Nikita Chroesjtsjov: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
alinea privé toegevoegd
kleine herschikking. foto toegevoegd
Regel 76:
In 1961 besloten [[Walter Ulbricht]] en Chroesjtsjov de [[Berlijnse Muur]] te bouwen. In de nacht van 12 op 13 augustus werd begonnen met de bouw en binnen enkele weken tijd werd een zwaarbewaakte betonnen hindernis met prikkeldraad opgeworpen rondom West-Berlijn.
Chroesjtsjov was eigenzinnig en impulsief; hoewel hij minder een terreurbewind voerde dan Stalin, regeerde hij eveneens met ijzeren vuist. Chroesjtsjov werd door zijn politieke tegenstanders beschouwd als een platvloerse, onbeschaafde boer, met de reputatie van het onderbreken van sprekers met beledigende opmerkingen. In een vergadering van de [[Verenigde Naties]] op [[12 oktober]] [[1960]] werd hem door de [[Filipijnen|Filipijnse]] afgevaardigde [[Lorenzo Sumulong]] gevraagd hoe hij kon protesteren tegen het westerse [[kapitalisme|kapitalistische]] [[imperialisme]], terwijl de Sovjet-Unie op dat moment in snel tempo bezig was Oost-Europa te assimileren. Hij barstte in woede uit en riep tegen Sumulong dat hij "een eikel, een verrader en een lakei van het imperialisme" was, en eiste vervolgens dat de voorzitter Sumulong het woord ontnam. Deze hield het bij een waarschuwing waarop Sumulong zijn rede voortzette tot ongenoegen van Chroesjtjov die eerst met zijn vuisten en vervolgens met zijn schoen op tafel sloeg. Hierna protesteerde ook de Roemeense afgevaardigde waarop de afgevaardigden van zowel het West- als het Oostblok elkaar verwensingen toe begonnen te schreeuwen. De journalist [[Hans van Maanen]] geeft in zijn ''Encyclopedie van misvattingen'' een andere interpretatie van het schoenincident<ref>{{Aut|Hans van Maanen (2006)}} ''Encyclopedie van misvattingen''. Amsterdam: Boom. (2006) p.93.</ref>. Volgens een lid van de Nederlandse delegatie, Jan Meyer, werd Chroesjtsjov tijdens de behandeling van de toetreding van [[Volksrepubliek China|Communistisch China]] en [[Kwomintang-China|Nationalistisch China]] tot de Verenigde Naties opzettelijk door de voorzitter genegeerd. De [[Verenigde Staten]] probeerden de inhoudelijke behandeling van de toetreding te blokkeren door voortdurend procedurekwesties aan de orde te stellen. Uiteindelijk wist Chroesjtsjov, onder andere met zijn schoen, zoveel kabaal te maken dat de voorzitter hem niet meer kon negeren. De delegatie van de Sovjet-Unie had volgens Meyer buitengewoon veel plezier om deze actie.
 
Ook bij andere gelegenheden zou Chroesjtjov buitenlandse politici beledigd hebben. Zo zou hij [[Charles de Gaulle]] hebben beledigd door zich laatdunkend over het [[Paleis van Versailles]] uit te laten toen deze hem daarin rondleidde. Ook [[Soekarno]] kreeg een veeg uit de pan bij een staatsbezoek aan Indonesië. Chroesjtsjov zou tegen Soekarno hebben gezegd: "Waar zijn uw wegen? Waar zijn uw fabrieken? U laat mij een kolonie zien!"
[[Bestand:Dwight Eisenhower Nikita Khrushchev and their wives at state dinner 1959.png|thumb|v.l.n.r. Nina C., [[Mamie Eisenhower]], Nikita C. en [[Dwight D. Eisenhower]] in 1959]]
 
Tijdens een topontmoeting van de [[grote vier]] in [[Parijs]] op 16 mei [[1960]] eiste Chroesjtsjov een verontschuldiging van president [[Dwight D. Eisenhower]] van de Verenigde Staten voor de vluchten van de [[U2 (vliegtuig)|U-2 spionagevliegtuigen]] over de Sovjet-Unie. Eisenhower ontkende dat zulke vluchten plaatsvonden, waarop Chroesjtsjov een gevangen piloot uit de hoed toverde die bij zo'n vlucht was neergeschoten. Eisenhower had er tevergeefs op gerekend dat de piloot van het neergeschoten toestel, [[Gary Powers]], liever zelfmoord zou plegen dan zich gevangen te laten nemen, en leed een groot gezichtsverlies.
 
