Aleksandra Kollontaj: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vera Sleeman (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
[[Bestand:Alexandra-kollontay--russianbolshevik00rossuoft.png|thumb|Alexandra Kollontaj in 1921]]
'''Aleksandra Michajlovna Kollontaj''' ([[Russisch]]: Александра Михайловна Коллонтай), geboren als '''Aleksandra Michajlovna Domontovitsj''' (Russisch: Александра Михайловна Домонтович) ([[Sint-Petersburg]], {{OudeStijlDatum|31 maart|1872|19 maart}} — [[Moskou]], [[9 maart]] [[1952]]) was een [[Rusland|Russisch]] revolutionaire, diplomate en feministe.
 
<br />
 
== Jeugd ==
Kollontaj werd geboren als dochter van generaal Michail Domontovitsj en Aleksandra Masalin-Mravinski, dochter van een rijke [[Finland|Finse]] houtfabrikant. Kollontaj sloot zich aan bij de [[Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij]] en sloot zich bij het uiteenvallen van die partij na enige aarzeling aan bij de [[Mensjewiek|mensjewieken]]. Na een periode in [[Scandinavië]] en de [[Verenigde Staten]] te hebben doorgebracht keerde ze in [[1914]] terug naar Rusland en sloot ze zich alsnog aan bij de [[Bolsjewiek|bolsjewieken]].
 
== Vrouwenbeweging ==
Kollontaj streed tegen de klassenverschillen en de patriarchale maatschappij die heerste in Rusland in de vroege 19e eeuw. Tot aan 1917 konden vrouwen niet stemmen en veel van hen steunden de populistische revolutionaire bewegingen voor sociale rechtvaardigheid en politieke verandering. Veel vrouwen identificeerden zich als Bolsjewieken; werkers en studenten die zich inzetten voor democratische ontwikkelingen. In 1905 werd de 'Russian Union for Women's Equality' opgericht; een partij die kritisch tegenover de bevoorrechte bourgeoisie aankeek en de klassenmaatschappij wilde opheffen. Na de Russische revolutie was Kollontaj de eerste vrouw in de Bolsjewiekse overheid die aandacht voor de 'women question' vroeg. Ze stelde 'The Family Code' op; een beleid die naar gelijkheid tussen mannen en vrouwen streefde.<ref>{{Citeer web|url=https://www.bl.uk/russian-revolution/articles/women-and-the-russian-revolution|titel=Women and the Russian Revolution|bezochtdatum=2020-06-01|auteur=K. McElvanney|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref>
 
== Politiek activisme ==
Na de [[Russische Revolutie (1917)|Russische Revolutie]] van [[1917]] werd Kollontaj benoemd tot [[Volkscommissaris]] voor Sociaal Welzijn, en werd daarmee de eerste en hoogste vrouw in de communistische regering. Na de Russische Revolutie was Kollontaj de eerste vrouw in de bolsjewistische overheid die aandacht voor de 'women question' vroeg. Ze stelde 'The Family Code' op; een beleid die naar gelijkheid tussen mannen en vrouwen streefde.<ref>{{Citeer web|url=https://www.bl.uk/russian-revolution/articles/women-and-the-russian-revolution|titel=Women and the Russian Revolution|bezochtdatum=2020-06-01|auteur=K. McElvanney|achternaam=|voornaam=|datum=|uitgever=|taal=}}</ref>In [[1919]] richtte ze de organisatie ''Zjenotdel'' op om de levensomstandigheden van de Russische vrouwen te verbeteren. Het zette zich onder andere in in de strijd tegen [[analfabetisme]] en onderwees vrouwen over huwelijks-, arbeids- en onderwijswetten die na de revolutie waren ingevoerd. Kollontaj was een van de prominentste voorstanders van het [[socialistisch feminisme]]; zij verzette zich onder andere tegen het [[huwelijk]] en was voorstander van [[vrije liefde]]. In nummer 18 van haar Stellingen over communistische moraal in de sfeer van huwelijksrelaties schreef ze: "seksualiteit is een menselijk instinct even natuurlijk als honger en dorst". In [[1930]] liet de Sovjetregering Zjenotdel opheffen.
 
Samen met Aleksander Sjliapnikov leidde ze een dissidente stroming binnen de communistische partij, de Arbeidersoppositie, die echter op last van [[Vladimir Lenin]] werd ontbonden. Wegens vriendschappen met hooggeplaatste personen wist Kollontaj de zuiveringen binnen de partij te overleven. Ze werd in [[1923]] benoemd tot [[ambassadeur]] in [[Noorwegen]], waarmee ze de eerste vrouwelijke ambassadrice ter wereld was, in [[1926]] in [[Mexico (land)|Mexico]] en in [[1930]] in [[Zweden]]. In feite waren deze ambassadeursposten een soort politiek ballingschap<ref>{{Citeer web|url=https://books.google.nl/books?hl=nl&lr=&id=jGweCgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PT5&dq=Tragedie+van+een+volk:De+Russische+Revolutie+1891+-+1924%3B+1996%3B+tweede+druk+2008%3B+blz.+940.&ots=RAQZKXMdf4&sig=TGQO6J2lHGC_jpeFrYErgnkLEpU&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|titel=Tragedie van een volk:De Russische Revolutie 1891 - 1924; 1996; tweede druk 2008; blz. 940.|bezochtdatum=2020-06-01|auteur=Orlando Figes|achternaam=|voornaam=|datum=|werk=|uitgever=|taal=}}</ref>,waarmee Kollontaj opvalt als een van de weinige critici binnen de communistische partij die de [[Grote Zuivering]] van [[Jozef Stalin]] heeft overleefd.
 
== Geschreven werk ==
Kollontaj schreef meerdere boeken waarin ze haar kritiek tegenover familierelaties, huwelijk, seks en liefde uitte. In 1922 schreef ze 'Soon'. Haar boek is geïnspireerd op [[Charles Fourier|Fourier]] die van mening was dat het huwelijk een onnatuurlijk instituut is. Kollontaj vulde hierop aan dat ieder individu zich niet volledig intellectueel en seksueel kan ontwikkelen binnen een gezin. Naar haar idee had iedereen hetzelfde beroep: leven voor het collectief. Familie biedt niets wanneer de vrouw net als de man werkt. Dan is zij een loonarbeider, maar de huishoudelijke taken nemen niet af. Moederschap was een sociale verplichting, schreef ze. De kritiek op het kapitalisme groeide hiermee, want het huishouden had in haar ogen geen productieve waarde meer. 'Vrouwen hebben daar geen tijd voor', zei ze. Het huwelijk was voor haar enkel de verbintenis tussen twee mensen die van elkaar houden en waar wederzijds respect het belangrijkst is. De variëteit hierin moest zich volgens haar ontwikkelen. ''Same sex marriage'' zou het collectieve juist versterken. Ook schreef ze in dit boek over haar <nowiki>''</nowiki>Glass-of-water-theory<nowiki>''</nowiki>: seks is als dorst hebben, iedereen mag en kan het, of je getrouwd bent of niet. Mannen mochten dat niet meer onderdrukken.<ref>{{Citeer web|url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/21598282.2017.1419436|titel=Alexandra Kollontai: Socialist Feminism in Theory and Practice|bezochtdatum=1-06-2020|auteur=J. Roelofs|achternaam=|voornaam=|datum=5-02-2018|uitgever=|taal=}}</ref>

{{Appendix}}
{{Commonscat|Alexandra Kollontai}}