Loopgraaf: verschil tussen versies

Een '''loopgraaf''' is een sleuf of gang in de grond die soldaten beschermt tegen vijandelijk vuur. Hoewel loopgraven vooral bekend zijn vanwege het grootschalige gebruik ervan in de [[Eerste Wereldoorlog]], worden ze al eeuwenlang door soldaten gegraven. De legers van [[Julius Caesar (hoofdbetekenis)|Julius Caesar]] bijvoorbeeld groeven onder andere loopgraven bij het [[Beleg van Alesia]] in [[52 v.Chr.]] Ook tegenwoordig graven soldaten zich nog regelmatig in, hoewel nooit meer zo uitgebreid als tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen de loopgraven bijna letterlijk van de [[Noordzee]] tot de [[Zwitserland|Zwitserse]] grens liepen.

Loopgraven bestaan primair uit een geul in de grond, en tijdelijke loopgraven zijn vaak niet veel meer dan dat. Wanneer de loopgraaf langere tijd bezet is, en zeker tijdens een volledige [[loopgravenoorlog]], worden de loopgraven continu door de soldaten uitgebouwd en kunnen zowel de loopgraven zelf als hun loop zeer complex worden.

Een loopgraaf is meestal in de grond gegraven. De kant die naar de vijand toe ligt, wordt de '''borstwering''' genoemd, en de tegenoverliggende kant de '''rugdekking'''. Op plekken waar knikken in de loopgraaf zitten en hij dus zijkanten heeft, wordt een vergelijkbare dekking gebouwd, de '''schouderwering''' genoemd. De rugdekking is vaak hoger dan de borstwering, om te voorkomen dat de vijand de soldaten kan zien tegen de lucht wanneer ze boven de borstwering uitkijken. Al deze dekkingen worden meestal boven het [[maaiveld]] opgebouwd met behulp van de grond die uitgegraven is om de loopgraaf zelf te maken; dit heeft het bijkomende voordeel dat niet zo diep gegraven hoeft te worden. De grond wordt soms gewoon opgeworpen, maar vaak ook in [[zandzak]]ken of lege [[kist (verpakking)|kist]]en gedaan om hethem wat steviger te maken. In de borstwering kunnen schietgaten ingebouwd worden zodat de soldaten hun wapens kunnen gebruiken zonder boven de borstwering uit te komen — in de Eerste Wereldoorlog was dat namelijk voor veel soldaten het laatste wat ze ooit deden.

De bodem van de loopgraaf is vaak op drie niveaus gebouwd. Aan de voorkant van de loopgraaf ligt de bodem hoger dan aan de achterkant. Dit zogenaamdezogenoemde ''vuurbanket'' dient voor de soldaten om op te staan wanneer ze over de borstwering (of door de schietgaten) vuren, terwijl het diepere stuk ervoor zorgt dat soldaten die door de loopgraven lopen niet boven de borstwering uitkomen. Vaak werd de bodem voorzien van [[vlonder]]s om te voorkomen dat men bij slecht weer in de modder wegzakte.

Een loopgravenstelsel bestond tegen [[1916]] meestal uit een stelsel van meerdere loopgraven achter elkaar. De voorste loopgraaf, die het dichtst bij de vijand was gelegen, was de belangrijkste verdedigingslinie, en werd sterk verdedigd. Een paar meter achter de voorste loopgraaf lag een ondersteuningsloopgraaf, die vanaf de voorste loopgraaf te bereiken was via verbindingsloopgraven van voor naar achter (die ook weer schuin lagen en vaak geknikt waren). In de ondersteuningsloopgraaf bevonden zich vaak onderkomens en schuilplaatsen. Vanuit de voorste loopgraaf liepen soms ondiepe loopgraven naar voren, het [[niemandsland (begrip)|niemandsland]] in; deze dienden als uitvalsbasis voor patrouilles, luisterposten of vooruitgeschoven mitrailleurnesten[[mitrailleurnest]]en.

De mensen die er sliepen lagen onder een soort van klein dakje zodat er geen brokstukken op hen zouden vallen.

* ''[[A Farewell to Arms (roman)|A Farewell to Arms]]'' - [[Ernest Hemingway]]

* ''[[Van het westelijk front geen nieuws]]'' - [[Erich Maria Remarque]]

* ''[[In Flanders Fields (hoofdbetekenis)|In Flanders Fields]]'' - [[John McCrae]]