=== Andere belangrijke daden als Sovjetleider ===
== Einde ==
Chroesjtsjov werd op 14 oktober [[1964]] afgezet door zijn collega's in het Politbureau, vooral ten gevolge van de [[Cubacrisis|Cubaanse raketcrisis]] en zijn persoonlijk optreden, dat door de Partij als gezichtsverlies voor de Sovjet-Unie werd ervaren. Hij werd beschuldigd van willekeurig, 'voluntaristisch' beleid, ondoordachte reorganisaties (van de planeconomie), het veroorzaken van [[persoonsverheerlijking]] en [[nepotisme]]<ref>Erik van Ree, ''Wereldrevolutie De communistische beweging van Marx tot Kim Jong Il'', Uitg. Mets & Schilt, Amsterdam (2005), standaardwerk over het ideaal van de communistische heilstaat, pagina 239, ISBN 978-90-5330-395-5</ref>. Na zeven jaar [[huisarrest]] stierf hij in zijn huis in [[Moskou]] op 11 september [[1971]]. Chroesjtsjov werd in Moskou begraven op de [[Novodevitsji-begraafplaats]], die bij het [[Novodevitsji-klooster]] hoort.
 
== Andere belangrijke daden als Sovjetleider ==
* Initieerde [[destalinisatie]]politiek vanaf het 20e partijcongres en zorgde daarmee voor de zogenoemde [[dooi van Chroesjtsjov]] (kortweg 'de dooi'), waarbij de repressie en censuur werden verminderd, miljoenen gevangenen werden vrijgelaten uit de [[Goelag]]<nowiki/>werkkampen.
* Hij was een van de initiatiefnemers van de rehabilitatie voor slachtoffers van de repressie onder Stalin.
Regel 100 ⟶ 97:
* Onder Chroesjtsjov werd [[Tsar Bomba|het sterkste kernwapen ooit]] tot ontploffing gebracht.
 
== Einde ==
Chroesjtsjov werd in [[1964]] opgevolgd door [[Leonid Brezjnev]].
Chroesjtsjov werd op 14 oktober [[1964]] afgezet door zijn collega's in het Politbureau, vooral ten gevolge van de [[Cubacrisis|Cubaanse raketcrisis]] en zijn persoonlijk optreden, dat door de Partij als gezichtsverlies voor de Sovjet-Unie werd ervaren. Hij werd beschuldigd van willekeurig, 'voluntaristisch' beleid, ondoordachte reorganisaties (van de planeconomie), het veroorzaken van [[persoonsverheerlijking]] en [[nepotisme]].<ref>Erik van Ree, ''Wereldrevolutie De communistische beweging van Marx tot Kim Jong Il'', Uitg. Mets & Schilt, Amsterdam (2005), standaardwerk over het ideaal van de communistische heilstaat{{ISBN|9789053303955}}, pagina p.239, ISBN 978-90-5330-395-5</ref>. Na zeven jaar [[huisarrest]] stierf hij in zijn huis in [[Moskou]] op 11 september [[1971]]. Chroesjtsjov werd in Moskou begraven op de [[Novodevitsji-begraafplaats]], die bij het [[Novodevitsji-klooster]] hoort.
 
Chroesjtsjov werd in [[1964]] opgevolgd door [[Leonid Brezjnev]].
 
== Privé ==
[[Bestand:Dwight Eisenhower Nikita Khrushchev and their wivesfamily at statethe dinnerWaldorf-Astoria 1959.pngjpg|thumb|De familie in 1959, v.l.n.r. Nina C., Mikhail Manishikov (ambassadeur van de Sovjet-Unie in de VS), [[MamieNelson EisenhowerRockefeller]], Nikita C., enRada [[DwightC D.en Eisenhower]]Sergei in 1959C.]]
Chroesjtsjov was al vroeg weduwnaar met twee jonge kinderen toen hij in 1924 zijn tweede vrouw Nina ontmoette.<ref>{{en}} New York Times [https://www.nytimes.com/1984/08/22/obituaries/nina-khrushchev-is-dead-at-84-widpw-of-former-soviet-leader.html Nina Khrushchev is dead at 84], 22 augustus 1984], geraadpleegd op 24 mei 2020</ref> Ze trouwden en kregen drie kinderen. Zij bleef lesgeven in politieke economie op een school voor volwassenen. Na zijn val als premier leidden hij en zijn vrouw een rustig leven in een datsja buiten Moskou. Na zijn dood in 1971 werd ze af en toe gezien in Moskou, waar ze een flat had. Ze overleed op 8 augustus 1984 al bleef haar dood gedurende 10 dagen onopgemerkt buiten de Sovjet-Unie. Ze ligt begraven naast haar man. In 1984 was hun zoon Sergei een luchtvaartingenieur en een dochter, Rada, was adjunct-hoofdredacteur van een tijdschrift. Ze ligt begraven naast haar man.
 
== Tijdlijn leiders Sovjet-Unie ==