelijks praktische meerwaarde heeft. Een nadeel van gieten is dan ook dat er altijd relatief veel materiaal (grondstoffen) voor nodig is, ook wanneer de grotere materiaaldikte geen meerwaarde voor dat product heeft. Dit heeft er mede aan bijgedragen dat andere fabricageprocessen naast gieten zijn opgekomen. Voor sommige doeleinden, zoals een motorblok of een pomp, is de massiviteit van het materiaal echter juist een vereiste. Voor dergelijke producten is gieten dan juist weer effectiever/efficiënter dan bijv. plaatbewerking of frezen. Ook tegenwoordig wordt het gieten (soms spuitgieten) van ijzer/metaal dan ook nog regelmatig toegepast.
==Tikkertje spelen==
[[Bestand:Joodse begrpl. Goor 2009-09-17.jpg|thumb|Grafteken van gietijzer]]
| |||